Vicipéid

Áth an Bhiolair

séadchomhartha i gContae Chill Chainnigh

Áth an Bhiolair[1] suíomh eaglaise agus cloigtheach i gContae Chill Chainnigh, Éire.[2] Is séadchomhartha náisiúnta é.[3]

WD Bosca Sonraí Foirgneamh
WD Bosca Sonraí Foirgneamh
Áth an Bhiolair
Íomhá
Lipéad sa teanga dhúchais(ga) Áth an Bhiolair Cuir in eagar ar Wikidata
Sonraí
CineálBaile fearainn Cuir in eagar ar Wikidata
Suíomh geografach
Limistéar riaracháinÁth an Bhiolair, Éire Cuir in eagar ar Wikidata
Map
 52° 27′ 59″ N, 7° 16′ 03″ O / 52.466389°N,7.267569°W / 52.466389; -7.267569
CodannaAghaviller Church (en) Aistrigh
Aghaviller Round Tower (en) Aistrigh
Séadchomhartha náisiúnta na hÉireann
Aghaviller Church
Aitheantóir334
ID logainm1165387

Tugann Áth an Bhiolair a ainm don bhaile fearainn níos leithne, don pharóiste sibhialta agus don toghcheantar.[4]

Suite soir ó dheas ó Chill Chainnigh, timpeall sé mhíle ó dheas ó Bhaile Mhic Andáin gar do Chnoc an Tóchair.[5]

Sanasaíocht

cuir in eagar

Achadh-biorair (Ahabirrer) a thugann Annála na gCeithre Máistrí air, rud a chiallaíonn páirc na mbeirsí uisce.[6] Tagraíonn Tighe d'Agha-oillir, rud a chiallaíonn páirc an oilithrigh.[7]

Eaglais agus túr

cuir in eagar
 
Taobh istigh de eaglais fhothrach Áth an Bhiolair

Cúpla slat i bhfad i gcéin ó shuíomh na sean-séipéil, tá iarsmaí na coda íochtair de cloigtheach ársa comhdhéanta de breisia.[8]

Déanann Suirbhéireacht Staidrimh 1802 tagairt don túr, mar a dhéanann Cumann Seandálaíochta Chill Chainnigh 1855.

Tá sé ar cheann de chúig cloigtheach atá suite ar fud an chontae, tá na cinn eile i gCill Chainnigh, An Tulaigh Thirim, Chill Rí agus i nGráinseach na Fhearta.[9] Tá an túr difriúil ó go leor túir bhabhta mar go bhfuil dhá dhoras aige.[10] In aice láimhe tá tobar naofa agus An Dhoire Liath.[11]

paróiste sibhialta

cuir in eagar

Sa bhliain 1851, bhí bailte fearainn Áth an Bhiolair, Baile an tSeiscinn, Baile an Bháthaigh, Barn an dTamhan, Feirm an Bhartúnaigh, An Bhuaile Ghlas, Baile an Bhrúnaigh, Carraig Mheirlin, Baile na gCat, Pairc an Ghuail, Baile na gCondúnach, Na Cruáin, Baile Hugúin, Clais an Rí nó Baile an Mhíolaíodigh, Coill an Bháthaigh, Baile na Mabach agus, Westmoreland Clais an Rí.

Paróiste Caitliceach Rómhánach

cuir in eagar

Tá cuid de pharóiste sibhialta Áth an Bhiolair i bParóiste Caitliceach Rómhánach Áth an Bhiolair (an taifead is luaithe: b. Deireadh Fómhair 1847; m. Feabhra 1848), agus tá cuid de i bParóiste Chaitliceach Baile Héil (an taifead is luaithe: b. Lúnasa 1823; m. 1876).[12] Áiríodh é laistigh d’aontas Cnoc an Tóchair nó Bhaile Heil.[13] Bhí Baile Héil mar chuid de pharóiste Caitliceach Áth an Bhiolair roimh Mheán Fómhair 1847.

Féach freisin

cuir in eagar
  1. ↑ “Aghaviller” (Irish). Bunachar Logainmneacha na hÉireann. Dáta rochtana: 2010-10-10.
  2. ↑ “Dáil Éireann - Volume 488 - 24 March, 1998 Written Answers. - National Monuments.”. Díospóireachtaí Parlaimente (24 March 1998). Cartlannaíodh an bunleathanach ar 19 August 2012. Dáta rochtana: 2013-04-24.
  3. ↑ “National Monuments in State Care: Kilkenny”. archaeology.ie. National Monuments Service (2009). Dáta rochtana: 2010-10-10.
  4. ↑ “Aghaviller” (Irish). Bunachar Logainmneacha na hÉireann. Dáta rochtana: 2010-10-10.
  5. ↑ “Aghaviller Round Tower”. Irish Round Towers. Dáta rochtana: 2010-10-10.
  6. ↑ Joyce 1910
  7. ↑ Tighe 1802
  8. ↑ Lewis (1837). "A Topographical Dictionary of Ireland". London: S. Lewis & Co.. OCLC 2000665. 
  9. ↑ Lalor (1999). "The Irish Round Tower; origins and architecture explored". Collins Press. 
  10. ↑ Royal Irish Academy 1828
  11. ↑ “Aghaviller Round Tower”. Irish Round Towers. Dáta rochtana: 2010-10-10.
  12. ↑ “Aghaviller”. Genuki Uk & Ireland Genealogy. Dáta rochtana: 2010-10-10.
  13. ↑ Lewis (1837). "A Topographical Dictionary of Ireland". London: S. Lewis & Co.. OCLC 2000665. 
Aisghafa ó "https://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Áth_an_Bhiolair&oldid=1247983"