Cú Chuarán mac Dúnghaile Eilne
Rí Ulad de Dhál Araí ba ea Cú Chuarán mac Dúnghaile (Sean-Ghaeilge Cú Chuarán mac Dúngaile) (bás 708). Dúnghal Eilne mac Scannail (bás 681) ba ea a athair, agus Ailill (bás 690) a dheartháir, iar-ríthe Dhál Araí beirt.[1][2][3]
| Beathaisnéis | |
|---|---|
| Bás | 708 (Féilire Ghréagóra) |
| Teaghlach | |
| Athair | Dúnghal Eilne mac Scannail |
| Siblín | Ailill mac Dúnghaile Eilne |
Sa 6ú agus 7ú haoiseanna, ba phríomhchlann de chónaidhm na gCruithne é Dál Araí.[4] Ba bhall é Cú Chuarán de ghéag an Dáil agus cónaí orthu ar mhaigh Eilne, suite idir an Bhanna agus an Bhuais i gContae Aontroma, lonnaithe ag Dál Araí ag deireadh na 7ú haoise.[5]
Is dócha go ndearadh rí Dhál Araí tar éis bhás Aodh Aireadh (bás 698), i réim ón mbliain 698 go dtí 708. D'éirigh sé ina rí na nUlad tar éis dó abdication of Bécc Bairrche mac Blathmaic de Dhál Fhiatach éirí as a choróin, i réim ó 707 go 708. Tugtar an teideal rí Chruithne dó i nAnnála Uladh.[6] Sna ríliostaí agus na hábhair eile, ÁMH, glaoitear rí na nUlad air.
Bhí Cú Chuarán i gceannas arm a rinne ionsaí ar tailte Dhál Riada in oirthuaisceart Aontroma.[7] Maraíodh é ag Scanlán Fionn ó Reabháin,[8][9] ball de Dál Araí, ach d'fhill ansin an ríogacht ar ais ar Dhál Fhiatach.[10]
Féach freisin
cuir in eagarFoinsí
cuir in eagar- Corpus of Electronic Texts
- Byrne, Francis John (2001), Irish Kings and High-Kings, Baile Átha Cliath: Four Courts Press, ISBN 978-1-85182-196-9
- Gearoid Mac Niocaill (1972), Ireland before the Vikings, Baile Átha Cliath: Gill and Macmillan
- Charles-Edwards, T. M. (2000), Early Christian Ireland, Cambridge: Cambridge University Press, ISBN 0-521-36395-0
Naisc sheachtracha
cuir in eagarTagairtí
cuir in eagar- ↑ Byrne, Tábla 7
- ↑ Charles-Edwards, Aguisín XXII
- ↑ Mac Niocaill, lch. 156
- ↑ Byrne, lch. 109
- ↑ Charles-Edwards, lch. 65
- ↑ Annála Uladh, AU 708.1
- ↑ Charles-Edwards, lch. 60
- ↑ Sioncronachtaí Laud
- ↑ Leabhar Laighneach, Rig Ulad
- ↑ Mac Niocaill, lch. 115