Cath na Teamhrach (Éire)
Troideadh Cath na Teamhrach idir Gaeil na hÉireann as an Mhí, faoi stiúir Máel Sechnaill mac Domnaill, agus Lochlannaigh Ríocht Dhuibhlinne (an tSean-Lochlainnis : Dyflin), faoi stiúir Amlaíb Cuarán. Tharla sé in aice le Teamhair in Éirinn sa bhliain 980. Briseadh tubaisteach a bhí sa chath do na Lochlannaigh, agus mar thoradh air sin, fuair na hÉireannaigh smacht ar ais ar Bhaile Átha Cliath.
| Cineál | cath |
|---|---|
| Dáta | 980 |
| Comhordanáidí | 53° 35′ N, 6° 37′ O / 53.58°N,6.61°W |
| Áit | Teamhair |
| Rannpháirtithe | Mí |
Cur síos
cuir in eagarAr thaobh amháin bhí arm Lochlannach as Ríocht Dhuibhlinne le tacaíocht ó thrúpaí ó Inse Ghall, a bhí faoi cheannas mac le Amlaíb Cuarán darb ainm Ragnall.[1] Máel Sechnaill mac Domnaill a bhí i gceannas ar an taobh eile, a tháinig i gcumhacht le déanaí mar ceann feadhna ar Uí Néill an Deiscirt. Is éard a bhí i bhfórsa Mháel Sechnaill ná trúpaí óna chúige baile Mide ]]Ríocht na Mí), agus is dócha le tacaíocht láidir ó thrúpaí as Cúige Laighean agus Uladh.
Sa deireadh chaill na Lochlannaigh go tubaisteach, ar a tugadh “marú dearg” in Annála na gCeithre Máistrí.[1] Olaf abdicated and died in religious retirement in Iona.[1] D'éirigh Olaf as a phost agus fuair sé bás ar scor reiligiúnach in Iona. Thug Amlaíb suas a choróin agus fuair sé bás ar scor reiligiúnach in Í Cholm Cille. Cuireadh Duibhlinn faoi léigear ag an Máel Sechnaill buacach, a chuir iallach air sclábhaithe agus earraí luachmhara a ghéilleadh, chomh maith le gach éileamh a rinne siad roimhe seo ar chríoch Uí Néill a thabhairt suas.Sna deich mbliana ina dhiaidh sin, bhí Duibhlinn níos mó nó níos lú faoi smacht Máel Sechnaill agus Uí Néill an Deiscirt.
Meastar gur bua i bhfad níos cinntithí é ar Lochlannaigh Bhaile Átha Cliath é Cath na Teamhrach ná Cath Chluain Tarbh atá i bhfad níos cáiliúla. Ba é Amlaíb Cuarán an duine deireanach de ríthe móra na Lochlannach in Éirinn, agus ina dhiaidh sin ní raibh stádas Ríocht Dhuibhlinne riamh mar an gcéanna arís.
Féach freisin
cuir in eagar- Cath Chluain Tarbh
- Cath Chonfaí
- Éire Luathmheánaoiseach 800–1166
- Cathanna na hÉireann
Tagairtí
cuir in eagar- ↑ 1.0 1.1 1.2 Hudson, Benjamin T. (2005). "Viking Pirates and Christian Princes: Dynasty, Religion, and Empire in the North Atlantic": 51–53, 111. Oxford University Press.
Leabharliosta
cuir in eagar- Annála na gCeithre Máistrí
- Donnchadh Ó Corraín, Na Lochlannaigh & Éire