Dream agus tuath ársa i gcúige Chonnacht ba ea Conmhaícne Coille (Sean-Ghaeilge Conmhaícne CúileConmaicne Cuile Tolad). Bhí ann sa tuath ar laghad, an chuid is mó den bharúntacht, Cill Mheáin, Contae Mhaigh Eo.

Bunús cuir in eagar

Gaolta b'fhéidir leis na Laigin ba ea na Conmhaicne, a scaip ar fud na tíre, ag lonnú i gcúige Chonnacht agus an Longfort. [1][2]

Rinne Ruaidhrí Ó Flaithbheartaigh ceangal idir "Cúile" agus An Choilleach. Tharla Cath Maighe Tuireadh ar an maigh úd sa tuath.[3][4]

Críocha cuir in eagar

Bhíodh ann sna críocha na na barúntachtaí, Ross agus cuid mhaith de Cill Mheáin (each amháin tailte thoir agus thuaidh de Baile an Róba).[5] Bhí Muintir Creacháin lonnaithe raibh thoir de Chill Mheáin.[5] Ó thuaidh, bhí Maigh Ceara.[6]

 
Luath-dhreamanna agus ríochtaí in Éirinn, c. 800

Clanna cuir in eagar

Seo a leanas príomhchlanna Chonmhaicne Coille:

  • Uí Thalcharáin, príomh rítheaghlach[7]
  • Uí Mhórán
  • Uí Martáin

Rinne na hAngla-Normannaigh ionradh ar Chonmhaicne Coille I lár na 13ú haoise, agus bronnadh na tailte ar Maurice Fitzgerald. Níos deireanaí, bhí clann De Búrca i gceannas sa cheantar.[8]

Cealla Phádraig cuir in eagar

Sa bhunleagan de Vita tripartita Sancti Patricii, dúirt Tíreachán go ndeachaigh Naomh Pádraig trí Chonmhaicne Dhúin Mhóir chuig Conmhaicne Coille agus bhunaigh sé cealla ann.[9][10] D'aithin Knox na cealla úd mar Chill Mheáin Bheag, Sruthair agus b'fhéidir Church of Cross. Bhí cealla Phádraig níos luaite ann cheana ag Cill Mheáin Mhór, Cill Bheanáin, Domhnach Phádraig agus b'fhéidir Teampall Phádraig ar Inis an Ghaill.[11]

Féach freisin cuir in eagar

Foinsí cuir in eagar

  • Annála na gCeithre Máistrí
  • MacKillop, James (2004). "Conmaicne. Oxford Reference.". A Dictionary of Celtic Mythology. Oxford University Press.
  • Ó Cróinín, Dáibhí (2016). "A Miracle of Learning: Studies in Manuscripts and Irish Learning: Essays in Honour of William O'Sullivan". Routledge. 
  • Wilde, William R. (2013). "Lough Corrib, Its Shores and Islands: with Notices of Lough Mask". Lulu.com. 
  • Twemlow, J. A.. "Calendar of Papal Registers Relating To Great Britain and Ireland".
  • A Chorographical Description of West or H-Iar Connaught written A.D. 1684, by Roderic O'Flaherty ESQ with notes and Illustrations by, James Hardiman M.R.I.A., Irish Archaeological Society, 1846.
  • Manning, Conleth (1987). "Excavation at Moyne Graveyard, Shrule, Co. Mayo". Proceedings of the Royal Irish Academy. Section C: Archaeology, Celtic Studies, History, Linguistics, Literature 87C: 37–70. National Parks and Monuments Branch, Office of Public Works, Dublin. JSTOR 25506148. 
  • Mac Néill, Eoin (1932). "The Vita Tripartita of St. Patrick.". Ériu 11: 1–41. JSTOR 30008085. 
  • Knox, Hubert Thomas (1908). "The History of the County of Mayo, to the close of the sixteenth century". Dublin: Hodges, Figgis & Co., Ltd. 
  • Matheson, Robert E (1894). "Surnames in Ireland : Registrar-General: special report in appendix to 29th Annual Report". Great Britain. Parliament. House of Commons. Select Committee. 

Tagairtí cuir in eagar

  1. MacKillop 2004.
  2. AFM, p. 417.
  3. Wilde 2013, p. 19.
  4. Twemlow 1915.
  5. 5.0 5.1 Knox 1908, p. 281.
  6. Mac Neill 1932, p. 19.
  7. Matheson 1894.
  8. Manning 1987.
  9. Manning 1987, pp. 3–4.
  10. Mac Neill 1932, p. 15.
  11. Knox 1908, p. 28.