Gleannúir

baile i gContae Chorcaí

Is is sráidbhaile é ar bhóthar réigiúnach an R512 i gContae Chorcaí, Éire é Gleannúir.[1][2] Tá sé suite timpeall 8 km (5 mhíle) siar ó thuaidh ó bhaile Mhainistir Fhear Maí 40 km (25 mhíle) oirthuaisceart de chathair Chorcaí. I 2022, bhí daonra 628 ag Gleannúir.

Bosca Geografaíocht PholaitiúilGleannúir

Cuir in eagar ar Wikidata

Suíomh
Map
 52° 11′ 07″ N, 8° 21′ 00″ O / 52.1853°N,8.35°W / 52.1853; -8.35
Stát ceannasachÉire
Cúige ÉireannachCúige Mumhan
Contae in ÉirinnContae Chorcaí Cuir in eagar ar Wikidata
Tíreolaíocht
Airde177 m Cuir in eagar ar Wikidata
Ar theorainn le
Aitheantóir tuairisciúil
Lonnaithe i gcrios ama
Logainm.ie1414043

séipéal Caitliceach Rómhánach i Gleannúir, scoil, siopa amháin agus dhá theach tábhairne. Tá Gleannúir suite laistigh de Dáilcheantar Corcaigh Thoir.

Laeaba Chaillí tuama meigiliteach

cuir in eagar

Dátaithe go dtí an Chré-Umhaois luath, tá tuama dingeacha Laeaba Chaillí suite 2.4 km (1.5 mhíle) ó Ghleannúir agus is é an tuama dingeacha is mó in Éirinn é.[3]

Caisleán Ghleannúir

cuir in eagar
Caisleán Ghleannúir
Droichead Ghleannúir thar Abhainn na Fuinseann

Tógadh Caisleán Ghleannúir ón 13ú haois in aice le hAbhainn na Fuinseann ag muintir Condon, lonnaitheoirí Normannach a tháinig go Corcaigh sa dara haois déag. Fanann an daingean agus balla an chaisleáin.[4]

Mainistir Ghleannúir

cuir in eagar

Tógadh Mainistir Ghleannúir freisin sa 13ú haois, in aice leis an gcaisleán, de réir an oird Dhoiminiceach . Scriosadh an prióireacht sa 16ú haois. Bhí fuinneog eangach binn na prióireacht, atá athchóirithe anois, ina cuid den séipéal Protastúnach, atá suite sa reilig Chaitliceach, tráth.[5]

Droichead Ghleannúir

cuir in eagar

Tógtha i lár an 17ú haois,[6] Is droichead cúng 13 áirse é Droichead Ghleannúir, agus tá sé ar cheann de na samplaí is sine atá fágtha sa réigiún. [7] Dar leis an Corkman, deirtear gurb é an “droichead poiblí is cúinge agus is sine in úsáid laethúil” san Eoraip é.[7]

Muileann Ghleannúir

cuir in eagar

Tá muileann Ghleannúir, a tógadh i lár an 19ú haois, suite ar bhruach Abhainn na Fuinseann agus suite faoi bhun an chaisleáin Normannaigh. Tógadh é le linn na 1840idí mar chuid de scéim faoisimh ó ghorta.[8]

Osclaíodh stáisiún traenach Ghleannúir ar 23 Márta 1891, dúnadh é do thrácht paisinéirí agus earraí ar 27 Eanáir 1947 agus dúnadh é ar deireadh go hiomlán ar 1 Nollaig 1953.[9]

Tá foirne Chumann Lúthchleas Gael na bhfear agus na mban sa sráidbhaile a bhfuil traidisiún sa pheil Ghaelach acu. I mí na Samhna 2009, bhuaigh foireann peile idirmheánach CLG Ghleann Uird Craobh Peile Sóisear A Chorcaí don tríú uair ina stair, agus iad ag bualadh ar Bhaile Garbhán.[10]

Tá Gleannúir ina bhaile freisin ag an 105ú Grúpa Gasóga ( Gasóga na hÉireann),[11] agus dhá iarfhoireann Sacar: Glanworth United agus Glanworth Celtic.[12] D’imir Glanworth United i Roinn 2A den AUL Chorcaí, ach scoradh ina dhiaidh sin é.[13][14]

Lámhachadh roinnt radharcanna ón scannán Bob Hoskins 1999 Felicia's Journey ar láthair i nGleannúir.[15]

  1. Gleannúir/Glanworth”. Placenames Database of Ireland (logainm.ie). Dáta rochtana: 27 November 2021.
  2. Glanworth's History”. Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2007-09-29. Dáta rochtana: 2007-08-07.
  3. The Megalithic Portal”. Dáta rochtana: 2007-08-07.
  4. Glanworth's History”. Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2007-09-29. Dáta rochtana: 2007-08-07.
  5. National Monuments:Churchtown”. Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2007-08-18. Dáta rochtana: 2007-08-07.
  6. Glanworth Bridge, Glanworth, County Cork”. Buildings of Ireland. National Inventory of Architectural Heritage. Dáta rochtana: 29 December 2016.
  7. 7.0 7.1 New life for oldest bridge”. Independent News & Media (12 January 2012).
  8. https://www.businesspost.ie/article/house-of-the-week-former-watermill-in-picturesque-location-offers-plenty-of-potential-2/
  9. Glanworth station”. Railscot - Irish Railways. Dáta rochtana: 2007-10-14.
  10. https://clubs.clubforce.com/news/junior-a-cork-county-football-championship-final-08-11-2009/
  11. Glanworth Scout gathering”. avondhupress.ie (23 December 2013). Dáta rochtana: 18 October 2021.
  12. Blackwater Valley Local Community”. Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2007-09-28. Dáta rochtana: 2007-08-07.
  13. https://m.facebook.com/people/GLANWORTH-UNITED/100049970481984/
  14. https://foot.ie/threads/284770-Cork-AUL-2023-24?p=2177198
  15. Tá ort na shonrú' 'teideal = agus' 'url = nuair a úsáideann {{ lua idirlín}}."". The Irish Times.