Isabelle de Charrière

Scríbhneoir, fealsamh, is cumadór, ab ea Isabella Agneta Elisabeth van Tuyll van Serooskerken, nó Isabelle de Charrière, nó Belle van Zuylen, a labhair Fraincis san ochtú haois déag. Scríobh sí litreacha, (féin) portráidí, fabhalscéalta, gearrscéalta, úrscéalta, paimfléid, drámaí, ceoldrámaí (libretti agus ceol) agus chum sí amhráin agus sonataí méarchláir freisin. Le linn a saoil, léirigh roinnt saineolaithe meas mór uirthi as a cuid oibre nach raibh ar fáil go forleathan don phobal (mar go raibh uirthi íoc as a fhoilsithe í féin (seachas Caliste, a cuireadh i gcló i bPáras). Bhí aistriúcháin le feiceáil i nGearmáinis agus i mBéarla le linn a saoil. Bhí roinnt saothar le feiceáil i nGearmáinis seachas i bhFraincis.

Isabelle de Charrière

(1766)
Beathaisnéis
Breith	(nl) Isabella Agneta Elisabeth van Tuyll van Serooskerken 20 Deireadh Fómhair 1740 Slot Zuylen, An Ísiltír
Bás	27 Nollaig 1805 65 bliana d'aois Colombier
Faisnéis phearsanta
Teanga dhúchais	an Fhraincis agus an Ollainnis
Gníomhaíocht
Suíomh oibre	Colombier Zuilen Páras An Ghinéiv Chexbres
Gairm	aistritheoir, drámadóir, file, scríbhneoir aistí, scríbhneoir, cumadóir, úrscéalaí, fealsamh
Ainm cleite	Belle de Zuylen Abbé de la Tour
Teangacha	An Fhraincis, an Ghearmáinis, Béarla agus an Ollainnis
Saothar
Suíomh a chartlainne	Cantonal library and library of the university of Lausanne (en) Public and University Library of Neuchâtel (en) Het Utrechts Archief (en)
Teaghlach
Teaghlach	Tuyll van Serooskerken agus de Charrière
Céile	Charles Emmanuel de Charrière de Penthaz (1771–)
Athair	Diederik Jacob van Tuyll van Serooskerken  agus Jacoba Helena de Vicq

Duine suntasach ina ham, chas sí leis an bhfealsamh Denis Diderot, sa Háig i 1774. Rinne Germaine de Staël cuairt uirthi i Colombier, An Eilvéis in 1792 is 1793. Scríobh Isabelle freagra do leabhar de Staël faoi Jean-Jacques Rousseau, is scríobh sí glámh 'Courte réplique à l'auteur d'une longue réponse " i 1789.

Tar éis a báis, in amanna athfhoilsíodh a leabhair, ach ní go minic. Phléigh an criticeoir Francach Sainte-Beuve iad sna blianta 1839-1845. Tar éis fiche bliain de thaighde, d’fhoilsigh Philippe Godet ón Eilvéis beathaisnéis fhairsing fúithi i 1906. I 1908, thiomnaigh Marie Loke, an chéad léachtóir mná san Ísiltír a léacht tionscnaimh pearsanra Les débuts du roman personnel: Madame de Charrière et son oeuvre chuig Belle van Zuylen. Níos déanaí san fhichiú haois, bhain Belle van Zuylen cáil amach trí léirmheasanna agus aistriúcháin, go háirithe nuair a scríobh Simone Dubois agus a fear céile Pierre Dubois fúithi ó 1969 ar aghaidh. Foilsíodh saothair bhailithe Van Zuylen i bhFraincis idir 1979 agus 1984 ag an teach foilsitheoireachta Van Oorschot in Amstardam.

Rugadh Isabelle i Utrecht í ar an 20ú Meán Fómhar 1740, agus fuair sí bás ar an 27ú Nollag 1805, san Eilvéis.

Foilseacháin chriticiúla de na téacsanna bunaidh

• Œuvres complètes, Édition critique par J-D. Candaux, C.P. Courtney, P.H. Dubois, S. Dubois-de Bruyn, P. Thompson, J. Vercruysse, D.M. Wood. Amsterdam, G.A. van Oorschot, 1979–1984. Tomes 1-6, Correspondance; tome 7, Theatre; tomes 8-9, Romans, Contes et Nouvelles; tome 10, Essais, Vers, Musique. ISBN 9789028205000
• Die wiedergefundene Handschrift: Victoire ou la vertu sans bruit. Hrsg. Magdalene Heuser. In: Editio. Internationales Jahrbuch für Editionswissenschaft. 11 (1997), p. 178–204.
• Early writings. New material from Dutch archives Curtha i gcartlann 2016-03-03 ar an Wayback Machine. Ed. Kees van Strien, Leuven, Éditions Peeters, 2005. VI-338 p. ISBN 978-90-429-1646-3
• Correspondances et textes inédits. Ed. Guillemette Samson, J-D. Candaux, J. Vercruysse et D. Wood. Paris, Honoré Champion, 2006 423 p. ISBN 978-2-7453-1310-2

Aistriúcháin

• Letters written from Lausanne. Translated from the French. Bath, printed by R. Cruttwell and sold by C. Dilly, Poultry, London, 1799. 2 vols. viii, 175 p. + 200 p.
• Four tales by Zélide. Translated [and abridged] by S[ybil]. M[arjorie]. S[cott-Cuffe] with an introduction by Geoffrey Scott. [The Nobleman, Mistress Henley, Letters from Lausanne, Letters from Lausanne-Caliste]. London, Constable, 1925. xxix, 263 p. Reprint by Books for Libraries Press, Freeport, New York, 1970. Reprint by Turtle Point Press, Chappaqua, New York, 1997. 304 p. ISBN 978-1-933527-41-3
• Letters from Mistress Henley published by her friend. Translation Philip Stewart and Jean Vaché. Introduction, notes and bibliography by Joan Hinde Stewart & Philip Stuart. New York, The Modern Language Association of America, 1993. xxix, 42 p.
• Letters from Switzerland. [Letters from Neuchatel, Letters from Mistress Henley, Letters from Lausanne, Letters from Lausanne-Caliste]. Ed., translation and biography James Chesterman. Cambridge U.K., Carole Green Publishing, 2001. xii, 276 p. ISBN 9781903479032
• Three women. A novel by the abbé de la Tour. Translation Emma Rooksby. New York, The Modern Language Association of America, 2007. xii, 176 p. ISBN 9780873529419
• The Nobleman and Other Romances. [The Nobleman; Letters from Neuchâtel; Letters from Mistress Henley Published by Her Friend; Letters from Lausanne: Cécile; Eaglonette and Suggestina, or, On Pliancy; Émigré Letters; Fragments of Two Novels Written in English: A Correspondence, Letters from Peter and William; Constance's Story; Saint Anne], Translated, introduction and notes Caroline Warman. Cover ill. Joanna Walsh. New York, Penguin Classics, 2012. XXXIII, 439 p. ISBN 978-0-14-310660-9
• Honorine d'Userche [a novella by Abbé de la Tour], translator Caroline Omolesky, e-book, Messidor Press, 2013.