Bhí Miguel Arteche Salinas (a rugadh Miguel Salinas Arteche; Nueva Imperial, 4 Meitheamh 1926 - Santiago, 22 Iúil 2012 ) ina scríbhneoir Sileach, a bhain leis an generación literaria de 1950 (Gaeilge:glúin liteartha de 1950), a sheas amach go háirithe mar gheall ar a chuid filíochta. Fuair sé an 'Premio Nacional de Literatura de Chile' (Gaeilge:Duais Náisiúnta don Litríocht), sa bhliain 1996.

Infotaula de personaMiguel Arteche

Cuir in eagar ar Wikidata
Beathaisnéis
Breith4 Meitheamh 1926
Nueva Imperial, An tSile Cuir in eagar ar Wikidata
Bás22 Iúil 2012
86 bliana d'aois
Santiago de Chile, An tSile Cuir in eagar ar Wikidata
Siocair bháisCliseadh riospráide
Áit adhlacthaSantiago General Cemetery (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Faisnéis phearsanta
Scoil a d'fhreastail sé/síOllscoil Mhaidrid (1951–1953)
Ollscoil na Sile (1945–1946)
Instituto Nacional General José Miguel Carrera (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Gníomhaíocht
Gairmfile, scríbhneoir Cuir in eagar ar Wikidata
TeangachaAn Spáinnis
Gradam a fuarthas

Beathaisnéis cuir in eagar

Osvaldo Salinas Adrián a athair agus Isabel Arteche Bahillo a mháthair, ach b'athrú suntasach dó bás anabaí a athar agus lorg buan a uncail Don Gonzalo Arteche Bahíllo, a raibh leabharlann thábhachtach aige, áit ar thosaigh Miguel óg a chéad léamh filíochta. faoi thionchar soiléir litríocht na Spáinne ón Ré Órga agus, níos déanaí, ag filíocht Generación del '27 (Gaeilge: an glún de '27).[1]

Rinne sé staidéar san 'Liceo de Los Ángeles' agus ansin san Instituto Nacional General José Miguel Carrera, (Institiúid Náisiúnta) Santiago. Chuaigh sé isteach sa chéim dlí ag Ollscoil na Sile (1945-1946), ach thréig sé í go luath chun staidéar a dhéanamh ar Litríocht na Spáinnise san Universidad de Madrid (Ollscoil Mhadrid), sa Spáinn (1951-1953).

Agus é ina mhac léinn, thosaigh sé ag scríobh filíochta, go mór mór i Quintero, ar laethanta saoire an tsamhraidh i 1945 agus chuaigh Luis Cernuda i gcion go háirithe air.[2] Ceithre bliana ina dhiaidh tiocfaidh a chéad chnuasach de dhánta amach, La invitación al olvidoan, (Gaeilge:Cuireadh chun na díchuimhne), go soiléir cernudiano, mar a d'aithin Arteche féin [1] (tionchar Thomas Wolfe agus daoine eile ina dhiaidh sin). As sin go dtí go rachadh sé go dtí an Spáinn, d'fhoilseodh sé leabhar nua gach bliain.

Chomh maith le staidéar a dhéanamh ar an litríocht, glacfaidh sé páirt i I agus II Congresos Internacionales de Poesía (Gaeilge:Comhdhálacha Idirnáisiúnta Filíochta I agus II (Segovia, 1952 agus Salamanca, 1953), taistealóidh sé trí thír a shinsear, agus freisin chuig an Fhrainc, an Bheilg, an Iodáil agus an Afraic Thuaidh, foilseoidh sé, i 1953, a séu cnúsach dánta. An bhliain chéanna phós sé Ximena Garcés i Maidrid,.[3] ar bhuail sé léi sa bhliain 1952 ag ambasáid na Sile i Maidrid. Caithfidh sé mí na meala in Ibiza agus ar feadh a gceardchumainn beidh seachtar clainne acu: Juan Miguel, Andrea, Rafael, Cristóbal, Isabel, Amparo agus Ignacio.

Oibreacha cuir in eagar

Filíocht cuir in eagar

  • La invitación al olvido, 1947; descargable desde el portal Memoria Chilena
  • Oda fúnebre, 1948
  • Una nube, 1949
  • El sur dormido, 1950
  • Cantata del desterrado, 1951
  • Solitario, mira hacia la ausencia, 1953
  • Otro continente, 1957
  • Quince poemas, Alerce, 1961[4]
  • Destierros y tinieblas, 1963; descargable desde el portal Memoria Chilena
  • De la ausencia a la noche, antología que reúne los tres poemarios anteriores, 1965
  • Resta poética, 1966
  • Para un tiempo tan breve, 1970
  • Antología de veinte años, 1972
  • Noches, 1976
  • Cantata del pan y la sangre, 1980, 1981, 1986
  • Variaciones alemanas, 1986
  • Variaciones sobre versos de Karol Wojtyla, 1987
  • Monólogo en la Torre, 1989
  • Siete canciones, 1989
  • Tercera antología, Corregidor, Buenos Aires, 1991
  • Fénix de madrugada, 1975-1992; descargable desde el portal Memoria Chilena
  • Antología cuarta, LOM, Santiago, 1996
  • Poemas para nietos, 1996
  • Para un tiempo tan breve, 1997
  • Poesía y prosa, antología; prólogo, selección y notas de Andrés Morales, Editorial Universitaria, Santiago 2000
  • Jardín de relojes, 2002; descargable desde el portal Memoria Chilena
  • El café, 2004


Úrscéalta cuir in eagar

  • La otra orilla, 1964
  • El Cristo hueco, 1969
  • La disparatada vida de Félix Palissa, 1975
  • El alfil negro, 1992, inédita


Scéalta cuir in eagar

  • Mapas del otro mundo, 1977
  • Las naranjas del silencio, 1987

Beathaisnéis cuir in eagar

Aistí cuir in eagar

  • Notas para la vieja y la nueva poesía chilena, 1958
  • La extrañeza de ser americano, 1962
  • Discurso de incorporación a la Academia Chilena de la Lengua, 1965
  • El extraño caso de Gabriela Mistral, 1968
  • Tres visiones de Carlos Droguett, 1971
  • Alfonso Calderón o cuarenta años después', 1978
  • Llaves para la poesía, 1984
  • Algunos de mis fantasmas, 1985
  • Algo acerca de la experiencia poética, 1988
  • La crítica poética y el crítico único, 1988
  • Exposición sobre un taller de poesía, 1988
  • La fuente dividida de Gabriela Mistral, 1989
  • El nombre perdido y buscado en América, 1989
  • Cómo leer un poema, 1989
  • Gabriela Mistral: seis o siete materias alucinadas, 1989
  • Escribir como niño para niños, 1990
  • De modo inseguro y problemático, 1990
  • Los coléricos hijos de Dámaso Alonso, 1990
  • Algunos aprendices de brujo, 1989
  • Palabras en Alberti, 1991

Duaiseanna cuir in eagar

Tagairtí cuir in eagar

  1. 1.0 1.1 Biografía escrita por Andrés Morales para el libro de Arteche Poesía y prosa (2000), que prologó; acceso 05.01.2012
  2. ¿Quién soy?, Nascimento, Santiago, 1977; descargable desde el portal Memoria Chilena; acceso 05.01.2012
  3. Sebastián Cerda. A los 86 años muere Miguel Arteche, Premio Nacional de Literatura 1996, El Mercurio digital, 22.07.2012; acceso 23.07.2012
  4. Comentario de Quince poemas por Jaime Martínez Williams, publicado originalmente en El Diario Ilustrado, 08.10.1961 y reproducido en Sicpoesiachilena; acceso 30.05.2013

Naisc sheachtracha cuir in eagar