Miguel Arteche
Bhí Miguel Arteche Salinas (a rugadh Miguel Salinas Arteche; Nueva Imperial, 4 Meitheamh 1926 - Santiago, 22 Iúil 2012 ) ina scríbhneoir Sileach, a bhain leis an generación literaria de 1950 (Gaeilge:glúin liteartha de 1950), a sheas amach go háirithe mar gheall ar a chuid filíochta. Fuair sé an 'Premio Nacional de Literatura de Chile' (Gaeilge:Duais Náisiúnta don Litríocht), sa bhliain 1996.
Miguel Arteche | |
---|---|
![]() | |
Saol | |
Eolas breithe | Nueva Imperial (en) ![]() |
Náisiúntacht | An tSile |
Bás | Santiago de Chile, 22 Iúil 2012 |
Áit adhlactha | Santiago General Cemetery (en) ![]() |
Cúis bháis | (cliseadh riospráide) |
Oideachas | |
Alma mater | Instituto Nacional General José Miguel Carrera (en) ![]() Ollscoil na Sile (1945 - 1946) Ollscoil Mhaidrid (1951 - 1953) |
Teangacha | An Spáinnis |
Gairm | |
Gairm | file agus scríbhneoir |
Duaiseanna |
BeathaisnéisCuir in Eagar
Osvaldo Salinas Adrián a athair agus Isabel Arteche Bahillo a mháthair, ach b'athrú suntasach dó bás anabaí a athar agus lorg buan a uncail Don Gonzalo Arteche Bahíllo, a raibh leabharlann thábhachtach aige, áit ar thosaigh Miguel óg a chéad léamh filíochta. faoi thionchar soiléir litríocht na Spáinne ón Ré Órga agus, níos déanaí, ag filíocht Generación del '27 (Gaeilge: an glún de '27 ). [1]
Rinne sé staidéar san 'Liceo de Los Ángeles' agus ansin san Instituto Nacional General José Miguel Carrera, (Institiúid Náisiúnta) Santiago . Chuaigh sé isteach sa chéim dlí ag Ollscoil na Sile (1945-1946), ach thréig sé í go luath chun staidéar a dhéanamh ar Litríocht na Spáinnise san Universidad de Madrid (Ollscoil Mhadrid), sa Spáinn (1951-1953).
Agus é ina mhac léinn, thosaigh sé ag scríobh filíochta, go mór mór i Quintero, ar laethanta saoire an tsamhraidh i 1945 agus chuaigh Luis Cernuda i gcion go háirithe air. [2] Ceithre bliana ina dhiaidh tiocfaidh a chéad chnuasach de dhánta amach, La invitación al olvidoan, (Gaeilge:Cuireadh chun na díchuimhne), go soiléir cernudiano, mar a d'aithin Arteche féin [1] (tionchar Thomas Wolfe agus daoine eile ina dhiaidh sin). As sin go dtí go rachadh sé go dtí an Spáinn, d'fhoilseodh sé leabhar nua gach bliain.
Chomh maith le staidéar a dhéanamh ar an litríocht, glacfaidh sé páirt i I agus II Congresos Internacionales de Poesía (Gaeilge:Comhdhálacha Idirnáisiúnta Filíochta I agus II (Segovia, 1952 agus Salamanca, 1953), taistealóidh sé trí thír a shinsear, agus freisin chuig an Fhrainc, an Bheilg, an Iodáil agus an Afraic Thuaidh, foilseoidh sé, i 1953, a séu cnúsach dánta. An bhliain chéanna phós sé Ximena Garcés i Maidrid,. [3] ar bhuail sé léi sa bhliain 1952 ag ambasáid na Sile i Maidrid. Caithfidh sé mí na meala in Ibiza agus ar feadh a gceardchumainn beidh seachtar clainne acu: Juan Miguel, Andrea, Rafael, Cristóbal, Isabel, Amparo agus Ignacio.
OibreachaCuir in Eagar
FilíochtCuir in Eagar
- La invitación al olvido, 1947; descargable desde el portal Memoria Chilena
- Oda fúnebre, 1948
- Una nube, 1949
- El sur dormido, 1950
- Cantata del desterrado, 1951
- Solitario, mira hacia la ausencia, 1953
- Otro continente, 1957
- Quince poemas, Alerce, 1961[4]
- Destierros y tinieblas, 1963; descargable desde el portal Memoria Chilena
- De la ausencia a la noche, antología que reúne los tres poemarios anteriores, 1965
- Resta poética, 1966
- Para un tiempo tan breve, 1970
- Antología de veinte años, 1972
- Noches, 1976
- Cantata del pan y la sangre, 1980, 1981, 1986
- Variaciones alemanas, 1986
- Variaciones sobre versos de Karol Wojtyla, 1987
- Monólogo en la Torre, 1989
- Siete canciones, 1989
- Tercera antología, Corregidor, Buenos Aires, 1991
- Fénix de madrugada, 1975-1992; descargable desde el portal Memoria Chilena
- Antología cuarta, LOM, Santiago, 1996
- Poemas para nietos, 1996
- Para un tiempo tan breve, 1997
- Poesía y prosa, antología; prólogo, selección y notas de Andrés Morales, Editorial Universitaria, Santiago 2000
- Jardín de relojes, 2002; descargable desde el portal Memoria Chilena
- El café, 2004
ÚrscéaltaCuir in Eagar
- La otra orilla, 1964
- El Cristo hueco, 1969
- La disparatada vida de Félix Palissa, 1975
- El alfil negro, 1992, inédita
ScéaltaCuir in Eagar
- Mapas del otro mundo, 1977
- Las naranjas del silencio, 1987
BeathaisnéisCuir in Eagar
- Los ángeles de la provincia, 1975
- ¿Quién soy?, 1976; [http://www.memoriachilena.cl/temas/documento_detalle.asp?id=MC0025898 descargable desde el portal Memoria Chilena
AistíCuir in Eagar
- Notas para la vieja y la nueva poesía chilena, 1958
- La extrañeza de ser americano, 1962
- Discurso de incorporación a la Academia Chilena de la Lengua, 1965
- El extraño caso de Gabriela Mistral, 1968
- Tres visiones de Carlos Droguett, 1971
- Alfonso Calderón o cuarenta años después', 1978
- Llaves para la poesía, 1984
- Algunos de mis fantasmas, 1985
- Algo acerca de la experiencia poética, 1988
- La crítica poética y el crítico único, 1988
- Exposición sobre un taller de poesía, 1988
- La fuente dividida de Gabriela Mistral, 1989
- El nombre perdido y buscado en América, 1989
- Cómo leer un poema, 1989
- Gabriela Mistral: seis o siete materias alucinadas, 1989
- Escribir como niño para niños, 1990
- De modo inseguro y problemático, 1990
- Los coléricos hijos de Dámaso Alonso, 1990
- Algunos aprendices de brujo, 1989
- Palabras en Alberti, 1991
DuaiseannaCuir in Eagar
- Premio de la Alianza de Intelectuales 1949
- Premio de la Federación de Estudiantes de la Universidad de Concepción 1950
- Premio Municipal de Literatura de Santiago 1951, categoría Poesía, por El sur dormido (ex aequo con Claudio Solar)
- Premio Alerce 1960
- Premio Municipal de Literatura de Santiago 1964, categoría Poesía, por Destierros y tinieblas
- Premio Libro de Oro de Poesía 1977
- Premio Municipal de Literatura de Santiago 1977, categoría Poesía, por Noches
- Premio del Instituto Goethe de Santiago 1979
- Finalista del Premio Nacional de Novela 1992 de la Editorial Andrés Bello con El alfil negro
- Premio de poesía 1995 del Consejo Nacional del Libro y la Lectura por Fénix de madrugada
- Premio Nacional de Literatura 1996
TagairtíCuir in Eagar
- ↑ 1.0 1.1 Biografía escrita por Andrés Morales para el libro de Arteche Poesía y prosa (2000), que prologó; acceso 05.01.2012
- ↑ ¿Quién soy?, Nascimento, Santiago, 1977; descargable desde el portal Memoria Chilena; acceso 05.01.2012
- ↑ Sebastián Cerda. A los 86 años muere Miguel Arteche, Premio Nacional de Literatura 1996, El Mercurio digital, 22.07.2012; acceso 23.07.2012
- ↑ Comentario de Quince poemas por Jaime Martínez Williams, publicado originalmente en El Diario Ilustrado, 08.10.1961 y reproducido en Sicpoesiachilena; acceso 30.05.2013
Naisc sheachtrachaCuir in Eagar
- Página consagrada a Arteche, portal de la Universidad de Chile
- Miguel Arteche Salinas, Universidad de Chile
- Arteche en el archivo Letras.s5
- Arteche en el portal Memoria Chilena, además de una semblanza, cronología, bibliografía, fotos y artículos, desde ese sitio se pueden descargar gratuita y legalmente cinco libros del escritor
- Poemas de Miguel Arteche
- La poesía más relevante de Miguel Arteche. Gran parte de su Obra. Curtha i gcartlann 2007-09-28 ar an Wayback Machine