Ocsaíd

Is éard is ocsaíd ann ná comhdhúil cheimiceach ina mbíonn ar a laghad adamh ocsaigine amháin agus dúil eile amháin aici ina fhoirmle cheimiceach. Bíonn, de ghnáth, ainian d'ocsaigine sa stát ocsaídiúcháin -2 sna ocsaídí miotail. Tá an chuid is mó de screamh an Domhain comhdhéanta de ocsaídí soladacha, de thoradh ar na heilimintí a bheith ocsaídithe ag an ocsaigin san aer nó san uisce. Táirgeann dócháin hidreacarbóin an dá phríomh-ocsaídí, aonocsaíd charbóin agus dé-ocsaíd charbóin. Fiú ábhair a mheastar mar íoneilimintí, go minic, forbraíonn siad bratú ocsaíde. Mar shampla, forbraíonn scragall alúmanaim craiceann tanaí de Al₂O₃ a chosnaíonn an scragall ó chreimeadh breise.

Ocsaidí tearcithreacha

Foirmiú

Mar gheall ar a leictridhiúltachta, cumann ocsaigin nascanna cobhsaí ceimiceacha le beagnach gach dúil chun ocsaídí comhfhreagracha a chruthú. Bíonn tóir ar na thriathmhiotail (mar shampla, ór nó platanam) toisc go fhriotaíonn siad cuingriú ceimiceach díreach le hocsaigin, agus bíonn ar shubstaintí cosúil le ocsaíd óir (III) a bheith ginte trí bhealaí indíreacha.

Tá dhá chosán neamhspleách ann maidir le creimeadh na n-eilimintí, mar atá hidrealú agus ocsaídiú le hocsaigin. Bíonn an meascán 'le huisce agus le hocsaigin' níos creimní fós. Dónn na heilimintí go léir beagnach in atmaisféar ocsaigine, nó i dtimpeallacht atá ocsaigin saibhir. I láthreacht uisce agus ocsaigin (nó go simplí aer), imoibríonn roinnt eilimintí go tapa, nó fiú go baolach, chun hiodrocsaídí a thabhairt, m.sh. sóidiam. I bpáirt, mar gheall ar ar an gcúis seo, ní fhaightear alcailí nó miotail cré-alcaileacha sa dúlra i riocht miotalach ie, foirm nádúrtha,. Tá Caeisiam chomh imoibríoch sin le hocsaigin go n-úsáidtear é mar fhaighteoir i bhfolúsfheadáin, agus úsáidtear tuaslagáin de photaisiam agus sóidiam, NaK mar a thugtar orthu, chun roinnt tuaslagóirí orgánacha a dhí-ocsaiginiú agus a dhíhiodráitiú. Is éard a bhíonn ar dhromchla miotail de ghnáth ná ocsaídí agus hiodrocsaídí i láthair an aeir. Is sampla aithnidiúil é scragall alúmanaim, atá brataithe le scannán tanaí de ocsaíd alúmanaim a éighníomhaíonn am miotal, a mhoillíonn an próiseas creimthe. Is féidir tiús níos a chur leis an chiseal ocsaíd alúmanaim tríd an bpróiseas anóidithe leictrealaíodh. Cé go n-imoibríonn maignéisiam agus alúmanaim go mall le hocsaigin ag teocht agus brú caighdeánach (TBC) -cosúil le a lán miotail eile, dónn siad san aer agus gineann siad teocht an-ard. Is féidir le púdair mhínsnáitheach den chuid is mó miotal a bheith contúirteach pléascach san aer. Dá bhrí sin, úsáidtear iad go minic i roicéid le breosla soladach.

San ocsaigin thirim, táirgíonn iarann ocsaíd iarainn (II) ​​go héasca, ach is gnách go mbíonn ocsaigin agus uisce ag teastáil le haghaidh foirmiú na n-ocsaídí fheireacha hiodráitithe, Fe₂O_3−2x(OH)_x, a chuimsíonn mórchuid na meirge. Tháirg baictéir fótaisintéiseacha ocsaigin saor in aisce roinnt 3.5 billiún bliain ó shin agus dá bhrí sin deascadh iarann ​​as tuaslagán san aigéan mar Fe₂O₃ san iarann ​​tábhacht eacnamaíoch haemaitít.

Struchtúr

Is í dé-ocsaíd sileacain(SiO₂) ceann de na hocsaídí is coitianta ar dhromchla an domhain. Cosúil leis an chuid is mó de na hocsaídí, glacann sí struchtúr polaiméireach .

Glacann formhór ocsaídí na miotal struchtúir polaiméireacha le trasnaisc M-O-M. Toisc go bhfuil na trasnaisc láidir, is gnách go mbíonn na solaid dothuaslagtha i dtuaslagóirí, cé gur féidir leo bheith faoi ionsaí ag aigéid agus ag bunanna. Bíonn na foirmlí go minic simplí, ach go míthreorach. Tá go leor dóibh ina gcomhdhúile neamh-stoichiometrica. Sna ocsaídí seo, bíonn an uimhir chomhordúcháin na liogainne ocsaíde 'a dó' le haghaidh eilimintí leictridhiúltacha agus 3-6 don chuid is mó de na miotail.

Ócsaídí Móilíneacha

Déantar ocsaídí, mar shampla ocsaíd iarainn (III) nó meirg, a bhíonn comhdhéanta de ocsaíd iarainn (III) hiodráitithe Fe ₂ O ₃ · n H ₂ O agus ocsaíd-hiodrocsaíd iarainn (III) (FeO (OH), Fe (OH) ₃ ), nuair a thagann ocsaigin dúile eile le chéile

Cé go bhfuil an chuid is mó de na hocsaídí miotail polaiméireach, is móilíní iad roinnt ocsaídí. Is iad na hocsaídí móilíneacha is cáiliúla ná dé-ocsaíd charbóin agus aonocsaíd charbóin. Is ocsaíd mhóilíneach níos casta í peantocsaíd fhosfair, le hainm gur chúis mheabhlaithe é, leis an fhoirmle P₄O₁₀. Nuair a théitear roinnt ocsaíd pholaiméireach bíonn siad dípholaiméirithe agus faightear móilíní, is samplaí iad dé-ocsaíd seiléiniam agus trí-ocsaíd sulfair. Bíonn na teatrocsaídí neamhchoitianta, is í teatrocsaíd oismiam sampla amháin díobh.] Tá go leor ocsainian ar eolas againn, ar nós polafosfáití agus polaocsamhiotaláiteanna. Is annamh a bhíonn na hocsacaitiain ar fáil, mar shampla nítreasonium (NO +). Ar ndóigh, tá a lán comhdhúl ar eolas againn leis an dá hocsaídí agus grúpaí eile freisin. Sa cheimic orgánach, cuimsíonn siad seo na céatóin agus go leor comhdhúl carbóinil a bhaineann leo. Sna miotail trasdultacha, bíonn go leor ocsó-coimpléisc ar eolas againn chomh maith le hocsóhailíd.