Oileán an Órchiste
Úrscéal eachtraíochta leis an údar Albanach Robert Louis Stevenson is ea Oileán an Órchiste (nó Treasure Island i mBéarla). In 1883 a foilsíodh an leabhar, cé gur foilsíodh sraith idir 1881 agus 1882 san iris Young Folks faoin ainm cleite Captain George North.
(en) Treasure Island  | |
|---|---|
 | |
| Cineál | saothar liteartha |
| Cárta innéacs | |
| Údar | Robert Louis Stevenson |
| Teanga | Béarla |
| Ealaín chlúdaigh le | Newell Convers Wyeth agus Louis Rhead |
| Foilseachán | Londain , an Ríocht Aontaithe, 1883 |
| Tréith | |
| Seánra | ficsean teacht in inmhe, ficsean farraige, ficsean eachtraíochta agus ficsean píoráideachta |
| Carachtair | |
| Suíomh scéalaíochta | North Devon Hispaniola Oileán an Órchiste Meiriceá Easpáinneach |
| Ar siúl i gcruinne ficseanúil | Treasure Island universe (en)  |
| Eile | |
| Uimhir OCLC | 7551075 |
 | |
Scéal scleondrach atmaisféarach é seo faoi fhoghlaithe mara ar an bhfarraige mhór, faoi mhapa órchiste[1], agus faoi Jim Hawkins, buachaill sna déaga a chuireann chun farraige agus é meallta ag draíocht an bhithiúnaigh Long John Silver.
Tá sé ar cheann de na húrscéala is mó riamh a bhfuil athchóiriú déanta air. Is mar scéal theacht in inmhe a aithnítear go coitianta é, agus tá cáil ar leith ar Oileán an Órchiste mar gheall ar an atmaisféar, na carachtair, agus ar an léiriú ann ar dhébhríochas na moráltachta — i bpearsa Long John Silver — rud neamhchoitianta i litríocht na n-óg.
An Scéal
cuir in eagarPléann Oileán an Órchiste le scéal an ógánaigh, Jim Hawkins, a théann chun farraige lena chomharsana, an Dochtúir Livesey agus Squire Trelawney, ar thóir órchiste an Chaptaein Flint — foghlaí mara básaithe a d’fhág léarscáil dá chreach ina dhiaidh.
Gan fhios dóibh, i measc an chriú a earcaítear don long, tá an cócaire mara, Long John Silver agus iarbhaill eile de chriú an Chaptaein Flint a éiríonn amach in aghaidh chaptaein na loinge chun seilbh a ghlacadh ar an órchiste.
In ainneoin a óige, is é Jim Hawkins laoch an scéil.
Foghlaithe Mara
cuir in eagarChuaigh an leabhar i bhfeidhm go mór ar thuiscintí an phobail ar fhoghlaithe mara, le híomhánna den léarscáil d’órchiste marcáilte le crosóga, den scúnar, den Spota Dubh, d’oileáin throipiceacha, agus den mhairnéalach ar leathchois agus pearóid ar a ngualainn aige.[2]
Ar na fíorfhoghlaithe mara a luaitear san úrscéal tá William Kidd (a bhí i réim in 1696–99), Blackbeard (1716–18), Edward England (1717–20), Howell Davis (1718–19), agus Bartholomew Roberts (1718–22).
Cosúil le Captaen Flint an úrscéil, chuir Kidd órchiste i bhfolach ar Gardiners Island, cé gur tháinig na húdaráis air go gairid ina dhiaidh sin.[3]
Eagráin de Leabhar
cuir in eagarRinneadh os cionn 50 scannán agus clár teilifísec den leabhar[4] agus aistríodh é go mórchuid teangacha.
Aistriúchán Gaeilge
cuir in eagar
Aistríodh go Gaeilge é sa bhliain 2014 faoin teideal ‘’Oileán an Órchiste’’. San aistriúchán seo le Darach Ó Scolaí, tá an t-úrscéal curtha in oiriúint do léitheoirí an lae inniu, agus maisithe le pictiúir ó eagrán 1911 den leabhar le N.C. Wyeth[5].
Naisc sheachtracha
cuir in eagar- Tá sé ar cheann de na húrscéala is mó riamh a bhfuil athchóiriú déanta air.
- Treasure Island, leabhair scanaithe agus maisithe ag Internet Archive. Ar na heagráin is suntasaí tá:
- Treasure Island, 1911 Scribner's, maisithe ag N. C. Wyeth. Féach freisin eagrán eile (scanadh níos fearr, ach roinn léaráidí ar iarraidh).
- Treasure Island, 1915 Harpers, maisithe ag Louis Rhead.
- Treasure Island, 1912 Eagrán beathaisnéiseach Scribner ina bhfuil aiste le RL Stevenson.
Treasure Island, 1911 Ginn and Company, réamhrá fada agus nótaí le Frank Wilson Cheney Hersey (Harvard University).
- Treasure Island, réamhrá agus nótaí le Franklin T Baker (Columbia University, 1909). Nótaí mínithe ar líne.
- Treasure Island, cluasleabhar in aisce ó Archive.org.
- Treasure Island, cluasleabhar ó Librivox
- Treasure Island Curtha i gcartlann 2015-09-28 ar an Wayback Machine - Suíomh mar a bhfuil téacs agus cluasleabhar iomlán.
- Treasure Island, A.L. Burt, 1890.
Tagairtí
cuir in eagar- ↑ leabharbreac.com. "Oileán an Órchiste". Dáta rochtana: 2018.
- ↑ teideal=Cordingly-overestimated>Cordingly, David (1995) Under the Black Flag: the romance and reality of life among the pirates; lch 7.
- ↑ Adams, Cecil The Straight Dope: Did pirates bury their treasure? Did pirates really make maps where "X marks the spot"? 5 Deireadh Fómhair 2007
- ↑ Dury, Richard. Film adaptations of Treasure Island Curtha i gcartlann 2016-04-02 ar an Wayback Machine.
- ↑ tuairisc.ie. "Léirmheas". Dáta rochtana: 2018.