Ríocht na hAstúire

 

Ríocht na hAstúire
Reinu d'Asturies (ast)
Suíomh
43° 21′ 45″ N, 5° 50′ 35″ O
Príomhchathair	Cangues d'Onís, Samartín del Rei Aurelio, Pravia agus Uviéu
Daonra
Teanga oifigiúil	an Astúiris Leonese (en) an Laidin
Tíreolaíocht
Achar dromchla	60,000 km²
Sonraí stairiúla
Leanann sé/sí	Ríocht Toledo
Bunaitheoir(í)	Don Pelayo
Cruthú	718
Díscaoileadh	924
Á leanúint ag	Ríocht León agus Ríocht na Gailíse
Eagraíocht pholaitiúil
Córas rialtais	monarcacht thoghaí agus hereditary monarchy (en)
• Ceannaire stáit	Monarc Ríocht Asturias
Aitheantóir tuairisciúil

Ba ríocht i Leithinis na hIbéire a bhunaigh an t-uasal Viseagotach Pelagius í Ríocht na hAstúire (Laidin: Asturum Regnum, An Astúiris : Reinu d'Asturies). Ba é an chéad eintiteas polaitiúil Críostaí a bunaíodh tar éis concas Umayyadach na hEaspáinne Viseagotaí, i 718 nó 722.. An bhliain sin, chloigh Pelagius arm na nUmayyad ag Cath Covadonga, rud a mheastar de ghnáth mar thús na hAthghabhála (Reconquista) .

Dhéanfadh ríthe na hAstúire síocháin ó am go chéile leis na Moslamaigh, go háirithe ag amanna nuair a bhí orthu dul sa tóir ar a gcuid naimhde eile, na Bascaigh agus na reibiliúnaithe sa Ghailís. Mar sin mharaigh Fruela I (757–68) 40,000 Moslamach ach fuair sé an ceann is fearr ar na mBascaigh agus ar na Gailís, agus rinne Silo (774–83) síocháin leis na Moslamaigh ach ní leis na Gailísigh. Faoin Rí Alfonso II (791–842), bunaíodh an ríocht go daingean le haitheantas Alfonso mar rí na hAstúire ag Séarlas Mór agus an Pápa . cuir Chuir sé an Ghailís agus na Bascaigh faoi smacht. Le linn a réime, dearbhaíodh go raibh cnámha naofa Shéamais Mhóir le fáil sa Ghailís, i gCompostela (ón Laidin campus stellae, go litriúil "páirc na réalta"). D’oscail oilithrigh ó gach cearn den Eoraip bealach cumarsáide idir tailte iargúlta na hAstúire agus tailte na gCairilínseach agus níos faide i gcéin. Is éard a bhí i mbeartas Alfonso ná dídhaonrú a dhéanamh ar theorainneacha Bardulia (nó an Chaistíl ina a dhiaidh seo) chun tacaíocht daonra a fháil lastuaidh de na sléibhte. Leis an bhfás seo tháinig méadú comhfhreagrach ar a bhfórsaí míleata. Bhí an ríocht láidir go leor anois chun na cathracha Múracha Liospóin, Zamora agus Coimbra a scrios. Mar sin féin, ar feadh na gcéadta bliain le teacht ní raibh fócas na ngníomhartha seo ar choncas ach ar chreathadh agus ar chíos a ghearradh. I samhradh na bliana 792, 793 agus 794 rinne roinnt ionsaithe Moslamacha creachadh ar Álava, agus croílár ríocht na hAstúire, ag teacht suas go dtí an phríomhchathair, Oviedo . I gceann de na cúlaithe seo, bhain Alfonso bua go trom ar na Moslamaigh i gceantar seascainn Lutos, ag marú 70,000.