Abhacphláinéad
Tugtar abhacphláinéad ar rinn neimhe a shásaíonn na coinníollacha seo thíos:
- tá sí ag fithisiú na Gréine
- tá sí chomh trom téagartha is go bhfuil sí tar éis fórsaí an choirp righin a shárú, ionas go bhfuil cothromaíocht hidreastatach sroichte aici, agus í ar déanamh liathróide a bheag nó a mhór - is é sin, beagnach sféarúil ina cosúlacht
- níl sí in ann timpeallacht a fithise a ghlanadh, is é sin, tá reanna neimhe eile ag timpeallú na Gréine in aice a fithise
- ní gealach de chuid aon phláinéid í.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/Ceres_-_PIA19619_%28cropped%29.jpg/170px-Ceres_-_PIA19619_%28cropped%29.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Pluto_in_True_Color_x_2_-_25_July_2015.png/170px-Pluto_in_True_Color_x_2_-_25_July_2015.png)
Tugadh an téarma "abhacphláinéad" isteach sa bhliain 2006. Bhítí tar éis teacht ar astaróidigh mhóra a bhí ar aon mhéid le Plútón, nó níos mó ná é fós, sna réigiúin den spás atá taobh thiar de Neiptiún (Crios Kuiper agus Scamall Oort), agus bhí gá le haicmiú nua.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/10_Largest_Trans-Neptunian_objects_%28TNOS%29.png/330px-10_Largest_Trans-Neptunian_objects_%28TNOS%29.png)
Bhí an rinn spéire bheag fhuar oighir Plútón luaite mar phláinéad ó d'fhionn Clyde Tombaugh é i 1930[1]. Ach de bhrí gur fionnadh reanna spéire eile cosúil leis níos faide amach sa ghrianchóras, íslíodh ina abhacphláinéad é i 2006 ag an Aontas Idirnáisiúnta Réalteolaíochta.
Inniu, glactar leis go bhfuil cúig abhacphláinéad ann, mar atá, Ceiréas, Plútón, Makemake, Haumea, agus Eris. Réadanna tras-Neiptiúnacha iad Plútón agus Eris, ach tá Ceiréas ag fithisiú na Gréine i gcrios na n-astaróideach idir Mars agus Iúpatar.
Tagairtí
cuir in eagar- ↑ Hussey, Matt - Fréamh an Eolais (Coiscéim 2011)
Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |