Bartholomew Teeling

Oifigeach míleata agus náisiúnaí Éireannach ab ea Bartholomew Teeling (c 1774 – 24 Meán Fómhair 1798). Bhí sé ina cheannaire ar fhórsaí na reibiliúnach le linn Éirí Amach 1798 in Éirinn sa bhliain 1798 agus rinne sé gníomh cróga le linn Chath Chúil Mhui

Bartholomew Teeling

Beathaisnéis
Breith	1774
Bás	1798 23/24 bliana d'aois
Siocair bháis	Pionós an bháis (Crochadh)
Faisnéis phearsanta
Scoil a d'fhreastail sé/sí	Coláiste na Tríonóide, Baile Átha Cliath
Gníomhaíocht
Ball de	Cumann na nÉireannach Aontaithe
Teaghlach
Siblín	Charles Teeling

Luathshaol

Rugadh Bartholomew Teeling c. 1774 i Lios na gCearrbhach, Contae Aontroma, mac le déantóir línéadaigh Caitliceach saibhir . Agus é ag fás aníos, cuireadh oideachas ar Teeling i Scoil Dubordieu i Lios na gCearrbhach. Chuaigh a dheartháir óg Charles ar aghaidh ina scríbhneoir. Sa bhliain 1795, chuaigh an bheirt deartháireacha isteach i gCumann na nÉireannach Aontaithe agus chabhraigh siad le comhghuaillíocht na heagraíochta leis na Cosantóirí a dhaingniú . I gContae an Dúin, ba é a dheartháir céile, John Magennis, "Ardmháistir" na gCosantóirí. Sa bhliain 1796, thaistil Batholomew go dtí an Fhrainc chun tacaíocht a spreagadh d' ionradh na Fraince ar Éirinn .

Éirí Amach na hÉireann 1798

Tuirlingt i gCill Ala

Sa bhliain 1798, bhris Éirí Amach na hÉireann 1798 i gcoinne riail na Breataine in Éirinn amach . D’fhill Teeling ar Éirinn an 22 Lúnasa 1798 mar aide-de-camp don Ghinearál Jean Humbert, agus thuirling sé ag Cuan Chill Ala idir Contae Shligigh agus Maigh Eo le fórsa trúpaí Francacha. Ar 28 Lúnasa, ghabh fir Humbert Caisleán an Bharraigh agus bhunaigh na hÉireannaigh Aontaithe Poblacht Chonnacht ina dhiaidh sin . Bhrúigh trúpaí Humbert soir trí Chontae Shligigh, tar éis fórsaí a chomhcheangal le reibiliúnaithe áitiúla, ach cuireadh stop leo le gunna a bhí suiteáilte ag fórsaí an rialtais os cionn Charraig an Aontais in aice le Cúil Mhuine.

Cath Chúil Mhuine

Ar 5 Meán Fómhair 1798, ghlac Teeling páirt i gCath Chúil Mhuine. Bhain sé an bealach amach do bhua Francach-Éireannach trí an ghunna a cuireadh isteach ag Union Rock a dhíchumasú leis féin le linn an chatha tar éis dó briseadh ó champa na bhFrancach agus ag dul ar cosa in airde i dtreo an namhad, agus é armtha le piostal amháin. Mharaigh Teeling an gunnadóir a bhí i mbun an ghunna agus ghabh sé é, rud a thug deis don chomhfhórsa Francach-Éireannach dul ar aghaidh agus a chuir iallach ar a gcéilí comhraic cúlú i dtreo a mbeairic i Sligeach, tar éis 60 fear a mharú agus 100 a ghabháil.

Cath Bhéal Átha na Muc agus agus a chur chun báis

Le linn Chath Bhéal Átha na Muc, a troideadh in aice leis an Longfort, gabhadh Teeling agus tuairim is 500 Éireannach eile in éineacht lena gcomhghuaillithe Francacha. Chaith lucht riarachán Chaisleán Bhaile Átha Cliath leis na Francaigh mar phríosúnaigh chogaidh agus cuireadh ar ais chun na Fraince iad ar ball, ach cuireadh na príosúnaigh Éireannacha chun báis. Tar éis a ghabhála, cuireadh Teeling faoi thriail armchúirte. Chun é a aithint go dearfach, liostáil na húdaráis William Coulson, déantóir damaisc ó Lios na gCearrbhach, a d'aithin é mar mhac le Luke Teeling, ceannaí línéadaigh a raibh cónaí air i gCnoc an tSéipéil, Lios na gCearrbhach. Crochadh Teeling i bPríosún Chnoc an Arbhair i mBaile Átha Cliath. Rinne Teeling iarracht an ráiteas seo a leanas ón scafall a léamh, ach níor ceadaíodh dó:

Fellow-citizens, I have been condemned by a military tribunal to suffer what they call an ignominious death, but what appears, from the number of its illustrious victims, to be glorious in the highest degree. It is not in the power of men to abase virtue nor the man who dies for it. His death must be glorious in the field of battle or on the scaffold.

The same Tribunal which has condemned me —Citizens, I do not speak to you here of the constitutional right of such a Tribunal, —has stamped me a traitor. If to have been active in endeavouring to put a stop to the blood-thirsty policy of an oppressive Government has been treason, I am guilty. If to have endeavoured to give my native country a place among the nations of the earth was treason, then I am guilty indeed. If to have been active in endeavouring to remove the fangs of oppression from the head of the devoted Irish peasant was treason, I am guilty.

Finally, if to have striven to make my fellow-men love each other was guilt, then I am guilty. You, my countrymen, may perhaps one day be able to tell whether these were the acts of a traitor or deserved death. My own heart tells me they were not and, conscious of my innocence, I would not change my present situation for that of the highest of my enemies.

Fellow-citizens, I leave you with the heartfelt satisfaction of having kept my oath as a United Irishman, and also with the glorious prospect of the success of the cause in which we have been engaged. Persevere, my beloved countrymen. Your cause is the cause of Truth. It must and will ultimately triumph.

Creidtear gur ag olluaigh na reibiliúnaithe ag Acra na gCraipithe, Baile Átha Cliath, a cuireadh é.

Dealbh Teeling

Sa bhliain 1898, bliain chomórtha céad bliain an chatha, cuireadh dealbh Teeling in airde i gCarraig na gCat. Ceann de na príomhshráideanna i mBaile Shligigh, a fhreastalaíonn ar Theach Cúirte Shligigh agus ainmníodh príomhbheairic an Gharda Síochána ina dhiaidh sin mar Shráid Teeling freisin in ómós do Bartholomew Teeling.