Dé-ocsaíd charbóin
Is comhdhúil cheimiceach í an dé-ocsaíd charbóin (foirmle cheimiceach: CO2) atá comhdhéanta as dhá adamh ocsaigine atá ceangailte d'aon adamh carbóin amháin le naisc chomhfhiúsacha dhúbailte.
Substaint cheimiceach | aicme eintiteas ceimiceach |
---|---|
Mais mhóilíneach | 43.99 Da |
Fionnachtaí nó aireagóir | Jan Baptist van Helmont, Joseph Black agus Joseph Priestley |
Tacsón ina n-aimsítear é | |
Ról | soitheachleathóir, leasaitheach, oibreán éiritheach, cuisneán, gás ceaptha teasa agus príomh-mheitibilít |
Struchtúr ceimiceach | |
Foirmle cheimiceach | CO₂ |
SMILES canónta | Model 2D C(=O)=O |
InChI | Model 3D |
Airí | |
Dlús | 1.9768 g/m³ (a 0 °C, gás) 925 g/m³ (a 0 °C, leacht) 1,560 g/m³ (a −78.5 °C, solad) |
Luas forleata fuaime | 259 m/s (0 °C, gás) |
Tuaslagthacht | 0.2 g/100 g (uisce, 25 °C) |
Móimint leictreach dhépholach | 0 D |
Teocht néalúchán | −78.5 °C, −78 °C agus −78.4 °C |
Eantrópach mólarach caighdeánach | 213.7 J/(mol K) |
Móimint leictreach dhépholach | 0 D |
Eantalpacht chaighdeánach an fhoirmithe | 394 kJ/mol |
Eantalpacht mólarach de ghalú | 16.7 kJ/mol |
Galbhrú | 56.5 atm (a 20 °C) |
Guais | |
Meánteorainn nochta ualaithe ama | 9,000 mg/m³ (10 h, Stáit Aontaithe Mheiriceá) |
Short-term exposure limit (en) | 54,000 mg/m³ (luach ar iarraidh) |
Láithreach contúirteach don bheatha nó sláinte | 72,000 mg/m³ |
Global warming potential (en) | 1 |
NFPA 704: Standard System for the Identification of the Hazards of Materials for Emergency Response () |
Gás atá ann le teocht agus brú an tseomra, agus céatadán beag den ghás seo le fáil in atmaisféar an Domhain. Toradh dóiteáin do na comhdhúile carbóin í an dé-ocsaíd charbóin, agus mar sin, is toradh í do riospráid cheallach na n-ainmhithe, na bplandaí, na bhfungas agus na miocrorgánach eile. Ón taobh eile de, baineann na plandaí úsáid an amhábhair as an dé-ocsaíd charbóin san fhótaisintéis, agus iad á claochlú go comhdhúile casta bithcheimiceacha.
Ní féidir leis an dé-ocsaíd charbóin leacht a dhéanamh le brú atá níos ísle ná 5.1 atm. Sin é an tuige go dtugtar "oighear tirim" ar an dé-ocsaíd charbóin sholadach. Is é -78 °C an pointe deasctha agus néalaithe - is é sin, deascfaidh an gás go solad faoin teocht seo, agus néalóidh an solad go gás os cionn an phointe seo.
Tagairtí
cuir in eagarNaisc sheachtracha
cuir in eagarIs síol faoin substaint cheimiceach é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid.
Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |