Ealaín na hIodáile

Traidisiún lárnach na healaíne Eorpaí, an fhoinse is cumasaí tionchar stíleach ar na traidisiúin go léir san Eoraip ón Meánaois dhéanach go dtí an 18ú céad. San Iodáil mheánaoiseach baineadh feidhm as tréithe clasaiceacha le haghaidh téamaí Críostaí. Bhí dealbhóireacht ársa figiúr chun tosaigh maidir le stíl is caighdeáin ar feadh 1,500 bliain. Bhí sraith ardealaíontóirí gan bhriseadh ann, ag tosú le Giotto go luath sa 14ú céad suas go dtí Canova a fuair bás i 1822. I rith na tréimhse sin ní raibh an Iodáil aontaithe, agus d'fhás ealaíona éagsúla i bhFlórans, an Róimh, Bologna, is an Veinéis.

Macchiaioli agus Verismo

Ba é ceann de na chéad ghluaiseachtaí chun an ealaín acadúil a shárú, agus í ag éirí avant-garde ná an Macchiaioli, le húsáid réabhlóideach ar dhath ("stain"), a bhí ag súil le húrscéalta na Impriseanaithe ag cúpla scór bliain. Ba iad na taispeántóirí tábhachtacha Giovanni Fattori, Silvestro Lega, Telemaco Signorini, Giuseppe Abbati.

Thug Verismo téamaí coitianta agus laethúla chun na healaíne. I measc na n-údar eile Lorenzo Viani, Giuseppe Pellizza da Volpedo.

Ach ba é an Milanese Scapigliati ansin, agus go háirithe príomhcharachtar na hIodáile ar nádúracht Francesco Filippini, comh-thaighdeoir i gcoinne Claude Monet, a bhunaigh Impriseanachas na hIodáile nach maireann.