Tír san Afraic is ea Poblacht Gána. Tá Gána suite ar chósta thiar na hAfraice, idir Tóga, an Cósta Eabhair agus Buircíne Fasó. Bhíodh sí mar choilíneacht de chuid na Portaingéile, na hÍsiltíre agus na Ríochta Aontaithe go dtí gur bhain sí neamhspleáchas amach i 1957 – an chéad tír Afracach a rinne a leithéid[1].

Bosca Geografaíocht PholaitiúilGána
Ghana (ak)
Gana (dag)
Gaana (tw) Cuir in eagar ar Wikidata
Bratach Armas
Bratach Armas

Cuir in eagar ar Wikidata

AintiúnGod Bless Our Homeland Ghana Cuir in eagar ar Wikidata

Mana«Freedom and Justice»
«Rhyddid a Chyfiawnder» Cuir in eagar ar Wikidata
Ainmnithe in ómósGhana Empire (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Suíomh
Map
 8° 02′ N, 1° 05′ O / 8.03°N,1.08°W / 8.03; -1.08

PríomhchathairAccra Cuir in eagar ar Wikidata
Daonra
Iomlán32,833,031 (2021) Cuir in eagar ar Wikidata
• Dlús137.64 hab./km²
Teanga oifigiúilBéarla Cuir in eagar ar Wikidata
Tíreolaíocht
Cuid dean Afraic Thiar
Economic Community of West African States (en) Aistrigh
an Afraic
an Afraic fho-Shahárach Cuir in eagar ar Wikidata
Achar dromchla238,535 km² Cuir in eagar ar Wikidata
Suite i nó in aice le limistéar uiscean tAigéan Atlantach Cuir in eagar ar Wikidata
Pointe is airdeMount Afadja (en) Aistrigh (885 m) Cuir in eagar ar Wikidata
Pointe is ísleMurascaill na Guine (0 m) Cuir in eagar ar Wikidata
Ar theorainn le
Sonraí stairiúla
Leanann sé/síDominion of Ghana (en) Aistrigh, Gold Coast Colony (en) Aistrigh agus British Togoland (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Cruthú1957
Eagraíocht pholaitiúil
Córas rialtaisdaonlathas Cuir in eagar ar Wikidata
Comhlacht feidhmiúcháinRialtas Ghána Cuir in eagar ar Wikidata
Comhlacht reachtachParlaimint Ghána Cuir in eagar ar Wikidata
• Uachtarán Ghána Cuir in eagar ar WikidataNana Akufo-Addo (2017–) Cuir in eagar ar Wikidata
Eacnamaíocht
OTI ainmniúil79,156,409,410 $ (2021) Cuir in eagar ar Wikidata
Airgeadracedi Cuir in eagar ar Wikidata
Aitheantóir tuairisciúil
Lonnaithe i gcrios ama
Fearann Idirlín barrleibhéil.gh Cuir in eagar ar Wikidata
Glaochód+233 Cuir in eagar ar Wikidata
Uimhir theileafóin éigeandála999, 191, 192 agus 193 Cuir in eagar ar Wikidata
Cód tíreGH Cuir in eagar ar Wikidata
Eile

Suíomh gréasáinghana.gov.gh Cuir in eagar ar Wikidata

Tíreolaíocht

cuir in eagar

Tá teorainneacha ag Gána

Accra an phríomhchathair agus an chathair is mó. I 2005 bhí 21,029,000 duine ina gcónaí sa tír.

Roimh ré an choilíneachais, bhí an-chuid ríochtaí ársa ann - mar shampla, ríocht Ashanti i lár na tíre, agus na stáit Fante éagsúla le taobh na mara agus i lár na tíre.

D'fhás trádáil leis an Eoraip mar gheall ar an teagmháil le taiscéalaithe ón bPortaingéil sa 15ú céad.

Bhunaigh Sasana coilíneacht chorónach darbh ainm an Cósta Óir sa réigiún sa bhliain 1874.

Bhí sé ar an gcéad tír fho-Shahárach riamh le neamhspleáchas ón riail choilíneach a bhaint amach. Agus a shroicheadh neamhspleáchas ón Ríocht Aontaithe i 1957, roghnaíodh an t-ainm Gána mar ainm don náisiún, chun caidreamh a dhéanamh le hImpireacht Ghána a bhíodh i bhfeidhm in iarthar na hAfraice fadó.

Ceiliúradh 50 bliana de shaoirse ar an 6 Márta 2007.

Polaitíocht

cuir in eagar

daonlathas sa tír; tá cúrsaí sách socair ansin, go háirithe i gcomparáid leis na tíortha thart timpeall uirthi.

Geilleagar

cuir in eagar
 
Daonra

I gcomparáid le tíortha eile san Afraic, níl Gána chomh bocht sin. Mar shampla, níl an galar SEIF chomh forleathan is atá sé i dtíortha eile (2% den daonra atá buailte aige sa bhliain 2003).