Gamanraige

Ba iad na Gamhanraidh (Sean-Ghaeilge Gamanraige) príomhshliocht na bhFear Ol nEchmacht, dream daonna réamhstairiúil a bhí i réim taobh thiar na Sionainne, i nIarthair na hÉireann.

Fir Dál Eachmacht

Bhí na Gamanraige í réim idir Abhainn na Gaillimhe agus An Drobhaois agus An Duibh san oirthuaisceart. Ba é Ráth Eochaidh, níos deireanaí Ráth Cruachan, a bpríomhchathair. Is amhlaidh gurbh é seo críocha Dhál Eachmach féin. Ba é le teacht i réim na gConnacht a athainmníodh an dúiche go Cúige Chonnacht.

Táin Bó Flidais

Insítear sa scéal Táin Bó Fhliodais conas mar thosaigh treibh na gConnacht ionsaí ar na Gamanraige. Rinne Méabh, a fear céile Ailill mac Máta aoi na nUladh, Fearghas mac Róigh ionsaí ar Fhliodhas agus a fear céile Oilill Finn i nIorras, tuaisceart Chontae Mhaigh Eo.

Foinsí

• Foras Feasa ar Éirinn, Seathrún Céitinn, 1636.
• Leabhar Mór nGenealach, Dubhaltach MacFhirbhisigh, 1649-1666.
• "Ogyia", Ruaidhri O Flaithbheartaigh, 1684.
• "The History of Mayo", T. H. Knox, 1908.
• Ruairí Ó hUiginn, The Gamhamradh Curtha i gcartlann 2019-10-30 ar an Wayback Machine Celtica 27, Institiúid Ard-Léinn Bhaile Átha Cliath.