Geronimo

ceannaire Apáitseach (1829–1909)

Taoiseach clúiteach de chuid na nApaiseach ab ea Geronimo (16 Meitheamh, 182917 Feabhra, 1909). Goyaałé ab ainm dó ina theanga dhúchais féin, mar atá, Apáitsis Chiricahua, ach is ó na Meicsicigh a fuair sé an leasainm.

Geronimo
Goyaale.jpg
war chief (en) Aistrigh

Saol
Eolas breitheAbhainn Gila, 16 Meitheamh 1829
NáisiúntachtStáit Aontaithe Mheiriceá
Meicsiceo
Teanga dhúchaisMescalero-Chiricahua (en) Aistrigh
BásFort Sill (en) Aistrigh, 17 Feabhra 1909
Áit adhlacthaLawton
Cúis bháisbás nádúrtha (niúmóine)
Muintir
Céile/CéilíAlope (en) Aistrigh
She-gha (en) Aistrigh
Shtsha-she (en) Aistrigh
Ih-tedda (en) Aistrigh
Zi-yeh (en) Aistrigh
Chee-hash-kish (en) Aistrigh
Nana-tha-thtith (en) Aistrigh
Ta-ayz-slath (en) Aistrigh
Azul (en) Aistrigh
Oideachas
TeangachaAn Spáinnis
Mescalero-Chiricahua (en) Aistrigh
Gairm
Gairmceannaire míleata
Seirbhís mhíleata
Throid sé/sí agApache Wars (en) Aistrigh
Apache–Mexico Wars (en) Aistrigh
Cleamhnú
ReiligiúinDutch Reformed Church (en) Aistrigh
IMDbnm1521149
Geronimo signature.svg

CogaidhCuir in Eagar

Ar dtús, bhí cónaí ar Geronimo chois Turkey Creek i Nua-Mheicsiceo an lae inniu. Bhí sé ina lia sí i measc a mhuintire, ach san am céanna, bhíodh sé go minic ag cur cogaidh ar na Meicsicigh. Mharaigh saighdiúirí Meicsiceacha a bhean chéile agus a thriúr clainne sa bhliain 1858, agus ón lá sin i leith, bhí fuath na ndaol aige ar na Meicsicigh.

 
27 Márta 1886:

Nuair a shealbhaigh na Stáit Aontaithe na críocha seo sna 1840idí, thosaigh Geronimo ag cur cogaidh ar na "saighdiúirí gorma" freisin. Na héachtaí a d'éirigh leis agus é ag dul sa seans ag iarraidh an ceann is fearr a fháil ar na saighdiúirí Meiriceánacha, thabhaigh siad clú agus cáil dó i measc a chuid namhad féin. Sa deireadh thiar thall, ghéill Geronimo agus an t-ochtar duine déag is fiche a bhí á thionlacan, ghéill siad iad féin d'fhórsaí an Ghinearáil Nelson A. Miles ar an 4 Meán Fómhair 1886 ag Skeleton Canyon in Arizona.

Príosún agus básCuir in Eagar

Ina dhiaidh sin, cimíodh Geronimo, agus chaith sé an chéad chuid dá théarma braighdeanais i bhFlorida. Ocht mbliana ní ba dheireanaí, cuireadh go dtí príosún eile in Oklahoma é. Ina sheanfhear dó, bhí sé ina ábhar adhnua ag féilte agus ag ócáidí poiblí.

 
Márta 1905 i gCarlisle, Pennsylvania (76 bliain d'aois)

Fuair Geronimo bás le niúmóine i bhFort Sill in Oklahoma, áit ar adhlacadh é. Ní bhfuair sé cead riamh filleadh abhaile go dtí Nua-Mheicsiceo.

TagairtíCuir in Eagar