Heydar Aliyev

Heydar Aliyev
ball den Sóivéid Uachtarach den Phoblacht Shóisialach Chónaidhmitheach Shóivéadach na Rúise
11. premier secrétaire du comité central du parti communiste d'Azerbaïdjan (fr)
First Deputy Premier of the Soviet Union (en)
Speaker of the National Assembly of Azerbaijan (en)
3. uachtarán Phoblacht na hAsarbaiseáine
Saol
Eolas breithe	Nakhchivan (en) , 10 Bealtaine 1923
Náisiúntacht	An tAontas Sóivéadach; An Asarbaiseáin
Teanga dhúchais	An Asarbaiseáinis
Bás	Cleveland, 12 Nollaig 2003
Áit adhlactha	Alley of Honor (en)
Cúis bháis	(cliseadh duán)
Muintir
Athair	Alirza Aliyev
Céile/Céilí	Zarifa Aliyeva (en) (1948 - Aibreán 15, 1985)
Páistí	liosta iomláin Ilham Aliyev; Sevil Aliyeva;
Oideachas
Alma mater	Baku State University (en) 1957) ; Azerbaijan State Oil and Industrial University (en) ; (1939 -
Teangacha	An Asarbaiseáinis; An Rúisis
Gairm
Gairm	polaiteoir
Duaiseanna	Ord Leinín (Lúnasa 25, 1971) ; Medal "For the Victory over Germany in the Great Patriotic War 1941–1945" ; Hero of Socialist Labour (Lúnasa 24, 1979) ; Order of the Red Star (Bealtaine 26, 1962) ; Order of the October Revolution (Márta 10, 1982) ; Order of the Patriotic War 1st class (Aibreán 23, 1985) ; Medal "For Labour Valour" ; Medal "For Battle Merit" ; Medal "For the Defence of the Caucasus" ; Medal "Veteran of Labour" ; Medal "For Valiant Labour in the Great Patriotic War 1941–1945" ; Jubilee Medal "50 Years of Victory in the Great Patriotic War 1941–1945" ; Medal "Veteran of the Armed Forces of the USSR" ; Ord Leinín (Bealtaine 8, 1973) ; Ord Leinín (Nollaig 27, 1976) ; Ord Leinín (Lúnasa 24, 1979) ; "Hammer and Sickle" gold medal (Lúnasa 24, 1979) ; Ord Leinín (Bealtaine 7, 1983) ; Hero of Socialist Labour (Bealtaine 7, 1983) ; "Hammer and Sickle" gold medal (Bealtaine 7, 1983) ; Order of St. Andrew the Apostle the First-Called (Bealtaine 10, 2003) ; Order of Prince Yaroslav the Wise, 1st class (Márta 20, 1997) ; Order of the Golden Fleece (2001) ; Order of St. Sergius of Radonezh 1st class ; Jubilee Medal "In Commemoration of the 100th Anniversary of the Birth of Vladimir Ilyich Lenin" ; Jubilee Medal "Twenty Years of Victory in the Great Patriotic War 1941–1945" ; Jubilee Medal "Thirty Years of Victory in the Great Patriotic War 1941–1945" ; Jubilee Medal "Forty Years of Victory in the Great Patriotic War 1941–1945" ; Jubilee Medal "30 Years of the Soviet Army and Navy" ; Jubilee Medal "40 Years of the Armed Forces of the USSR" ; Jubilee Medal "50 Years of the Armed Forces of the USSR" ; Jubilee Medal "60 Years of the Armed Forces of the USSR" ; Jubilee Medal "70 Years of the Armed Forces of the USSR" ; Medal "For Impeccable Service" ; Honorary officer of the State Security ; Order of State of Republic of Turkey ; honorary doctor of the Moscow State Institute of International Relations ; Medal "For Impeccable Service", 2nd class ; [[]]
Ballraíocht	Politburo of the Central Committee of the Communist Party of the Soviet Union (en)
Seirbhís mhíleata
Céim	coirnéal; maorghinearál
Throid sé/sí ag	Eastern Front (World War II) (en)
Cleamhnú
Reiligiúin	Siach
Páirtithe polaitíochta	Páirtí Cumannach an Aontais Shóivéidigh; New Azerbaijan Party (en)
	heydar-aliyev-foundation.org

Polaiteoir Asarbaiseánach agus deachtóir a bhí in Heydar Aliyev nó Heydər Əlirza oğlu Əliyev(10 Bealtaine 1923 - 12 Nollaig 2003).

LuathshaolCuir in Eagar

Is deacair cur síos ceart a thabhairt ar imeachtaí a shaoil, ach dealraíonn sé gurb i Naxçıvan a tháinig sé chun saoil. Bhain sé amach céim san oideachas i scoil traenála na múinteoirí i Naxçıvan, agus chaith sé seal ag staidéar ailtireachta. Ba nós leis a áitiú go ndeachaigh sé ag foghlaim staraíochta in Ollscoil Stáit Bakı, ach is é an tuairim atá ag lucht an tsaineolais go ndeachaigh sé go Leningrad le freastal ar scoil slándála an stáit ansin.

KGBCuir in Eagar

Sa bhliain 1944, chuaigh Əliyev ag obair do Choimeasáracht Phobail Slándála an Stáit (NKGB) san Asarbaiseáin, is é sin, an eagraíocht chéanna ar ar baisteadh KGB - Coiste Slándála an Stáit - sa bhliain 1954. Rinne Əliyev an-dul chun cinn sa KGB, agus sa bhliain 1967, bhí sé ina Mhaor-Ghinearál agus ina cheannasaí ar an KGB san Asarbaiseáin.

Sa bhliain 1969, cheap Leonid Brezhnev é ina Ard-Rúnaí ar an bPáirtí Cumannach san Asarbaiseáin, ó bhí sé de chlú air go raibh sé ar dóigh ag cur troda ar an mbreabaireacht is ar an gcaimiléireacht. B'éigean dó féin, áfach, go leor caimiléireachta a dhéanamh le gnaoi Brezhnev a tharraingt air féin. Nuair a tháinig Mikhail Gorbachev i mbun na gcúrsaí san Aontas Sóivéadach, thug sé bata is bóthar d'Əliyev mar bhreabaire is mar chaimiléir.

Rövşən Hüseynov agus Heydər Əliyev

Teacht i gcumhachtCuir in Eagar

D'fhan Əliyev i Moscó go dtí an bhliain 1990, nuair a d'fhill sé ar Naxçıvan. Ansin dó, chuir sé é féin chun tosaigh mar náisiúnaí measartha, agus de réir a chéile, shealbhaigh sé an chumhacht sa chúige, beag beann ar Ayaz Mütəllibov a bhí ina Uachtarán ar an Asarbaiseáin san am.

aerfort inniu

San am seo, bhí an cogadh idir an Airméin agus an Asarbaiseáin ag cur chun géaradais, agus i mBealtaine 1992, b'éigean do Mütəllibov éirí as agus an Uachtaránacht a fhágáil ag Əbülfəz Elçibəy a bhí i gceannas ar eagraíocht pholaitiúil an fhreasúra, Fronta Pobail na hAsarbaiseáine.

Ní raibh an tUachtarán nua ábalta Naxçıvan a athshealbhú ó Əliyev. Sa deireadh thiar, i Meitheamh 1993, d'éirigh na fórsaí armtha amach in aghaidh Elçibəy, agus b'éigean dósan an Uachtaránacht a fhágáil ag Əliyev.

másailéam inniu

DeachtóireachtCuir in Eagar

Chaith Əliyev an chuid eile dá shaol ag rialú na hAsarbaiseáine ar nós an deachtóra. Bhí sé in ann infheisteoirí a mhealladh ón gcoigríoch le hairgead a shuncáil in eacnamaíocht na tíre, go háirithe i dtionsclaíocht na hartola. San am céanna, áfach, d'fhás an bhreabaireacht as éadan, go dtí gur rangaíodh an Asarbaiseáin ar an tír ba mheasa éilliú ar fud an domhain.

BásCuir in Eagar

Thosaigh a shláinte ag teip ar Əliyev sa bhliain 1999, nuair b'éigean dó aghaidh a thabhairt ar na Stáit Aontaithe le dul faoi scian an mháinlia. Rinneadh máinliacht seach-chonaire air i gCleveland. Níor mhair sé ach cúpla bliain ina dhiaidh sin, ach bhí de sheal aige a mhac féin, İlham Əliyev, a cheapadh mar Uachtarán nua sula bhfuair sé bás.