Manuel Azaña

Manuel Azaña

Ba pholaiteoir Spáinneach é Dr. Manuel Azaña Díaz (as Alcalá de Henares, in aice le Maidrid, 10 Eanáir, 1880 – 3 Deireadh Fómhair, 1940, Montauban, An Fhrainc). Roghnaíodh é mar an dara uachtaráin (agus an uachtaráin dheireanach) i Dara Phoblacht na Spáinne, (Bealtaine 1936 - Aibreáin 1939). Bhí sé ina aire cogaidh sa chéad rialtas den phoblacht (Aibreáin-Meitheamh 1931), agus ina phríomhaire idir Deireadh Fómhair 1931 agus Meán Fómhair 1933 agus fós sa bhliain 1936.

A Ghairm bheatha luaithe

Nuair a rugadh é bhí a chlann saibhir ach fuair a thuismitheoirí bás agus é fós óg. Rinne sé staidéar sa Universidad Complutense, Institiúid Cisneros agus Agustinos in El Escorial. Fuair sé céim sa dlí amach ó ollscoil Zaragoza sa bhliain 1897. Thug an Universidad Complutense dochtúireacht dó sa bhliain 1900. Sna blianta ina dhiaidh sin, bhí Azana ag obair mar aturnae.

Thaisteal Azaña go Páras sa bhliain 1911.

Bhí suim ag Azaña sa pholaitíocht agus chuaigh sé isteach i bpáirtí Poblachtach léasú faoin gceannaire Melquíades Álvarez. Chabhraigh sé le páipéar nuachta a chuir ar fáil, mar shampla El Imparcial agus El Sol. I rith An Chéad Cogadh Domhanda thug sé tuairisc ar an bhFronta Thiar. Scríobh sé le claontuairim do na Francaigh agus deirtear gur thug faisnéis mhíleata na Fraince airgead dó. Níos déanaí bhí sé mar stiúrthóir ar irisí mar an Pluma (a bhunaigh sé le deartháir a bhean chéile, Cipriano Rivas Cherif) agus España idir 1920 agus 1924. Bhí sé mar rúnaí ar Ateneo de Madrid (1913-1920), agus mar uachtarán air sa bhliain 1930. Bhí sé mar iarrthóir sna toghcháin don cúige Toledo sa bhliain 1918 agus 1923, ach theip ar i ndiaidh a chéile. Sa bhliain 1926 bhunaigh sé Acción Republicana le José Giral.

Bhí sé an-léirmheastach i dtaobh an deachtóra Miguel Primo de Rivera, fhoilsigh sé forógra i gcoinne an deachtóra agus Rí Alfonso XIII sa bhliain 1924. Níos déanaí ghlac sé páirt i gcomhaontú San Sebastián sa bhliain 1930, bhí an comhaontú seo mar núicléas don rialtas poblachtánach sa todhchaí a eagraíodh tar éis torthaí an toghcháin ar an 12 Aibreán 1931.