Patrick Weston Joyce

staraí Éireannach

Staraí, scríbhneoir agus ceoleolaí Éireannach ba ea Patrick Weston Joyce (1827 – 7 Eanáir 1914).[1] Bhí clú ar leith aige as ucht a chuid taighde ar sanasaíocht na Gaeilge agus logainmneacha na hÉireann.

Infotaula de personaPatrick Weston Joyce

Cuir in eagar ar Wikidata
Beathaisnéis
Breith1827
Luimneach Cuir in eagar ar Wikidata
Bás7 Eanáir 1914
86/87 bliana d'aois
Baile Átha Cliath Cuir in eagar ar Wikidata
Áit adhlacthaReilig Ghlas Naíon Cuir in eagar ar Wikidata
Faisnéis phearsanta
Scoil a d'fhreastail sé/síColáiste na Tríonóide, Baile Átha Cliath Cuir in eagar ar Wikidata
Gníomhaíocht
Gairmceoleolaí, staraí, scríbhneoir Cuir in eagar ar Wikidata
FostóirColáiste na Tríonóide, Baile Átha Cliath Cuir in eagar ar Wikidata
TeangachaBéarla

Musicbrainz: 82842d56-3e9d-418c-9765-0de98db56ed1 Discogs: 4785756 IMSLP: Category:Joyce,_Patrick_Weston Cuir in eagar ar Wikidata

Rugadh é i mBaile Uí Argáin, Bealach Eabhra, An Sliabh Riabhach, ar na teorannacha idir contaetha Luimnigh agus Corcaí, agus tógadh é i nGleann Oisín in aice láimhe. Mhaígh an teaghlach gurbh é a sinsear ná Seán Mór Seoighe (fl. 1680), saor cloiche as Conamara, Contae na Gaillimhe.

Deartháir níos óige le Patrick ba ea Robert Dwyer Joyce. Gaeilge ba ea a thráchtas dúchais. Thosaigh sé a chuid oideachas ag shiúl chois claí, agus théis sin i mBaile Mhistéala, Contae Chorcaí.

Thosaigh Joyce ag obair sa bhliain 1845 leis an Commission of National Education. D'éirigh sé ina mhúinteoir agus ina phríomhoide na modhscoile i gCluain Meala. Sa bhliain 1856, roghnaíodh é mar bhall de foireann chúigear duine déag chun an chéad oideachas náisiúnta i nÉirinn a atheagrú. Idir an dá linn, bhain sé céimeanna B.A. (1861) agus M.A. (1863) amach ó Choláiste na Tríonóide, Baile Átha Cliath.[2] Idir na blianta 1874 agus 1893, bhí sé ina phríomhoide an Choláiste Oiliúna, Sráid Marlborough Street, Baile Átha Cliath.

Mar Cumann Buan-Choimeádtha na Gaedhilge, scríobh sé gramadach Gaeilge sa bhliain 1878. Ba bhall é den Royal Society of Antiquaries of Ireland ón mbliain 1865, agus ina uachtaráin an chumainn ón mbliain 1906 go dtí 1908.[2] Bhí sa ina bhall fosta d'Acadamh Ríoga na hÉireann.[3]

Pearsa chultúrtha mór le rá ba ea Joyce. Bhí suim aige i nGaeilge, Béarla na hÉireann, ceol, oideachas, béaloideas agus litríocht Gaeilge, state na hÉireann, logainmneacha agus go leor eile. I measc a chuid saothar, is é an ceann is seasmhaí b'fhéidir ná The Origin and History of Irish Names of Places (1869).[4]

Bailiúchán i gColáiste Phádraig

cuir in eagar

Faightear a bhailiúchán P. W. Joyce i Leabharlann Cregan i gColáiste Phádraig, Droim Conrach includes several rarities, ina measc cóipeanna sínithe le Joyce agus a dheartháir Robert, mar aon le leabhar as a leabharlann féin. Tá ann fosta lámhscríbhinn scríofa ag Joyce féin, cóip den scéal Echtra Cormaic i dtir Tairngiri agus Ceart Claíd Cormaic ón Leabhar Bhaile an Mhóta, a d'aistrigh Joyce féin go Béarla.

Foilseacháin

cuir in eagar
  • The Origin and History of Irish Names of Places (3 iml., 1869, 1875, 1913)
  • Irish Local Names Explained (1870)
  • Ancient Irish music (1873), le tionlacan pianó le John William Glover (1815–1899)
  • A Handbook of School Management (1876)
  • An Irish Grammar (1878)
  • On the Old Celtic Romances (1879)
  • Old Irish Folk Music, 842 fonn, cuid de as cnuasach le Forde agus Pigot (1909)
  • Irish Peasant Songs
  • Irish Music and Song (1888)
  • A Concise History of Rome: From the Foundation of Rome to the Death of Trajan, 117 A.D.
  • A Concise History of Ireland
  • A History of Gaelic Ireland from the Earliest Times to 1608 (1893)
  • English as We Speak it in Ireland (1910)
  • Ireland's Battles and Battlefields
  • Irish Names of Places
  • Old Irish Folk Music and Songs
  • A Social History of Ancient Ireland, 2 vols. (1906)
  • The Story of Ancient Irish Civilisation (1907)
  • The Wonders of Ireland (1911)

Leabhar liosta

cuir in eagar
  • Margaret Drabble (eag.), The Oxford Companion of English Literature (Oxford: Oxford University Press, 1985)
  • Seamus Deane (eag.), The Field Day Anthology of Irish Writing (Doire: Field Day, 1991), iml. 2

Naisc sheachtracha

cuir in eagar
  1. Diarmuid Breathnach agus Máire Ní Mhurchú. “JOYCE, Patrick Weston (1827–1914) | ainm.ie” (ga). An Bunachar Náisiúnta Beathaisnéisí Gaeilge (Ainm.ie). Dáta rochtana: 2024-02-19.
  2. 2.0 2.1 Boylan, Henry (1998). "A Dictionary of Irish Biography". Baile Átha Cliath: Gill and MacMillan. 
  3. "J.H. Lloyd (Seosamh Laoide), MRIA, 1865-1939 Correspondence and Miscellaneous Papers". Acadamh Ríoga na hÉireann. Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2022-02-23. Dáta rochtana: 27ú Samhain 2021.
  4. Robert Hogan, eag., Dictionary of Irish Literature (Baile Átha Cliath: Gill & Macmillan 1979)