Verona Murphy
Is polaiteoir agus Teachta Dála, ina ball den Ghrúpa Réigiúnach Neamhspleách, as Contae Loch Garman í Verona Murphy (a rugadh sa bhliain 1971). Ceapadh í mar Cheann Comhairle Dháil Éireann ar an 18 Nollaig 2024. Níl aon eagla uirthi roimh chonspóid.
.jpg) Murphy (2024) | |
| Beathaisnéis | |
|---|---|
| Breith | 1971 53/54 bliana d'aois An Ghráinseach, Éire  |
 Teachta Dála | |
| 29 Samhain 2024 – Téarma parlaiminte: An 34ú Dáil Toghcheantar: Loch Garman Toghadh i: Olltoghchán na hÉireann, 2024 | |
| Teachta Dála | |
| 8 Feabhra 2020 – 8 Samhain 2024 (díscaoileadh na parlaiminte) Téarma parlaiminte: 33ú Dáil Toghcheantar: Loch Garman Toghadh i: Olltoghchán na hÉireann, 2020 | |
| Gníomhaíocht | |
| Gairm | polaiteoir |
| |
_(cropped).jpg)
Gairm
cuir in eagarD'fhás Murphy suas sa Ghráinseach, Loch Garman.
Cúlra Fhine Gael atá aici agus tá gréasán tacaíochta láidir aici sa Wexford Independent Alliance. Is minic a chloistear í ar na meáin náisiúnta. Nuair a bhí an pobalóir Mick Wallace i bParlaimint na hEorpa le linn 2019-2024, bhí bratach an neamhspleáigh i Loch Garman ardaithe ag Murphy, agus toghadh í gan mórán dua in Olltoghchán 2020 agus arís in Olltoghchán 2024.[1]
Toghadh Murphy ina Ceann Comhairle ar an 18 Nollaig 2024, an chéad bhean leis an ngradam sin a fháil. Tháinig an ceapachán conspóid.
- Thug Fianna Fáil agus Fine Gael tacaíocht do Murphy mar chuid den idirbheartaíocht atá ar siúl acu leis an nGrúpa Réigiúnach Neamhspleách faoi chomhrialtas a bhunú, gníomh a mhaígh Seán Ó Fearghaíl (Fianna Fáileach agus ina Cheann Comhairle sa Dáil ó 2016 go dtí 2024) agus daoine eile a rinne mír mhargántaíochta de ról tábhachtach[2]. Bhí díomá air, a dúirt sé, nach raibh ceannasaíocht an pháirtí ag tacú leis an uair seo. Dlúthchuid den mhargáil faoi bhunú an chéad rialtais eile, áfach, ab ea an cinneadh a rinne ceannaire Fhianna Fáil Micheál Martin tacú le Verona Murphy in áit Sheáin Uí Fhearghaíl.[3]
- Ní cainteoir Gaeilge í Verona Murphy. Cainteoirí líofa Gaeilge iad na hiarrthóirí Seán Ó Fearghaíl agus Aengus Ó Snodaigh agus dúirt siad roimh an vóta gur chóir go mbeadh Gaeilge ag an té a cheapfaí sa phost.[4]
- Bhí tuarastal an Cheann Comhairle - €255,000 in 2024 - níos airde ná an €243,895 a íoctar leis an Taoiseach.
_(cropped).jpg)
34ú Dáil
cuir in eagarBhí cúrsaí ina gcíor thuathail sa 34ú Dáil go minic agus Murphy i mbun. Tharraing na cearta labhartha sa Dáil conspóid.[5] [6] [7][8]
Gaeilge
cuir in eagarCáineadh an cinneadh Verona Murphy a ainmniú le bheith ina Ceann Comhairle toisc gan aon Ghaeilge a bheith aici, rud a bhí riachtanach don phost dar lena réamhtheachtaí.[9]
Dúirt Murphy sular ceapadh í mar Cheann Comhairle go gcuirfeadh sí feabhas ar a cuid Gaeilge agus dheimhnigh sí go raibh sé i gceist aici go mbeadh leibhéal líofachta aici a bheadh “ag teacht” lena ról.
I mí Feabhra 2025, bhí easpa líofachta Gaeilge an Cheann Comhairle i mbéal an phobail mar gheall ar achrann a tarraingíodh sa Dáil nuair a dúirt an Taoiseach Micheál Martin gur “ag insint bréaga” a bhí ceannaire Shinn Féin Mary Lou McDonald; bhí leas bainte aige as easpa Gaeilge an Cheann Comhairle agus as an teanga féin chun McDonald a mhaslú.[9]
Féach freisin
cuir in eagarTagairtí
cuir in eagar- ↑ Donncha Ó hÉallaithe (17 Samhain 2024). "Coinneoidh Verona Murphy a suíochán in ainneoin Mick Wallace a bheith sa rás" (ga-IE). Tuairisc.ie. Dáta rochtana: 2024-12-18.
- ↑ "Verona Murphy tofa ina Ceann Comhairle sa Dáil, an chéad bhean riamh sa ról" (ga-IE). Tuairisc.ie (2024-12-18). Dáta rochtana: 2024-12-18.
- ↑ Nuacht RTÉ (2024-12-18). "Verona Murphy tofa ina Ceann Comhairle sa 34ú Dáil Éireann" (as ga-IE).
- ↑ "‘Céim ar chúl a bheadh ann Ceann Comhairle gan Ghaeilge a thoghadh’ – Aengus Ó Snodaigh" (ga-IE). Tuairisc.ie (2024-12-18). Dáta rochtana: 2024-12-18.
- ↑ Cathal Mac Coille (25 Eanáir 2025). "Ceachtanna le foghlaim ar gach taobh sa Dáil" (ga-IE). Tuairisc.ie. Dáta rochtana: 2025-01-26.
- ↑ "An Dáil curtha ar athlá agus í ina cíor thuathail ag conspóid na gceart cainte" (ga-IE). Tuairisc.ie (2025-03-25). Dáta rochtana: 2025-03-25.
- ↑ Nuacht RTÉ (2025-03-25). "Moladh an Rialtais maidir le cearta labhartha rite sa Dáil" (as ga-IE).
- ↑ Nuacht RTÉ (2025-03-26). "Sinn Féin ag éileamh ar an gCeann Comhairle éirí as a post" (as ga-IE).
- ↑ 9.0 9.1 Maitiú Ó Coimín (14 Feabhra 2025). "Gealltanas an Cheann Comhairle Gaeilge a fhoghlaim ‘fós i bhfeidhm’, ach ní fios cén plean atá aici" (ga-IE). Tuairisc.ie. Dáta rochtana: 2025-02-14.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |