Fine Gael
Ní mór an t-alt seo a ghlanadh, ionas go mbeidh caighdeán níos fearr ann.
Tar éis duit an t-alt a ghlanadh, is féidir leat an teachtaireacht seo a bhaint de. Féach ar Conas Leathanach a Chur in Eagar agus an Lámhleabhar Stíle le fáil amach faoin dóigh cheart le feabhas a chur ar alt ciclipéide. |
Páirtí polaitíochta i bPoblacht na hÉireann is ea Fine Gael. Tá sé ar an dara páirtí is mó i rialtas na hÉireann: tá seisir airí sinsearacha acu as cúigear déag, agus tá ceannaire an pháirtí, Leo Varadkar, ina Thaoiseach i láthair na huaire. Fuair an páirtí 20.9% de na vótaí céad-rogha agus 35 suíochán Dála in Olltoghchán 2020, á chur ar an tríú páirtí is mó sa Dáil.
|
|||||
  | |||||
| Sonraí | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Ainm gearr | FG | ||||
| Cineál | páirtí polaitíochta | ||||
| Idé-eolaíocht pholaitíochta | daonlathas Críostaí Eorpachas coimeádachas liobrálach liobrálachas eacnamaíoch | ||||
| Ailíniú polaitíochta | ar dheis ón lár | ||||
| Stair | |||||
| Dáta a bunaíodh | 8 Meán Fómhair 1933 | ||||
| Bunaitheoir(í) | Liam Tomás Mac Cosgair, Frank MacDermot agus Eoin Ó Dubhthaigh | ||||
| Gníomhaíocht | |||||
| Ball de | Páirtí Phobal na hEorpa | ||||
| Ballraíocht | 21,000 (2016) | ||||
| Rialachas corparáideach | |||||
| Ceanncheathrú | |||||
| Uachtaránacht | Martin Heydon Leo Varadkar (2017–) | ||||
| Eile | |||||
| Dath | | ||||
| Suíomh gréasáin | finegael.ie | ||||
 
| |||||
De réir mar a maíonn an páirtí féin, tá timpeall ar 30,000 duine ina mbaill d'Fhine Gael.[1] Inniu, dearctar go ginearálta ar Fhine Gael mar cheann de na páirtithe is faide ar an eite dheis de na páirtithe a bhfuil ionadaíocht acu i nDáil Éireann ó thaobh na heacnamaíochta de, agus iad ag tacú go mór le cánacha ísle agus polasaithe a thacaíonn leis na gnólachtaí.[2] Ar cheisteanna sóisialta, meastar go bhfuil Fine Gael níos liobrálaí ná príomhpháirtí traidisiúnta eile na hÉireann, Fianna Fáil, ach níos coimeádaí ná an chuid is mó de pháirtithe eite chlé na hÉireann.[2] Tacaíonn an páirtí go láidir le ballraíocht na hÉireann san Aontas Eorpach, agus é ag cur in aghaidh Phoblachtánachas na láimhe láidre go tréan.
Tá siad ina mball de Pháirtí Eorpach an Phobail i bParlaimint na hEorpa, agus is iad na páirtithe Críost-daonlathacha, a bhíonn go ginearálta in san ghrúpa seo chomh maith, na páirtithe is cosúla le Fine Gael i mór-roinn na hEorpa.
Stair
cuir in eagar
Téann stair Fhine Gael siar go dtí laethanta an Chogaidh Chathartha. Ach níor tháinig an páirtí ar an bhfód roimh an mbliain 1933, nuair a tháinig an Lár-Pháirtí Náisiúnta, Cumann na nGaedheal agus an Garda Náisiúnta (nó "Na Léinte Gorma" tráth dá raibh) le chéile.
Polasaí i dtaobh na Gaeilge
cuir in eagarBhí baint áirithe ag Fine Gael leis an Language Freedom Movement nuair a bhí an ghluaiseacht sin ag cur in aghaidh na "Gaeilge éigeantaí" sna 1960idí/1970idí, rud a tharraing míchlú áirithe frith-Ghaeilgeoireachta ar an bpáirtí ag an am.
In Earrach na bliana 2006, d'éiligh Éanna Ó Cionnaith, ceannaire an pháirtí, go maolófaí ar stádas na Gaeilge sna scoileanna. Is í an chiall a bhain gluaiseacht na Gaeilge as an gcineál sin cainte ná gurbh é seandúchas an pháirtí ó laethanta an LFM a tháinig chun solais arís.
Leanadh den pholasaí seo go dtí an bhliain 2011, ainneoin gan tacaíocht aon fhianaise a bheith ag an impleachtaí an pholasaí dar leo. Mar sin féin is beag cainte a rinneadh faoi tar éis allagar an toghcháin agus tuigeadh go raibh Páirtí an Lucht Oibre tar éis cur ina choinne mar pholasaí.
Ceannairí an pháirtí
cuir in eagar| Ceannaire | Blianta | Toghcheantar |
|---|---|---|
| Eoin Ó Dubhthaigh | 1933–34 | Ceann ar bith. |
| L. T. Mac Cosgair | 1934–44 | Ceatharlach-Cill Chainnigh |
| Risteard Ó Maolchatha | 1944–59 | Tiobraid Árann |
| Séamas Diolún | 1959–65 | Muineachán |
| Liam Mac Cosgair | 1965–77 | Dún Laoghaire |
| Gearóid Mac Gearailt | 1977–87 | Átha Cliath Theas Thoir |
| Ailéin de Diúc | 1987–90 | Cill Dara |
| Seán de Briotún | 1990–2001 | An Mhí |
| Micheál Ó Nuanáin | 2001–02 | Luimneach Thoir |
| Éanna Ó Cionnaith | 2002–17 | Maigh Eo |
| Leo Varadkar | 2017–2024 | Bhaile Átha Cliath Thiar |
| Simon Harris | 2024- | Cill Mhantáin |
Torthaí toghcháin
cuir in eagarDáil Éireann
cuir in eagarUachtaráin na hÉireann
cuir in eagar| Toghchán | Iarrthóir | Vótaí céadrogha | % | +/– | Áit |
|---|---|---|---|---|---|
| 1938 | Tacaíocht do Dubhghlas de hÍde mar neamhspleách | ||||
| 1945 | Seán Mac Eoin | 335,539 | 30.9% | — | 2 |
| 1959 | Seán Mac Eoin | 417,536 | 43.7% | — | 2 |
| 1966 | Tom O'Higgins | 548,144 | 49.5% |  5.8
|
2 |
| 1973 | Tom O'Higgins | 587,771 | 48% |  1.5
|
2 |
| 1974 | Tacaíocht do Cearbhall Ó Dálaigh le Fianna Fáil | ||||
| 1990 | Austin Currie | 267,902 | 17% | — | 3 |
| 1997 | Mary Banotti | 372,002 | 29.3% | 12.3
|
2 |
| 2004 | Tacaíocht do Mary McAleese mar neamhspleách | ||||
| 2011 | Gay Mitchell | 113,321 | 6.4% | — | 4 |
| 2018 | Tacaíocht do Michael D Higgins mar neamhspleách | ||||
Parlaimint na hEorpa
cuir in eagarNaisc sheachtracha
cuir in eagarTagairtí
cuir in eagar- ↑ "Join Fine Gael". Fine Gael. Dáta rochtana: 2019-12-25.
- ↑ 2.0 2.1 "Fine Gael vs Fianna Fáil: what's the difference?" (en). SpunOut.ie - Ireland's Youth Information Website. Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2019-12-25. Dáta rochtana: 2019-12-25.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |