Aleksandr Herzen
Scríbhneoir agus réabhlóidí Rúiseach sa naoú haois déag ab ea Aleksandr Ivanovich Herzen, nó Gertsen (Rúisis: Алекса́ндр Ива́нович Ге́рцен). Saolaíodh ar an séú lá de Mhí Aibreán 1812 i Moscó é, agus fuair sé bás ar an aonú lá fichead de Mhí Eanáir 1870 i bPáras. Glactar leis gurbh eisean a thug an chéad spreagadh intleachtúil don tSóisialachas sa Rúis, agus gurbh é a thionchar indíreach ba chúis leis gur saoradh seirfigh na Rúise ó bhráca sa bhliain 1861. Chaith sé an chuid ba mhó dá shaol ar deoraíocht, go háirithe i Sasana, agus é ag foilsiú na hirise Kolokol ("An Clog"). Ar a dhírbheathaisnéis is fearr a aithníonn lucht léite na Rúisise inniu é, áfach. Chuir sé imeachtaí a shaoil chorraigh i míotar i dtrí imleabhar móra faoin teideal Былое и думы/Byloye i dumy, is é sin, "Cuimhní cinn agus smaointe", a áirítear ar chlasaicigh na teanga, agus í ar an dírbheathaisnéis is tábhachtaí i stair liteartha na Rúise.
Beathaisnéis | |
---|---|
Breith | (ru) Александр Иванович Герцен 25 Márta 1812 (Iúlach) Moscó |
Bás | 9 Eanáir 1870 (Iúlach) 57 bliana d'aois Páras (an Fhrainc) |
Siocair bháis | Bás nádúrtha (Niúmóine) |
Áit adhlactha | Reilig Père-Lachaise (1870–1870) Cimetière du Château (en) |
Faisnéis phearsanta | |
Scoil a d'fhreastail sé/sí | Faculty of Physics and Mathematics of Moscow Imperial University (en) |
Teanga dhúchais | an Rúisis |
Gníomhaíocht | |
Réimse oibre | Fealsúnacht, polaitíocht, litríocht agus iriseoireacht tuairimíochta |
Gairm | fealsamh, iriseoir tuairime, oideolaí, polaiteoir, múinteoir, scríbhneoir próis, dírbheathaisnéisí, léirmheastóir liteartha, scríbhneoir, iriseoir, réabhlóidí |
Seánra | Prós, iriseoireacht tuairimíochta agus léirmheastóireacht liteartha |
Ainm cleite | Iskander |
Teangacha | An Rúisis |
Saothar | |
Saothar suntasach
| |
Teaghlach | |
Céile | Natalya Zakharyina (1838–) |
Páiste | Aleksandr Aleksandrovich Herzen, Natalie Herzen |
Athair | Ivan Yakovlev |
Duine muinteartha | Natalya Zakharyina (col ceathrair baineann) |
Tagairtí
cuir in eagarIs síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |