An Bhearú
Is abhainn in Éirinn í An Bhéarú. Tá sé ar cheann de Cumar na dtrí Uisce; is iad an tSiúir agus an Fheoir an dá cheann eile. Is í an Bhearú an ceann is faide de na trí abhainn agus, ag 192 km (120 mhíle), an dara abhainn is faide in Éirinn, taobh thiar den tSionainn. Is é dobharcheantar na Bearú ná 3,067 km2 sula dtéann an Fheoir isteach beagán os cionn 20 km roimh a bhéal. Is é meánráta sreafa fadtéarmach na habhann, arís sula dtéann an Fheoir isteach inti, ná 37.4 méadar ciúbach in aghaidh an tsoicind.[1] Ag an gcumasc leis an bhFeoir, is é a abhantrach ná ca. 5,500 km2 agus a urscaoileadh os cionn 80 m3/s.
(ga) An Bhearú  | ||||
| ||||
| Cineál | Abhainn | |||
|---|---|---|---|---|
| Logainm.ie | 116552 | |||
| Foinse | ||||
| Mór-roinn | an Eoraip | |||
| Limistéar riaracháin | Éire | |||
| Deireadh | ||||
| Suíomh | An tSiúir | |||
| ||||
| Craobh-abhainn | An Fheoir, Abhainn Ghabhráin, Figile River (en)  , Finnery River (en) , Burren River (en) , Owenass River (en) | |||
| Tréithe | ||||
| Toisí | 192 ( ) km | |||
Cúrsa
cuir in eagarTá foinse na Bearú ag Gleann Bearú i Sléibhte Shliabh Bladhma i gContae Laoise.
I measc na mbailte a dtéann an Bhearú tríd ar a bealach chun na farraige taobh amuigh de Phort Láirge tá Cúil an tSúdaire, Mainistir Eimhín, Baile Átha Í, Ceatharlach/An Ghráig, Muine Bheag, An Droichead Nua, Gráig na Manach agus Ros Mhic Thriúin.
Cruthaíonn an abhainn teorainn nádúrtha idir contaetha Chill Chainnigh agus Phort Láirge, ar a bruach dheis, agus, ar a bruach clé, contaetha Cheatharlach agus Loch Garman.
Ainm
cuir in eagarThagann ainm An Bhéarú ón bPróta-Cheilteach boru- ("beirigh, fiuch"), rud a d'fhágfadh go bhfuil sé gaolmhar le Borvo, dia Ceilteach (Gallach) na mianraí agus an fíoruisce.[2]
Tá baint ag ainm na habhann le gníomhais sheanscéalta Dían Cécht, a mharaigh trí nathair a fuarthas i gcroí mhac an Mhór-Ríoghain agus a chaith isteach sa Bhearú iad, rud a chuir ag fiuchadh í.[3]
Stair
cuir in eagarChuir an Bearú teorainn nádúrtha ar fáil go stairiúil idir ríochtaí Laigin ar an gcladach thoir agus Osraige ar an gcladach thiar.
Féach freisin
cuir in eagarTagairtí
cuir in eagar- ↑ Earráid leis an lua: Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs namedauto - ↑ Monnier (2019). "Nommer la nature : toponymie de la nature dans la Topographia Hibernica de Gerald of Wales". Études irlandaises (44–1): 31–46. doi:. ISSN 0183-973X.
- ↑ Shaw. "Indo-European Dragon-Slayers and Healers, and the Irish Account of Dian Cécht and Méiche". Dáta rochtana: 17 May 2016.