Andóra

Is prionsacht bheag thalamhiata í an Phrionsacht Andóra (Catalóinis: Principat d'Andorra, Fraincis: Principauté d'Andorre) atá suite in iardheisceart na hEorpa, in oirthear na bPiréiní idir an Fhrainc agus an Spáinn. Andorra la Vella an phríomhchathair(daonra: 70,787 i 2001).

Andóra
Andorra (ca)
Flag of Andorra (en) Coat of arms of Andorra (en)
Aintiún	El Gran Carlemany
Mana	«Virtus Unita Fortior» «El País dels Pirineus»
Suíomh
42.56°N 1.56°E / 42.56; 1.56
Príomhchathair	Andorra la Vella
Daonra
Iomlán	76,177 (2018)
Teanga, nó leagan teanga	An Chatalóinis
Tíreolaíocht
Cuid de	Països Catalans
Achar dromchla	468 km²
• Uisce	0 %
Pointe is airde	Coma Pedrosa (en) (2,942 m)
Pointe is ísle	Gran Valira (en) (840 m)
Ar theorainn le	An Fhrainc An Spáinn An tAontas Eorpach An Chatalóin Occitania (en)
Sonraí stairiúla
Cruthú	1278
Saoire phoiblí	New Year's Day (en) (1 Eanáir) Constitution Day (en) (14 Márta) Meritxell Day (en) (8 Meán Fómhair) An Nollaig (25 Nollaig)
Eagraíocht pholaitiúil
Córas rialtais	parliamentary coprincipality (en)
Comhlacht feidhmiúcháin	Government of Andorra (en)
Comhlacht reachtach	General Council of Andorra (en)
• Comh-Phrionsa na Fraince	Joan Enric Vives Sicília (2003)
• Prime Minister of Andorra (en)	Xavier Espot Zamora (Bealtaine 16, 2019)
Eacnamaíocht
Airgeadra	Euro
Aitheantóir tuairisciúil
Lonnaithe i gcrios ama	UTC+01:00 Am Lár na hEorpa UTC+02:00 Europe/Andorra (en)
Fearann Idirlín barrleibhéil	.ad (en)
Glaochód	+376
Uimhir theileafóin éigeandála	112, 110 (en) , 116 (en) agus 118 (en)
Eile
Láithreán gréasáin	govern.ad

Tíreolaíocht

Tír thalamhiata is ea Andóra. Is í Valira an phriomhabhainn. Tá Andóra deighilte ina seacht bparóiste.

Geilleagar

Faigheann Andóra thart ar 80% den olltáirgeacht intíre ón turasóireacht - tugann thart ar 9,000,000 duine cuairt ar Andóra in aghaidh na bliana. Is tearmann cánach í agus tá seirbhísí baincéireachta tábhachtach freisin le hioncam a thabhairt do mhuintir na tíre. Ní ballstát de chuid an Aontais Eorpaigh é. Níl aon táille cánach ar earraí déantúsaíochta ach gearrtar cáin ar earraí talmhaíochta.

Daonra

Is í an Chatalóinis teanga oifigiúil Andóra agus teanga dhúchais na nAndórach. Is iad an Fhrainc agus an Spáinn a sholáthraíonn an t-oideachas sa tír de réir a gcuraclaim féin, agus mar sin, bíonn Fraincis agus Spáinnis á labhairt go sármhaith ag na hAndóraigh.

Teangacha

	Máthairtheanga
Catalóinis	38.8%
Spáinnis	35.4%
Portaingéilis	15%
Fraincís	5.4%
Teanga eile	5.5%
Foinse: Observatori de l'Institut d'Estudis Andorrans

Tagairtí

Observatori de l'Institut d'Estudis Andorrans