Andóra
Is prionsacht bheag thalamhiata í an Phrionsacht Andóra (Catalóinis: Principat d'Andorra, Fraincis: Principauté d'Andorre) atá suite in iardheisceart na hEorpa, in oirthear na bPiréiní idir an Fhrainc agus an Spáinn. Andorra la Vella an phríomhchathair(daonra: 70,787 i 2001).
 Andóra | |||||
|---|---|---|---|---|---|
Andorra (ca)  | |||||
|
|||||
 | |||||
|
| |||||
| Aintiún |
El Gran Carlemany | ||||
|
| |||||
| Mana |
«Virtus Unita Fortior» «The Pyrenean Country» | ||||
| Suíomh | |||||
| |||||
|
| |||||
| Príomhchathair |
Andorra la Vella | ||||
| Daonra | |||||
| Iomlán |
76,177 (2018) | ||||
| Teanga, nó leagan teanga |
An Chatalóinis | ||||
| Tíreolaíocht | |||||
| Cuid de |
Països Catalans | ||||
| Achar dromchla |
468 km² | ||||
| • Uisce |
0 % | ||||
| Pointe is airde |
Coma Pedrosa (en)  (2,942 m) | ||||
| Pointe is ísle |
Gran Valira (en) (840 m) | ||||
| Ar theorainn le | |||||
| Sonraí stairiúla | |||||
| Cruthú | 1278 | ||||
| Saoire phoiblí |
New Year's Day (en) (1 Eanáir)Constitution Day (en) (14 Márta)Meritxell Day (en) (8 Meán Fómhair)An Nollaig (25 Nollaig) | ||||
| Eagraíocht pholaitiúil | |||||
| Córas rialtais |
parliamentary coprincipality (en) | ||||
| Comhlacht feidhmiúcháin |
Government of Andorra (en) | ||||
| Comhlacht reachtach |
General Council of Andorra (en) | ||||
| • French Co-Prince (en) |
Joan Enric Vives Sicília (2003) | ||||
| • Prime Minister of Andorra (en) |
Xavier Espot Zamora (Bealtaine 16, 2019) | ||||
| Eacnamaíocht | |||||
| OTI ainmniúil |
3,012,914,131.1697 $ (2017) | ||||
| OTI ainmniúil in aghaidh an duine |
39,146 $ (2017) | ||||
| Airgeadra |
Euro | ||||
| Aitheantóir tuairisciúil | |||||
| Lonnaithe i gcrios ama | |||||
| Fearann Idirlín barrleibhéil |
.ad (en) | ||||
| Glaochód |
+376 | ||||
| Uimhir theileafóin éigeandála |
112, 110 (en) , 116 (en) agus 118 (en) | ||||
| Eile | |||||
|
| |||||
| Láithreán gréasáin |
govern.ad | ||||
TíreolaíochtCuir in Eagar
Tír thalamhiata is ea Andóra. Is í Valira an phriomhabhainn. Tá Andóra deighilte ina seacht bparóiste.
GeilleagarCuir in Eagar
Faigheann Andóra thart ar 80% den olltáirgeacht intíre ón turasóireacht - tugann thart ar 9,000,000 duine cuairt ar Andóra in aghaidh na bliana. Is tearmann cánach í agus tá seirbhísí baincéireachta tábhachtach freisin le hioncam a thabhairt do mhuintir na tíre. Ní ballstát de chuid an Aontais Eorpaigh é. Níl aon táille cánach ar earraí déantúsaíochta ach gearrtar cáin ar earraí talmhaíochta.
DaonraCuir in Eagar
Is í an Chatalóinis teanga oifigiúil Andóra agus teanga dhúchais na nAndórach. Is iad an Fhrainc agus an Spáinn a sholáthraíonn an t-oideachas sa tír de réir a gcuraclaim féin, agus mar sin, bíonn Fraincis agus Spáinnis á labhairt go sármhaith ag na hAndóraigh.
TeangachaCuir in Eagar
| Máthairtheanga | ||
|---|---|---|
| Catalóinis | 38.8% | |
| Spáinnis | 35.4% | |
| Portaingéilis | 15% | |
| Fraincís | 5.4% | |
| Teanga eile | 5.5% | |
| Foinse: Observatori de l'Institut d'Estudis Andorrans | ||
TagairtíCuir in Eagar
Observatori de l'Institut d'Estudis Andorrans