Feilimí mac Aonghasa
Rí Eoghanachta na Mumhan go luath sa 6ú haois ab ea Feilimí mac Aonghasa (Sean-Ghaeilge Feidlimid mac Óengusa), 455-500, nó Feilimí Dubh. Aonghas mac Nadha Fraoigh, chéad Rí Críostaí na Mumhan, ab ea a athair.[1] Sinsear an Eoghanacht Chaisil ab ea é, le tailte thar timpeall ar Chaiseal i gContae Thiobraid Árann.
| Beathaisnéis | |
|---|---|
| Breith | 5 haois |
| Bás | 6 haois |
| Rí na Mumhan | |
| 489 – 500 ← Óengus mac Nad Froích – Eochaid mac Óengusa →  | |
| Gníomhaíocht | |
| Gairm | rí |
| Teaghlach | |
| Teaghlach | Eoghanachta |
| Athair | Óengus mac Nad Froích |
Níl aithne againn ar Fheilimí ach i liostaí ríthe. Sa Leabhar Laighneach, deirtear gur tháinig sé i gcomharbacht ar a athair agus trying a dheartháir, Eochaidh mac Aonghasa, rud a chuireann in iúl go raibh sé i réim tuairim is an bhliain 500. Sa scéal Senchas Fagbála Caisil, ámh, tagann sé tar éis a dheartháir, agus más fíor, i réim tuairim is 525.[2] Ní fhaightear é sa Sioncronachtaí Laud, óir gur scríobhadh iadsan le taobh an ghéaga the Ghleanndamhnach.[3]
De réir dréachta maidir sionad Muimhneach sa 6ú haois, luaitear a mhac Criomhthann mar Rí na Mumhan. Deirtear ámh gurbh í máthair Chriomhthainn ná Dearcon, atá de ghnáth gaolta le Criomhthan mac Eochada mhic Aonghasa, bunaitheoir Eoghanacht Oirthir Cliach.[4]
Ríthe na Mumhan fosta ab ea a fhionnóí Finghin mac Aodha Dhuibh (bás 618) agus Failbhe Flann mac Aodha Dhuibh (bás 639).
Foinsí
cuir in eagar- Byrne, Francis John (2001), Irish Kings and High-Kings, Baile Átha Cliath: Four Courts Press, ISBN 978-1-85182-196-9
- Charles-Edwards, T. M. (2000), Early Christian Ireland, Cambridge: Cambridge University Press, ISBN 0-521-36395-0
- Leabhar Laighneach, MS fóilió 150a 45, Fland cecinit ar CELT