Is éard atá i gceist le hipirtheannas[1] ná riocht ina mbíonn an brú fola siostólach is an brú fola diastólach ardaithe thar na leibhéil normálta. Is hipirtheannas urchóideach é nuair a bhíonn an brú diastólach os cionn 130 mmHg, agus is garbhaol báis é sin. Déanann aon leibhéal os cionn an leibhéil normálta damáiste éigin do na fuileadáin ar fud na colainne. Is iad na fuileadáin san inchinn, na súile, an croí agus na duáin is leochailí. Mar thoradh ar hipirtheannas, is féidir go bhfaighidh duine stróc, drochradharc súl, galar corónach croí, agus cliseadh na nduán. Ní fios go cruinn cad a chuireann tús le hipirtheannas in an-chuid cásanna, ach is eol go gcuireann raimhre is caitheamh toitíní leis. I gcásanna ar leith, cosúil le siondróm Cushing agus galar na nduán, mar a mbíonn tál na hormón suaite, is eol go gcuireann a leithéid tús le hipirtheannas.[2]

Teimpléad:WD Bosca Sonraí GalarHipirtheannas artaireach
cuir in eagar
Cineálgalar soithíoch, galar artaire, comhartha cliniciúil, hipirtheannas agus galar Cuir in eagar ar Wikidata
Speisialtacht leighisfamily medicine (en) Aistrigh agus hypertensiology (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Cóireáil chliniciúil
 Cógais
valsartan (en) Aistrigh, cyclothiazide (en) Aistrigh, benazepril (en) Aistrigh, furosemide (en) Aistrigh, nadolol (en) Aistrigh, carvedilol (en) Aistrigh, hydrochlorothiazide (en) Aistrigh, fosinopril (en) Aistrigh, nifedipine (en) Aistrigh, spironolactone (en) Aistrigh, bisoprolol (en) Aistrigh, terazosin (en) Aistrigh, prazosin (en) Aistrigh, verapamil (en) Aistrigh, minoxidil (en) Aistrigh, hydroflumethiazide (en) Aistrigh, penbutolol (en) Aistrigh, clonidine (en) Aistrigh, hydralazine (en) Aistrigh, indapamide (en) Aistrigh, amlodipine (en) Aistrigh, ramipril (en) Aistrigh, guanethidine (en) Aistrigh, propranolol (en) Aistrigh, diltiazem (en) Aistrigh, lisinopril (en) Aistrigh, ethacrynic acid (en) Aistrigh, carteolol (en) Aistrigh, trandolapril (en) Aistrigh, methyclothiazide (en) Aistrigh, mibefradil (en) Aistrigh, phentolamine (en) Aistrigh, irbesartan (en) Aistrigh, benzthiazide (en) Aistrigh, bumetanide (en) Aistrigh, atenolol (en) Aistrigh, metolazone (en) Aistrigh, bendroflumethiazide (en) Aistrigh, pindolol (en) Aistrigh, triamterene (en) Aistrigh, esmolol (en) Aistrigh, guanadrel (en) Aistrigh, perindopril (en) Aistrigh, trichlormethiazide (en) Aistrigh, bepridil (en) Aistrigh, mecamylamine (en) Aistrigh, amiloride (en) Aistrigh, labetalol (en) Aistrigh, nicardipine (en) Aistrigh, isradipine (en) Aistrigh, quinapril (en) Aistrigh, phenoxybenzamine (en) Aistrigh, olmesartan (en) Aistrigh, deserpidine (en) Aistrigh, methyldopa (en) Aistrigh, felodipine (en) Aistrigh, doxazosin (en) Aistrigh, (S)-(−)-timolol (en) Aistrigh, polythiazide (en) Aistrigh, candesartan (en) Aistrigh, enalapril (en) Aistrigh, chlorothiazide (en) Aistrigh, quinethazone (en) Aistrigh, acebutolol (en) Aistrigh, reiseirpín, guanfacine (en) Aistrigh, betaxolol (en) Aistrigh, (RS)-metoprolol (en) Aistrigh, moexipril (en) Aistrigh, (RS)-nisoldipine (en) Aistrigh, guanabenz (en) Aistrigh, losartan (en) Aistrigh, chlorthalidone (en) Aistrigh, eprosartan (en) Aistrigh, captopril (en) Aistrigh, telmisartan (en) Aistrigh, clonidine hydrochloride (en) Aistrigh, ubidecarenone (en) Aistrigh, carteolol hydrochloride (en) Aistrigh, torasemide (en) Aistrigh, ethacrynate sodium (en) Aistrigh, hydrochlorothiazide / spironolactone (en) Aistrigh, atenolol/chlorthalidone (en) Aistrigh, hydrochlorothiazide / triamterene (en) Aistrigh, Hydrochlorothiazide / Lisinopril (en) Aistrigh, candesartan / hydrochlorothiazide (en) Aistrigh, dabigatran etexilate (en) Aistrigh, hydrochlorothiazide / valsartan (en) Aistrigh, eplerenone (en) Aistrigh, aliskiren (en) Aistrigh, ezetimibe / simvastatin (en) Aistrigh, hydrochlorothiazide / losartan (en) Aistrigh, bisoprolol / hydrochlorothiazide (en) Aistrigh, amlodipine/benazepril (en) Aistrigh, amlodipine / atorvastatin (en) Aistrigh, rivaroxaban (en) Aistrigh, lisinopril dihydrate (en) Aistrigh, nebivolol (en) Aistrigh, amlodipine/valsartan (en) Aistrigh, telmisartan/hydrochlorothiazide (en) Aistrigh, irbesartan / hydrochlorothiazide (en) Aistrigh, Sacubitril/valsartan (en) Aistrigh agus enalapril / hydrochlorothiazide (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Pataigineas
Cúis ghéiniteachLRRC7, MYO1D, PAX5, HFE, PLCE1, MOV10, SLC39A8, UMOD, MSRA, CACNB2, ATP2B1, ADRB1, AGTR1, CACNA1D agus ACE Cuir in eagar ar Wikidata
Éifeachtcliseadh croí Cuir in eagar ar Wikidata
Aicmiú
ICD-10I10-I1515. Cuir in eagar ar Wikidata
ICD-9401401-405405 Cuir in eagar ar Wikidata
CIAPK86 Cuir in eagar ar Wikidata
Acmhainní seachtracha
Enciclopèdia Catalana0114511 Cuir in eagar ar Wikidata
OMIM145500 Cuir in eagar ar Wikidata
DiseasesDB6330 Cuir in eagar ar Wikidata
MedlinePlus000468 Cuir in eagar ar Wikidata
eMedicine241381, 889877 agus 1952052 Cuir in eagar ar Wikidata
Patient UKhypertension Cuir in eagar ar Wikidata
MeSHD006973 Cuir in eagar ar Wikidata
UMLS CUIC0020538, C0020538 agus C0497247 Cuir in eagar ar Wikidata
DOIDDOID:10763 Cuir in eagar ar Wikidata
  1. “hipirtheannas” | téarma.ie”. Téarma.ie: An Bunachar Náisiúnta Téarmaíochta don Ghaeilge. An Coiste Téarmaíochta. Dáta rochtana: 2024-06-06.
  2. Hussey, Matt (2011). "Hipirtheannas". Fréamh an Eolais. Coiscéim. p. 349.