Muircheartach mac Néill

Muircheartach mac Néill
Beathaisnéis
Bás	943 (Féilire Ghréagóra) ;
Rí Ailigh
	919 – 943
Gníomhaíocht
Gairm	monarc
Teaghlach
Céile	Flann (?) ; Dubhdara (?) (941 (Féilire Ghréagóra)–)
Páiste	Domnall ua Néill; ( Flann (?)); Donnfhlaith (?); ( Flann (?)); Flaithbertach, Rí Ailigh; ( Flann (?)); Melkorka; ( )
Athair	Niall Glúndubh mac Aodha agus Gormflaith ingen Flann Sinna

Rí Ailigh ba ea Muircheartach mac Néill (Meán-Ghaeilge Muirchertach mac Néill (bás 26 Feachtas 943), ar a glaodh Muirchertach na Cochall Craicinn air.

Clann

Ba bhall de Chineál Eoghain, géag d'Uí Néill an Tuaiscirt, é Muircheartach. Niall Glúndubh mac Aodha ba ea a athair, agus Gormlaith ní Fhlainn a mháthair, agus dá bharr, bhí idir a athair agus a bheirt seanaithreacha, Aodh Fionnliath agus Flann Sinna, ina Ardríthe Éireann.

Bhí máthair a athar, Maol Mhuire (bás 913; ní Choinnigh mhic Ailpín), pósta le hAodh agus, tar éis a bháis, Flann Sionna. Bhí beirt mhac aici le Flann, Domhnall (bás 921) agus Liagnach (bás 932).

Dubhdara ní Cheallaigh mhic Cearbhaill agus deirfiúr Donnchadha mhic Ceannaigh, ríthe Osraí beirt.^[1]

Melkorka Mýrkjartansdóttir, whose story is told in the Icelandic Laxdæla saga, claimed to be the daughter of Muirchertach. Melkorka was sold as a slave to the Icelandic chieftain Höskuldur Dala-Kollsson, with whom she had an illegitimate son named Ólafur “Pái” Höskuldsson. Ólafur became a successful chieftain in Iceland, and is one of the major characters of Laxdæla saga.

Luathshaol

Maraíodh athair Mhuircheartaigh i mbun catha in éadan na nGall-Ghael gar d'Áth Cliath ar an 14ú Meán Fómhair 919, i dteannta le ríthe Gaelacha eile. D'éirigh uncail Mhuircheartaigh, Donnchad Donn mac Flainn, ina Ardrí, agus Muircheartach ina rí Ailigh.

Gairmréim

Bhí Muircheartach pósta le hiníon Dhúnchadha, Flann, ach b'olc é an caidreamh idir an bheirt fhear. Tuairiscítear achrann eatarthu sna blianta 927, 929 agus 938, ach níor tharla cath eatarthu go dtí an bhliain 941, tar éis bhás a Fháil an bhliain roimh sin. Rinne Muircheartach ruathair ar an Mí, an Osraí agus an Mumhain, agus ghabh sé rí Mumhan Ceallachán Chaisil mar ghiall, chun a chuid cumhachta agus laige Dhonnchadha a léiriú.

Na gaiscíoch seantaithí é Muircheartach, agus maraíodh é sa deireadh i mbun chatha sa bhliain 943 ag Blácaire mac Gofrith, rí Átha Cliath. Ina thásc i nAnnála Uladh, glaoitear "Echtoir iarthair beatha" air.^[2]

Ní dhearnadh Ardrí do Dhomhnall mac Muirchertaigh tar éis bhás Donnchadha Dhoinn an bhliain dár gcionn. D'éirigh Domhnall ina Ardrí sa deireadh tar éis bhás chomharba Dhonnchadha, Conghalach Chnobha sa bhliain 956.

Craobh ghinealaigh

Flann Sinna
Ardrí 879–916

Gormlaith

Áed Findliath
Ardrí 862–879

Maol Mhuire

Donnchad Donn
Ardrí 919–944

Gormlaith

Niall Glúndub
Ardrí 916–919

Flann

Muirchertach
rí Ailigh 938–943

Conaig

Flaithbertach

Domnall
Ardrí 956–980

Domnall

Ó Néill

Fergal
rí Ailigh 980–989

Foinsí

Byrne, Francis John, Irish Kings and High-Kings. Batsford, London, 1973. ISBN 0-7134-5882-8
Moore, Norman (1894). "Muircheartach (d.943)" . In Lee, Sidney (ed.). Foclóir Beathaisnéis Náisiúnta (in Béarla). Vol. 39. London: Smith, Elder & Co.

Naisc sheachtracha

CELT: Corpus of Electronic Texts

Tagairtí

↑ The history and antiquities of the diocese of Ossory (iml. 1), William Carrigan, lch. 44.
↑ AU 943.2

Réamhtheachtaí Fergal mac Domnaill	rí Ailigh 938–943	Comharba Domnall ua Néill agus Flaithbertach mac Muirchertaig meic Néill

[1] The history and antiquities of the diocese of Ossory (iml. 1), William Carrigan, lch. 44.

[2] AU 943.2

[1]

[2]

Beathaisnéis
Bás	943 ^{(Féilire Ghréagóra)}


Rí Ailigh


919 – 943


Gníomhaíocht
Gairm	monarc
Teaghlach
Céile	Flann (?) Dubhdara (?) (941 ^{(Féilire Ghréagóra)}–)
Páiste	Domnall ua Néill ( Flann (?)) Donnfhlaith (?) ( Flann (?)) Flaithbertach, Rí Ailigh ( Flann (?)) Melkorka ( )
Athair	Niall Glúndubh mac Aodha agus Gormflaith ingen Flann Sinna