Conghalach Chnóbha
Ard-Rí na hÉireann ba ea Conghalach Chnóbha (Mheán-Ghaeilge Congalach Cnogba) nó Conghalach mac Maol Mithigh (Congalach mac Máel Mithig), de réir na ríliostaí i nAnnála na gCeithre Máistrí, ón mbliain 944 go dtí 956. Is é Conghalach duine den dá "ard-rí Érenn" déag i láimh an bhunscríobhaí d'Annála Uladh.[1]
| Conghalach Chnóbha | |||||
|---|---|---|---|---|---|
944 - 956 ← Donnchad Donn - Domnall ua Néill → | |||||
| Saol | |||||
| Eolas breithe | Éire, 10 century | ||||
| Bás | Éire, 956 | ||||
| Muintir | |||||
| Athair | Máel Mithig (?) | ||||
| Treibh | Síol Aodha Sláine | ||||
| Gairm | |||||
Sliochtach den 10ú glúin de Shíol Aodha Sláine ar thaobh a athar ba ea Conghalach, rud a dtugfadh tacaíocht dá ríogacht.[2] Ar thaobh a mháthair, ba bhall de Chlann Cholmáin é, garmhac Flann Sionainne agus nia an iarArd-Rí, Donnchad Donn.[3] Sna Annála Inis Faithlinn, Ard-Rí go bhfreasúra a bhí sé, ag coimhlint lena namhaid, Ruairí Ó Canannáin de Chineál Conaill.[4]
Tuairiscítear sna hannála Éireann go raibh Conghalach i mbun chogaidh le cuid mhaith dá chomharsana, agus ó thráth go chéile cara agus namhaid rí Dhubhlinne, Amhlaoibh Cuarán. D'éag Conghalach i ndearadh na dála ag troid in éadan na Laigean agus na nGael-Lochlannach as Duibhlinn sa bhliain 956, i luíochán ag Dún Ailinne (Contae Chill Dara).[5][6]
FoinsíCuir in Eagar
- Byrne, Francis J., Irish Kings and High-Kings. B.T. Batsford, Londain, 1973. ISBN 0-7134-5882-8
- McCarthy, Dan, "The Chronology of the Irish Annals", Imeachtaí Acadamh Ríoga na hÉireann',1998, ll. 203–255 (pdf).
- Woolf, Alex, "Pictish Matriliny Reconsidered" in The Innes Review, imleabhar XLIX, uimh. 2 (Fómhar 1998), ll. 147–167. ISSN 0020-157X
TagairtíCuir in Eagar
- ↑ Byrne, ll. 256–257; tugtar sinsearacht Chonghalaigh ó Aodh Sláine ar aghaidh ina thásc i nAnnála Uladh, AU 956.
- ↑ Byrne, lch. 87 & lch. 281, tábla 2.
- ↑ Woolf, lch. 151.
- ↑ McCarthy, Dan, "The Chronology of the Irish Annals", leagan athbhreithnithe ar líne.
- ↑ Annála na gCeithre Máistrí, ACM 953
- ↑ Annála Uladh, AU 956.