Partraige

Dream in Éirinn luathstairiúil ba ea Partraí (Sean-Ghaeilge Partraige).

Tuatha na luathmheánaois in oirdheisceart na gConnacht (Partraí sa lár)

Bhíodh go leor géaga a bhfuil fianaise ann orthu:

• Partraí Cheara (Partraige Cera): taobh thuaidh de Loch Measca agus an chuid de Loch Coirib i gContae Mhaigh Eo.
• Partraí Locha (Partraige in Laca): thart timpeall Chonga
• Partraí an tSléibhe (Partraige in tSlebe): Cruach Phádraig go Loch Coirib
• Partraí Beaga (Partraige Beca): suite ag Crosa Caoil, taobh ó dheas de Ceanannas, Contae na Mí.

Is amhlaidh gurbh fhorthuatha iad uile, rud a chuireann in úil b'fhéidir gurbh finí níos ársa iad ná na dreamanna níos cumhachtaí le linn na luathmheánaoise. Mhol Francis John Byrne gur treibh réamhCheilteach a bhí ann sna Partraí. Mhol sé fosta gur ghéag níos deireanaí acu ba ea Fir Umaill, lonnaithe thart ar Chuan Mó (Uí Bhriúin in am trátha).

Níos deireanaí sa mheánaois, tháinig géaga Chonnacht na bPartraí faoi smacht na clainne Normannach Seoighe, a bhfuil 'Dúiche Sheoighe' ainmnithe astu.

Tá an t-ainm caomhnaithe sa cheantar Partraí an lae inniu.

Partraige an-t Sliebh

Bhíodh Partraí an tSléibhe faoi cheannas taoisigh Uí Chadhain. Bhíodh an tuath faoi ghéillsine Chonmhaicne Cúile Tuireadh agus níos deireanaí clann Normannach Seoighe. Ba í Mainistir Naomh Breandán sa Choill Bheag , An Ros, Contae na Gaillimhe Galway a lárionad eaglasta.

Partraige Locha

Bhíodh Partraí Locha faoi cheannas taoisigh Uí Dhorchaí. Maraon le Partraí an tSléibhe, bhíodh siad faoi ghéillsine Chonmhaicne Cúile agus chlann Seoighe. Ba í mainistir Naomh Féichín i gConga, Cill Mheáin, Contae Mhaigh Eo, a lárionad eaglasta.

Partraige Cera

Bhíodh Partraí Cheara faoi cheannas taoisigh Uí Ghairmhiallaigh. Díbríodh iad go dtí ceantar Bhaile Óbha ag Fir Cheara Uí Fhiachrach Muaidhe, agus tógadh níos deireanaí i nDúiche Sheoighe isteach. Bunaíodh clochar sa tuath ag Ceathrú an Chlochair Theas, Baile an Róba, Cill Mheáin, Contae Mhaigh Eo. Ba í mainistir Naomh Mo Chua as Balla an t-ionad eaglasta is tabhachtai sa tuath.

Féach freisin

• Aodh Ua Gairmghiallaigh
• Hipitéis substráit Ghaeilise

Naisc sheachtracha

• Tribes of West Connacht, notesfromtheninthcircle
• The Early Irish Church and Iar Chonnacht, notesfromtheninthcircle

Foinsí

• Die Herkunft der Partraige, Corpus of Electronic Texts
• Francis J. Byrne, Irish Kings and High Kings
• Ó Muraile, Nollaig. "Some Early Connacht Population-Groups", in Seanchas: Studies in Early and Medieval Irish Archaeology, History and literature in Honour of Francis John Byrne. Baile Átha Cliath: Four Courts Press, 2000, ll. 174–5.