Stailc ocrais 1981

Sa bhliain 1981 chuaigh príosúnaigh Phoblachtánaigh ar stailc ocrais i dTuaisceart Éireann.

Stailc ocrais 1981

Cineál	stailc ocrais
Tréimhse	1 Márta - 3 Deireadh Fómhair 1981
Suíomh	Tuaisceart Éireann, Ríocht Aontaithe
Tír	an Ríocht Aontaithe
Líon básanna	10

Leac chuimhneacháin i nDoire.

Cúlra

Ó theip ar rialtas i ndiaidh rialtais cúrsaí an Tuaiscirt a shocrú go polaitiúil, d'fhéach siad le Tuaisceart Éireann a thabhairt chun "normáltachta". Cuid de seo ab ea gur éirigh siad as an imtheorannú agus gur bhain siad stádas an chime pholaitiúil de na príosúnaigh pharaimíleata. Ón mbliain 1976 ar aghaidh, b'iad "cúirteanna Diplock", ar chúirteanna gan choiste iad, a thriaileadh na príosúnaigh pharaimíleata. Níor mhaith leis na húdaráis na cásanna seo a fhágáil faoi ghnáthchoisteanna cúirte, ó bhí an baol ann go n-imeaglófaí na giúróirí. I ndiaidh na trialach, chaití leo mar nach mbeadh iontu ach gnáthchiontóirí.

Le cur in aghaidh an pholasaí seo, chuaigh príosúnaigh Phoblachtánacha na Ceise Fada ag agóidíocht: bhí siad ar an mblaincéad, mar a thugtaí air, nó ag glacadh páirte san Agóid Shalach.

Stailceanna

Shroich an agóidíocht a buaic sna blianta 1980 agus 1981, nuair a chuaigh na príosúnaigh ar stailc ocrais leis an stádas polaitiúil a fháil ar ais.

I Stailc Ocrais na bliana 1980, chuaigh seachtar príosúnach Poblachtánach, seisear acu ina Sealadaigh agus ceann amháin ina mbaill d'Arm Fuascailte Náisiúnta na hÉireann, ar céalacan. Thosaigh an chéad stailc ocrais ar an 27 Deireadh Fómhair 1980. Stop an stailc ar an 18 Nollaig den bhliain sin nuair a sheol an rialtas litir chuig na príosúnaigh.

I Stailc Ocrais na bliana 1981, chuaigh deichniúr príosúnach Poblachtánach, seachtar acu ina Sealadaigh agus triúr eile ina mbaill d'Arm Fuascailte Náisiúnta na hÉireann, ar céalacan go dtí gur stiúg siad le hocras. B'é Roibeard Gearóid Ó Seachnasaigh, nó Bobby Sands, an chéad duine acu a cailleadh. Roimh a bhás, vótáladh isteach sa Pharlaimint (Teach na dTeachtaí) é, agus d'éirigh an t-éacht céanna lena ghníomhaire toghchánaíochta, Owen Carron, i ndiaidh bhás an tSeachnasaigh féin. Chuaigh na stailceanna ocrais go mór i gcion ar an bpobal Náisiúnaíoch. Tháinig breis is céad míle duine ar aifreann adhlactha an tSeachnasaigh in Eaglais Naomh Lúcás i gCill Uaighe, Iarthar Bhéal Feirste, agus bhí sluaite móra de dhaoine i láthair ag na sochraidí freisin.

Críoch

Mar a thuig na Poblachtánaigh an scéal, is é an rud a tháinig chun solais le linn na n-imeachtaí seo ná an poitéinseal polaitiúil a bhí ar fáil don té a mbeadh an straitéis ann le leas a bhaint as. I ndiaidh na stailceanna ocrais, thosaigh Sinn Féin ag glacadh páirte sna toghcháin ar an dá thaobh den Teorainn an chéad uair riamh. Sa bhliain 1986, d'fhógair Sinn Féin gur ghlac siad le Dáil Éireann mar pharlaimint dhlisteanach, rud a thug ar dhornán de Phoblachtánaigh dhobhogtha scoilteadh ón bpáirtí le Sinn Féin Poblachtach a bhunú.

Is é an chiall a bhain na hAontachtóirí as an scéal, áfach, go raibh na Caitlicigh, mar phobal, i bhfabhar leis an bhforéigean agus leis an sceimhlitheoireacht, rud a mhéadaigh ar an meon seicteach i measc na bProtastúnach.

Rannpháirtithe

Rannpháirtithe a fuair bás

Ainm	Eagraíocht	Tosaigh	Fad	Bás	Aois
Bobby Sands	IRA	1 Márta	66 lá	5 Bealtaine	27
Francis Hughes	IRA	15 Márta	59 lá	12 Bealtaine	25
Raymond McCreesh	IRA	22 Márta	61 lá	21 Bealtaine	24
Patsy O'Hara	INLA	22 Márta	61 lá	21 Bealtaine	23
Joe McDonnell	IRA	8 Bealtaine	61 lá	8 Iúil	29
Martin Hurson	IRA	28 Bealtaine	46 lá	13 Iúil	24
Kevin Lynch	INLA	23 Bealtaine	71 lá	1 Lúnasa	25
Kieran Doherty	IRA	22 Bealtaine	73 lá	2 Lúnasa	25
Thomas McElwee	IRA	8 Meitheamh	62 lá	8 Lúnasa	23
Michael Devine	INLA	22 Meitheamh	60 lá	20 Lúnasa	27

Rannpháirtithe eile

Ainm	Eagraíocht	Tosaigh	Fad	Deireadh	fáth
Brendan McLaughlin	IRA	14 Bealtaine	13 lá	26 Bealtaine	othras pollta agus fuiliú inmheánach
Paddy Quinn	IRA	15 Meitheamh	47 lá	31 Iúil	cinneadh teaghlaigh
Laurence McKeown	IRA	29 Meitheamh	70 lá	6 Meán Fómhair	cinneadh teaghlaigh
Pat McGeown	IRA	9 Iúil	42 lá	20 Lúnasa	cinneadh teaghlaigh
Matt Devlin	IRA	14 Iúil	52 lá	4 Meán Fómhair	cinneadh teaghlaigh
Liam McCloskey	INLA	3 Lúnasa	55 lá	26 Meán Fómhair	cinneadh teaghlaigh
Patrick Sheehan	IRA	10 Lúnasa	55 lá	3 Deireadh Fómhair	deireadh na stailce ocrais
Jackie McMullan	IRA	17 Lúnasa	48 lá	3 Deireadh Fómhair	deireadh na stailce ocrais
Bernard Fox	IRA	24 Lúnasa	32 lá	24 Meán Fómhair	bacadh duán
Hugh Carville	IRA	31 Lúnasa	34 lá	3 Deireadh Fómhair	deireadh na stailce ocrais
John Pickering	IRA	7 Meán Fómhair	27 lá	3 Deireadh Fómhair	deireadh na stailce ocrais
Gerard Hodgins	IRA	14 Meán Fómhair	20 lá	3 Deireadh Fómhair	deireadh na stailce ocrais
James Devine	IRA	21 Meán Fómhair	13 lá	3 Deireadh Fómhair	deireadh na stailce ocrais

Féach freisin

• Poblachtánachas in Éirinn
• Náisiúnachas in Éirinn
• Na Trioblóidí