Bliain na gCeithre Impirí
Ba í Bliain na gCeithre Impirí (Laidin: Annus quattuor imperatorum), AD 69, an chéad chogadh cathartha a den Impireacht Rómhánach, nuair a rialaigh ceathrar impire as a chéile: Galba, Otho, Vitellius, agus Veaspáisian. Meastar gur eatramh tábhachtach í, ag marcáil an aistrithe ó na Iulia-Claudia, an chéad ríshliocht impiriúil, go dtí an ríshliocht Flavach. Chonacthas roinnt reibiliúnach agus éilitheoirí sa tréimhse, le dílseachtaí athraitheacha agus cúrsaí polaitíochta suaite sa Róimh agus sna cúigí.
| |||||
Cineál | cogadh cathartha | ||||
---|---|---|---|---|---|
Cuid de | List of Roman civil wars and revolts (en) | ||||
Dáta na bliana | 69 | ||||
Suíomh | Impireacht na Róimhe | ||||
Codanna | |||||
Galba
cuir in eagarThacaigh an Garda Praetóireach Galba[1] ar dtús. Níor mhair sé ach cúpla mí. Mharaigh Otho é ar 15 Eanáir 69 agus agus ghabh sé an chumhacht le lámh láidir.
Otho
cuir in eagarTháinig, Otho[2] i gcomharbas ar Ghalba. Sheas ginearál eile, Vitellius, ina choinne don cheannaireacht. Fuair 40,000 bás i gcath Bedriacum, is cosúil.[3] Chuir Otho lámh ina bás féin.
Vitellius
cuir in eagarCeapadh Vitellius[4] ina Impire in Aibreán na bliana 69. Ní raibh Vitellius i gcumhacht ach ar feadh cúpla mí. Cuireadh as oifig é le linn coup d’état agus Vespasian i mbun. Fuair Vitellius an bhás ar an 22 Nollaig 69.
Vespasian
cuir in eagarTháinig Vespasian i gcomharbacht air. Ach thacaigh Vespasian le Vitellius ar dtús.[5] Tamaill ina dhiaidh, d'fhógair na hairm san Éigipt agus Iúdáia Vespasian mar impire ar an 1 Iúil.
Ina iarracht chun chumhacht a bhaint amach, nasc Vespasian a fhórsaí le Mucianus, gobharnóir na Siria, agus le Primus, ginearál i bPannonia, agus mháirseáil sé ar an Róimh.[5]
Treoraigh Primus agus Mucianus fórsaí na bhFlaiviach i gcoinne Vitellius. Ar an 20 Nollaig 69, briseadh ar Vitellius, agus an lá dár gcionn dhearbhaigh an Seanad Vespasian ina Impire Rómhánach.
Tagairtí
cuir in eagar- ↑ Laidin: Servius Sulpicius Galba Caesar Augustus
- ↑ Laidin: Marcus Salvius Otho Caesar Augustus
- ↑ "Battle of Bedriacum" (as en) (2020-11-05). Wikipedia.
- ↑ Laidin: Aulus Vitellius Germanicus Augustus
- ↑ 5.0 5.1 examinations.ie/ (2010). "AN ARDTEISTIMÉIREACHT 2010, Laidin". Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2001-05-21. Dáta rochtana: 2020.
Is síol na staire é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |