Cúba
Tír is ea Poblacht Chúba atá suite i Muir Chairib. Is cuid den tír iad an t-oileán Cúba féin, Isla de la Juventud agus go leor oileán beag eile thart timpeall. Is é oileán Chúba an t-oileán is mó i Muir Chairib.
![]() | |||||
---|---|---|---|---|---|
República de Cuba (es) ![]() | |||||
|
|||||
![]() Santa Clara ![]() | |||||
Aintiún | La Bayamesa ![]() | ||||
Mana | «¡Patria o Muerte, Venceremos!» «Homeland or Death, we shall overcome!» «Родина или смърт, ние ще победим!» «Fe Orchfygwn Angau neu Famwlad» «Autentica Cuba» ![]() | ||||
Suíomh | |||||
| |||||
Príomhchathair | La Habana ![]() | ||||
Daonra | |||||
Iomlán | 11,181,595 (2020) ![]() | ||||
• Dlús | 101.76 hab./km² | ||||
Teanga oifigiúil | An Spáinnis ![]() | ||||
Tíreolaíocht | |||||
Cuid de | Meiriceá Laidineach Meiriceá Easpáinneach Muir Chairib ![]() | ||||
Achar dromchla | 109,884 km² ![]() | ||||
Suite i nó in aice le limistéar uisce | Muir Chairib agus Murascaill Mheicsiceo ![]() | ||||
Pointe is airde | Pico Turquino (en) ![]() ![]() | ||||
Pointe is ísle | Muir Chairib (0 m) ![]() | ||||
Ar theorainn le | |||||
Sonraí stairiúla | |||||
Leanann sé/sí | Poblacht Chúba ![]() | ||||
Cruthú | Nollaig 10, 1898 | ||||
Eagraíocht pholaitiúil | |||||
Comhlacht reachtach | National Assembly of People's Power (en) ![]() ![]() | ||||
• Uachtarán CHúba ![]() | Raúl Castro (2008–2018) ![]() | ||||
• Príomh-Aire Chúba ![]() | Manuel Marrero Cruz (2019–) ![]() | ||||
Eacnamaíocht | |||||
Airgeadra | Cuban peso (en) ![]() ![]() | ||||
Aitheantóir tuairisciúil | |||||
Lonnaithe i gcrios ama | |||||
Fearann Idirlín barrleibhéil | .cu ![]() | ||||
Glaochód | +53 ![]() | ||||
Uimhir theileafóin éigeandála | 106, 104 agus 105 ![]() | ||||
Cód tíre | CU ![]() | ||||
Eile | |||||
Suíomh gréasáin | cuba.cu ![]() |
Bhí Fidel Castro i gceannas na tíre ó d'éirigh lena réabhlóid chumannach i gcoinne rialtas Fulgencio Batista i 1959. Tháinig a dheartháir Raúl mar chomharba air ar an 24 Feabhra 2008.
Braitheann an chuid is mó den gheilleagar ar seoltáin.
StairCuir in Eagar
Bhunaigh na Spáinnigh cóilíneacht ar an oileán sa 16ú haois. Níor bhain Cúba a neamhspleáchas amach go dtí 1902, ceithre bliana i ndiaidh an cogadh idir an Spáinn agus Stáit Aontaithe Mheiriceá. Ba bhlianta casta iad tús an 20ú haois le rialtais nár mhair i bhfad agus cur isteach an airm sa pholaitíocht.
Deachtóireacht Batista 1952-1958Cuir in Eagar
Tháinig Fulgencio Batista i gceannas ar an dtír mar dheachtóir i 1952. Cé go raibh aithne air go dtí sin mar liobrálaí, thosaigh sé a naimhde polaitiúla a chur faoi chois. Bhí géarchéim eacnamaíoch sa tír ag an am, le formhór na ndaoine ag maireachtáil i mbochtanas.
Theith Batista ón oileán ar an 31 Nollaig 1958.
Réabhlóid, 1959Cuir in Eagar
Chuir Fidel Castro agus a chomhghleacaithe (Che Guevara san áireamh) feachtas míleata in aghaidh an rialtais ar bun ag deireadh 1956. Ghlac siad seilbh ar Havana ar 1 Eanáir 1959.
Bahía de Cochinos, 1961Cuir in Eagar
Tháinig teannas sa chaidreamh idir Cúba agus a chomharsa SAM nuair a náisiúnaigh an rialtas nua gnóthaí SAM go léir sa tír agus d'fhógair siad a gcairdeas leis an t-Aontas Sóivéadach (APSS). Chuir SAM smachtbhannaí i bhfeidhm go gairid ina dhiaidh is thacaigh an t-uachtarán John F. Kennedy le iarracht an rialtas cumannach a ruaigeadh le hionradh Bahía de Cochinos ar 15 Aibreán 1961.
Géarchéim 1962Cuir in Eagar
Ardaíodh an teannas arís idir Dheireadh Fómhair agus Samhain 1962 nuair a tháinig SAM ar fhianaise go raibh na Cúbaigh ag tógáil aonad do dhiúracáin núicléacha ar an oileán, le cabhair ón Aontas Sóivéadach. Ba bhuaicphointe an Chogaidh Fhuaire é an eachtra seo.
Sa deireadh rinne SAM agus APSS margadh agus thóg na Rúisigh na diúracáin ón oileán le gealltanas ó rialtas SAM nach ndéanfadh siad iarracht eile an t-oileán a ionradh.
2000idíCuir in Eagar
Tháinig deartháir Fidel Castro, Raúl, mar chomharba air, ar an 24 Feabhra 2008.
Is é seoltáin an chuid mhór de gheilleagar Chúba.
TíreolaíochtCuir in Eagar
Is oileán í Cúba atá suite i Muir Chairib ag 21°3Thuaidh, 80°00Thiar. Is í Cúba an príomhoileán.
TagairtíCuir in Eagar
Is síol tíreolaíochta é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |