Hypatia

Fealsamh agus eolaí Nua-Phlatónach ab ea Hypatia nó Hypatia Chathair Alastair (Gréigis: Hypatia, Ὑπατία; (c. 370 - Márta 415). Bhí cáil uirthi go háirithe mar mhatamaiticeoir agus réalteolaí. Teagascóir agus ceannaire ar Scoil Nua-Phlatónach Chathair Alastair a bhí inti. Áirítear í mar an chéad bhean a raibh páirt mhór aici i bhforbairt na matamaitice.

Hypatia

(1908)
Ainm sa teanga dhúchais	(grc) Ὑπᾰτία
Beathaisnéis
Breith	c. 360 Cathair Alastair
Bás	Márta 415 54/55 bliana d'aois Cathair Alastair
Siocair bháis	Dúnbhású (Feannadóireacht)
Gníomhaíocht
Réimse oibre	Réalteolaíocht, matamaitic, meicnic agus fealsúnacht
Gairm	matamaiticeoir, scríbhneoir, réalteolaí, fealsamh, cumadóir
Tréimhse ama	Impireacht Íochtarach na Róimhe
Gluaiseacht	Nua-Phlatónachas
Mac/iníon léinn de chuid	Hierocles Chathair Alastair
Mac/iníon léinn	Synesius Círéinéach
Faoi thionchar	Platón, Plotinus, Arastatal, Theon Chathair Alastair, Diafantas agus Tolamaes
Teangacha	An tSean-Ghréigis
Teaghlach
Athair	Theon Chathair Alastair
Croineolaíocht
	mairtíreacht

Hypatia (Charles William Mitchell, 1885). De réir seantraidisiúin Chríostaí áirithe ba bhean mhímhorálta í.

Iníon le Theon, matamaiticeoir agus ceannaire ar Leabharlann Chathair Alastair, san Éigipt, ab ea Hypatia. Thosaigh sí ar a saol gairmiúil ag glacadh páirte i saothar fealsúnachta a hathar. De réir a bhfuil scríofa fúithi sa seanam, bean álainn ach modhúil í. Mharaigh slua Críostaithe i gCathair Alastair í.

Nascanna seachtracha

• Hypatia sa Chiclipéid Britannica. Arna rochtain ar 23 M.F. 2016.