Jacques Chirac

Uachtarán na Fraince ó 1995 go 2007

B'é Jacques René Chirac (29 Samhain 1932 i bPáras - 26 Meán Fómhair 2019 i bPáras[1]) Uachtarán na Fraince idir 17 Bealtaine 1995 agus 16 Bealtaine 2007.

Infotaula de personaJacques Chirac

(1997) Cuir in eagar ar Wikidata
Beathaisnéis
Breith(fr) Jacques René Chirac
29 Samhain 1932
5ú arrondissement Pháras, An Fhrainc Cuir in eagar ar Wikidata
Bás26 Meán Fómhair 2019
86 bliana d'aois
6ú arrondissement Pháras, An Fhrainc Cuir in eagar ar Wikidata
Siocair bháisBás nádúrtha (Cliseadh duán)
Áit adhlacthaReilig Montparnasse, 1 48°50′17″N 2°19′35″E / 48.838043°N 2.326298°E / 48.838043; 2.326298 Cuir in eagar ar Wikidata
Uachtarán Phoblacht na Fraince
17 Bealtaine 1995 – 16 Bealtaine 2007
← François MitterrandNicolas Sarkozy →
Comh-Phrionsa na Fraince
17 Bealtaine 1995 – 16 Bealtaine 2007
← François MitterrandNicolas Sarkozy →
Ball de Thionól Náisiúnta na Fraince
2 Aibreán 1993 – 16 Bealtaine 1995 – Jean-Pierre Dupont (en) Aistrigh →

Toghcheantar: Corrèze's 3rd constituency (en) Aistrigh
Ball de Thionól Náisiúnta na Fraince
23 Meitheamh 1988 – 1 Aibreán 1993

Toghcheantar: Corrèze's 3rd constituency (en) Aistrigh
Ball de Thionól Náisiúnta na Fraince
2 Aibreán 1986 – 3 Aibreán 1986 – Jean-Pierre Bechter (en) Aistrigh →

Príomh-Aire na Fraince
20 Márta 1986 – 10 Bealtaine 1988
← Laurent Fabius (en) AistrighMichel Rocard →
Ball de Thionól Náisiúnta na Fraince
2 Iúil 1981 – 1 Aibreán 1986

Toghcheantar: Corrèze's 3rd constituency (en) Aistrigh
Feisire de Pharlaimint na hEorpa

17 Iúil 1979 – 28 Aibreán 1980
Téarma parlaiminte: Céad Pharlaimint na hEorpa

Toghcheantar: An Fhrainc

Ball de Thionól Náisiúnta na Fraince
3 Aibreán 1978 – 22 Bealtaine 1981

Toghcheantar: Corrèze's 3rd constituency (en) Aistrigh
Méara Pháras
20 Márta 1977 – 16 Bealtaine 1995
← Jules Ferry (en) AistrighJean Tiberi (en) Aistrigh →
Ceannaire páirtí Slógadh ar son na Poblachta
5 Nollaig 1976 – 4 Samhain 1994
← luach ar iarraidh – Alain Juppé →
Ball de Thionól Náisiúnta na Fraince
15 Samhain 1976 – 2 Aibreán 1978
← Henri Belcour (en) Aistrigh

Toghcheantar: Corrèze's 3rd constituency (en) Aistrigh
Príomh-Aire na Fraince
27 Bealtaine 1974 – 25 Lúnasa 1976
← Pierre Messmer (en) AistrighRaymond Barre →
An tAire Gnóthaí Baile
27 Feabhra 1974 – 28 Bealtaine 1974
← Raymond Marcellin (en) AistrighMichel Poniatowski (en) Aistrigh →
Ball de chomh-aireacht: Messmer III cabinet (en) Aistrigh
Minister of Agriculture and Rural Development (en) Aistrigh
5 Aibreán 1973 – 1 Márta 1974
← Jacques ChiracRaymond Marcellin (en) Aistrigh →
Ball de chomh-aireacht: Messmer II cabinet (en) Aistrigh
Ball de Thionól Náisiúnta na Fraince
2 Aibreán 1973 – 6 Bealtaine 1973
← Henri Belcour (en) AistrighHenri Belcour (en) Aistrigh →

Toghcheantar: Corrèze's 3rd constituency (en) Aistrigh
Minister of Agriculture and Rural Development (en) Aistrigh
7 Iúil 1972 – 28 Márta 1973
← Michel Cointat (en) AistrighJacques Chirac →
Ball de chomh-aireacht: Messmer I cabinet (en) Aistrigh
Minister Delegate for Relations with Parliament (en) Aistrigh
7 Eanáir 1971 – 5 Iúil 1972
← Roger Frey (en) AistrighRobert Boulin (en) Aistrigh →
President of the general council (en) Aistrigh
15 Márta 1970 – 25 Márta 1979
Ball de Thionól Náisiúnta na Fraince
11 Iúil 1968 – 12 Lúnasa 1968
← Henri Belcour (en) AistrighHenri Belcour (en) Aistrigh →

Toghcheantar: Corrèze's 3rd constituency (en) Aistrigh
Conseiller général de la Corrèze (en) Aistrigh
1968 – 1988
← Marcel Audy (en) AistrighGeorges Pérol (en) Aistrigh →
Toghcheantar: canton of Meymac (en) Aistrigh
Ball de Thionól Náisiúnta na Fraince
3 Aibreán 1967 – 7 Bealtaine 1967
← François Var (en) AistrighHenri Belcour (en) Aistrigh →

Toghcheantar: Corrèze's 3rd constituency (en) Aistrigh
Cuir in eagar ar Wikidata
Faisnéis phearsanta
ReiligiúnCaitliceachas
Scoil a d'fhreastail sé/síÉcole nationale d'administration (1957–1959)
Institut d'études politiques de Paris (1951–1953)
lycée Carnot
Lycée Louis-le-Grand (–1950)
Cours Hattemer
Harvard Summer School (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Áit chónaitheHôtel Matignon (en) Aistrigh
Palais de l'Élysée
Hôtel de Montmorency-Fosseux (en) Aistrigh
Gníomhaíocht
Réimse oibrePolaitíocht
Suíomh oibre Strasbourg
An Bhruiséil Cuir in eagar ar Wikidata
Gairmfeidhmeannach, polaiteoir Cuir in eagar ar Wikidata
Tréimhse oibre1954 –
Ball de pháirtí polaitíochtaNa Poblachtánaigh (2015–)
Union pour un mouvement populaire (2002–2007)
Slógadh ar son na Poblachta (1976–2002)
Union of Democrats for the Republic (en) Aistrigh (1971–1976)
Union for the New Republic (en) Aistrigh (1962–1968)
Páirtí Cumannach na Fraince (–1962) Cuir in eagar ar Wikidata
Mac/iníon léinn de chuidVladimir Belanovich
TeangachaAn Fhraincis, Béarla agus an Rúisis
Gairm mhíleata
CoinbhleachtCogadh Saoirse na hAilgéire
Saothar
Saothar suntasach
Eile
CéileBernadette Chirac (1956–2019), bás an duine Cuir in eagar ar Wikidata
PáisteClaude Chirac, Laurence Chirac Cuir in eagar ar Wikidata
AthairAbel François Marie Chirac  agus Marie-Louise Valette
Ciontaíodh icúigleáil (2009) Cuir in eagar ar Wikidata
Gradam a fuarthas
Síniú

IMDB: nm0158105 Allocine: 36202 Rottentomatoes: celebrity/jacques_chirac Allmovie: p579961 Metacritic: person/jacques-chirac
Last fm: Jacques+Chirac Discogs: 431966 Find a Grave: 203312671 Cuir in eagar ar Wikidata
1975 Jacques Chirac mar Phríomh-Aire in éineach les an deachtóir Nicolae Ceausescu

Polaitíocht cuir in eagar

1995-2002 cuir in eagar

Toghadh Chirac ina uachtarán in 1995 agus rialtas den eite dheis i gcumhacht. Tar éis thitim an rialtais sin in 1997, b'éigean dó comhréiteach a dhéanamh le Lionel Jospin, príomh-aire agus Sóisialaí. Ba léir do mhuintir na Fraince gur chomhréiteach é nár thaitin le ceachtar de na ceannairí.[2] Bhí sé ráite ag Chirac ag an am go raibh sé chun an cath a chur ar ógchiontóirí agus polasaí "impunité zero" (neamhfhulaingt) a chur i bhfeidhm.

 
1986ː Francois Mitterrand (ar chlé) agus Jacques Chirac, Príomh0Aire ag an am.

Ina uachtarán nuathofa ar an tír, ar 16 Iúil 1995, i Square des Martyrs du Vel d'Hiv i bPáras, thug Chirac caint ina ndéantar tagairt don "mhasla a tugadh do stair na Fraince agus dá traidisiúin" nuair a tugadh ordaithe díbeartha sa Fhrainc do na Giúdaigh le linn an Dara Cogadh Domhanda.[3]

 
Bush agus Chirac i mí Iúil 2001. D'éirigh eatarthu níos déanaí nuair a rinne na S.A. ionradh ar an Iaraic.

2002-2007 cuir in eagar

Reáchtáladh olltoghchán i 2002. Le linn fheachtas na huachtaránachta, bhí na Sóisialaigh féin ar a ndícheall ag iarraidh cur ina luí ar an phobal go raibh sé thar am deireadh a chur leis an "cohabitation". Agus sin céárd a tharla, ach bhí móramh iomlán ag an UMP, an comhaontú a thacaigh le Jacques Chirac ag an am. Mar thoradh, bhí cead a chinn tugtha ag an pobal do Chirac a pholasaithe dianslándála a chur i bhfeidhm.[4] D'ainmnigh Jean-Pierre Raffarin as an UMP mar Phríomh-Aire.

Sa bhliain 2003, bhí an rialtas Francach go tréan in  aghaidh Bush agus "Cogadh ar Sceimhlitheoireacht". Thit Chirac agus George W. Bush amach níos déanaí nuair a rinne na Stáit Aontaithe ionradh ar an Iaraic.

Sa bhliain 2004, tugadh isteach reachtaíocht a chuir cosc ar chaitheamh na scairfe Ioslamaí (le foulard) i scoileanna na Fraince.[5] Chuir Chirac béim mhór ar phrionsabal an tuathaithe, dí-eaglaisiú an stáit nó "laicité" mar a thug sé air, atá in ainm agus a bheith i réim sa tír ó rinneadh deighilt iomlán idir an stát agus an eaglais sa bhliain 1905.

Nuair a theip air - agus Chirac -sa bhfeachtas ar son bhunreacht na hEorpa i reifreann ar an 29 Bealtaine 2005, d'éirigh Raffarin as oifig agus ceapadh Dominique de Villepin ina áit.

Ar an ochtú Samhain 2005, d’fhógair Chirac staid éigeandála i Seine Saint Denis, a thug cumhachtaí eisceachtúla do na húdaráis áitiúla chun déileáil leis na trioblóidí i gClichy sous Bois: cuirfiú a fhógairt, tithe a chuardach agus cosc a chur ar aon teacht le chéile poiblí.[6][7]

Náisiúnaí a bhí i Chirac. Mar shampla, chuir Jacques Chirac in iúl sa bhliain 2006, nach bhfanfadh sé i láthair ag cruinniú a bhí ar siúl sa Bhruiséil nuair a thug an cainteoir, Ernest-Antoine Seillière (i mbun comhlachais gnó ag an am, an MEDEF[8]), le fios go raibh sé i gceist aige a chur i láthair a dhéanamh trí mheán an Bhéarla.

 
Jacques Chirac le Donald Sheridan.

Meath cuir in eagar

I mí na Bealtaine 2005, chaill Chirac an reifreann ar Bhunreacht an Aontais Eorpaigh.

Faoi bhrú, bhuail stróc Chirac i 2005. Choinnigh sé an rún faoi cheilt.[9] Tháinig néaltrú soithíoch air de réir a chéile.

Sa bhliain 2006/2007, tugadh le fios, ar bhealach neamhbhalbh go minic, go raibh Chirac féin tuirseach lagbhríoch.[10] Scríobh an Irish Timesː

"shílfeá ó chaint na meán go raibh Chirac ar shlí na fírinne (nó na mbréag?) cheana féin. Go polaitiúil, tá Chirac mort. Tá sé ag gabháil den bpolaitíocht leis na cianta agus anois tá muintir na Fraince bréan de agus iad réidh leis an seanfhear a dhíbirt ón Champs Elysées.[11]

Ba é Nicholas Sarkozy, laoch na heite deise, a tháinig i gcomharbacht ar Jacques Chirac mar uachtarán ar an tír sa bhliain 2007.

Tagairtí cuir in eagar

  1. RTÉ (2019-09-26). "Former French president Jacques Chirac dies aged 86" (as en). 
  2. Pol O Muiri (2002). "Impunite zero" (ga). The Irish Times. Dáta rochtana: 2020-09-26.
  3. PJ Mac Gabhann.. "La Rafle - Fuadach na nGiúdach, Comhar 70 (4), 9-10." (ga). Comhar. Dáta rochtana: 2020-09-26.
  4. Máiréad Ní Chinnéide (2002). "Cead a chinn ag Chirac" (ga). The Irish Times. Dáta rochtana: 2020-09-26.
  5. Mairead Ni Chinneide (2003). "Cosc ar scairf" (ga). The Irish Times. Dáta rochtana: 2020-09-26.
  6. P.J. Mac Gabhann. "Léirmheas: Entre les murs" (ga). Beo!. Dáta rochtana: 2020-09-26.
  7. Matthew Holroyd (2020-07-27). "Mayor apologises for comparing French police to WWII Vichy regime" (en). euronews. Dáta rochtana: 2020-09-26.
  8. "Ernest-Antoine Seillière" (as en) (2020-01-01). Wikipedia. 
  9. "La santé de Jacques Chirac avait connu un tournant avec son AVC en 2005" (fr). Le Huffington Post (2019-09-26). Dáta rochtana: 2020-09-26.
  10. P.J. Mac Gabhann. "An Póilín sa Seomra Ranga" (ga). Beo!. Dáta rochtana: 2020-09-26.
  11. Ailbhe Ni Ghearbhuigh (2006). "Ag fanacht le votail" (ga). The Irish Times. Dáta rochtana: 2020-09-26.