Juglans
Is éard is crainn ghallchnó ann ná aon speiceas crainn sa ghéineas plandaí Juglans, an tíopaghéineas den fhine Juglandaceae, agus tugtsr gallchnóanna ar síolta inite d'aon chrann den ghéineas Juglans. Is crainn dhuillsilteacha iad gach speiceas, 10-40 milliméadar, le 5–25 duillín; bíonn tar seomracha, carachtar roinnt leis na cnónanna eiteacha (Pterocarya), ach nach bhfuil ann sna hicearaí (Carya) sa bhfine céanna.
 Juglans major  | |
| Sonraí | |
|---|---|
| Is foinse é an tacsón seo de | walnut wood (en)  agus walnut root (en) |
| Planda | |
| Cineál an toraidh | drúp |
| Tacsanomaíocht | |
| For-ríocht | Eukaryota |
| Ríocht | Plantae |
| Ord | Fagales |
| Fine | Juglandaceae |
| Géineas | Juglans L., 1753 |
| Cineál tacsanomaíoch | Juglans regia |
.svg){kind=icon}
Síneann na 21 speiceas sa ghéineas trasna an tSean-Domhain mheasartha ó oirdheisceart na hEorpa soir go dtí an tSeapáin, agus níos leithne sa Domhan Nua ó oirdheisceart Cheanada siar go California agus ó dheas go dtí an Airgintín.
Sanasaíocht
cuir in eagarEascraíonn an t-ainm coitianta gallchnó as Old English wealhhnutu, go huathoibríoch 'foreign nut' (ó wealh 'gall' + hnutu ''cnó'), [1] mar gur tugadh isteach é ón Ghaill agus ón Iodáil.[2] Ba é an t-ainm Laidineach ar an ngallchnó ná nux Gallica, "cnó na Gallice ".
Tagann an t-ainm cineálach ón Laidin jūglans, rud a chiallaíonn 'gallchnó, crann gallchnó,'; dá bharr sin, is giorrúchán jūglans de Jōvis glans 'cnó [an dia] Iúpatarnut of [an Dia] Iúpatair'.
Béaloideas
cuir in eagarDe réir traidisiúin ba chóir crann gallchnó a bhualadh. Bheadh sé seo chun adhmad marbh a bhaint agus foirmiú meathán a spreagúil.[3]
Táirgeadh
cuir in eagar| Táirgeadh gallchnó (sa bhlaosc) - 2014 | |
|---|---|
| Tír | (tonna) |
Sa bhliain 2014, ba é a bhí i dtáirgeadh domhanda gallchnónna (sa bhlaosc) ná 3.5 milliún tonna, bhí an tSín chun tosaigh le 46% d'iomlán an domhain (tábla). Ar na táirgeoirí móra eile bhí na Stáit Aontaithe agus an Iaráin (tábla).
Saothrú agus úsáidí
cuir in eagar.jpg)
Is iad an dá speiceas is tábhachtaí ó thaobh na tráchtála de ná J. regia le haghaidh adhmaid agus cnónna, agus J. nigra le haghaidh adhmaid. Tá riachtanais cothaithe comhchosúla ag an dá speiceas agus fástar iad go forleathan i gcriosanna measartha.
Is speicis atá éilitheach ó thaobh an tsolais iad gallchnónna a bhaineann leas as cosaint ón ngaoth. Tá gallchnónna an-triomach-chrua.
- ↑ Tá ort na shonrú' 'teideal = agus' 'url = nuair a úsáideann {{ lua idirlín}}."". The American Heritage Dictionary of the English Language.
- ↑ Tá ort na shonrú' 'teideal = agus' 'url = nuair a úsáideann {{ lua idirlín}}."".
- ↑ Ursula Buchan (4 October 2003). "Beat them as hard as you can".
- ↑ "Cóip cartlainne". Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2016-11-22. Dáta rochtana: 2019-09-20.