Muireadhach mac Brain Ardchinn

Rí na Laighean de rítheaghlach Uí Dhúnlainge ba ea Muireadhach mac Brain (Sean-Ghaeilge Muiredach mac Brain) (bás 818) Bran Ardchenn mac Muireadhaigh (bás 795), iar-rí, ba ea a athair. Bhí sé i réim ón mbliain 805 go dtí 806, agus arís ó 808 go 818, mar chomhrí le Muireadhach mac Ruairí (bás 829) Uí Fhaoláin

Muireadhach mac Brain Ardchinn

Ainm sa teanga dhúchais	(sga) Muiredach mac Brain
Beathaisnéis
Breith	8 haois
Bás	818
Teaghlach
Teaghlach	Uí Mhuireadhaigh
Páiste	Dúnlaing mac Muireadaigh, Túathal mac Máele-Brigte
Athair	Bran Ardcheann
Siblín	Ceallach mac Brain

Féach freisin rí Laighean Muireadhach mac Brain (bás 885)

Ní fheictear Muireadhach i ríliostaí le fáil sa Leabhar Laighneach, ach luaitear é sna hannála Éireann. Tugtar an teideal 'leath-ri' dó ina thásc i nAnnála Uladh.

Sa bhliain 795, maraíodh go fealltach a athair ag a chomharba, Fíonsneachta Ceathairdheach (bás 808). Sa bhliain 805, chuir an tArdrí, Aodh Oirdní (bás 819) de Chineál Eoghain, an ruaig ar Fhíonsneachta, agus chuir sé an bheirt Mhuireadhach i gcoróin mar leath-ríthe. Chuaigh Fíonsneachta ag lorg tearmainn chuig Muirgius mac Tommaltaig (bás 815), rí na gConnacht, a thug cuidiú dó a choróin a fháil ar ais sa bhliain 806.

Tar éis bhás Fhíonsneachta, tháinig an bheirt Mhuireadhach ar ais i réim. Sa bhliain 814, tá taifead sna hannála ar cath idir Uí Chinnsealaigh agus mic Bhrain, is dócha Muireadach agus a dheartháir Ceallach (bás 834), a bhuaigh. D'éirigh Muireadhach mac Ruadhrach ina rí aonair i ndiaidh bhás Mhuireadhaigh mhic Bhrain.

I measc mhic Muireadhaigh, bhí; Tuathal (bás 854) agus Dúnlaing (bás 869) ríthe Laigean beirt; agus Artúr (bás 847), rí Iarthair Life.

Foinsí

• Corpus of Electronic Texts
  • Annála Uladh, G100001A
  • Leabhar Laighneach, Rig Lagen, G800011A
• Byrne, Francis John (2001), Irish Kings and High-Kings, Baile Átha Cliath: Four Courts Press, ISBN 978-1-85182-196-9

Naisc sheachtracha

• CELT: Corpus of Electronic Texts