Peil Astrálach

Is Peil Astrálach spórt a bhí idir dhá fhoireann de ochtar imreoirí déag ar an réimse na ceachtar talún hAstráile peile, páirc cruicéid modhnaithe, nó dul céanna meánmhéide ionad spóirt. Cluiche is ea Peil Astrálach atá cosúil le Peil Ghaelach agus rugbaí. Imrítear peil Astrálach san Astráil.

Peil Astrálach

Cineál	peil

Ag imirt peil Astrálach

Páirc imeartha

Stair

An chéad chluiche a taifeadadh de peile na hAstráile a bhí idir Scotch College agus Melbourne Grammar School ar 15 Meith, 1858 i St Kilda, Victoria. Cuspóir tosaigh an chluiche a bhí a choinneáil imreoirí cruicéad fisiciúil oiriúnach i rith an gheimhridh, agus go luath forbairt i spórt eagraithe a bhí idir scoileanna agus pobail imirceacha i Melbourne.

I 1871, bhí ar athraíodh a ionad cluichí ón Richmond Paddock don Melbourne Cricket Ground (MCG), i gcás ina bhfuil cluichí a curtha imir gach geimhreadh ó (144 bliain d'aois), lena n-áirítear Chríochnaitheach Mhór den chomórtas gach bliain. De réir na 1890, a dréachtcháipéis fiche bliain de chomórtas beag idir scoileanna, a bunaíodh Melbourne Football Club agus the University of Melbourne, an Victorian Football League (VFA) mar an comhlacht rialaithe don spórt.

Bhí sé seo le chéile go luath le freasúra ó chlubanna móra a scoilt chun foirm an Victorian Football League (VFL). Bunaíodh comhlachtaí comhchosúla i gcoilíneachtaí eile nuair a bhí an spórt rathúil, lena n-áirítear na South Australian Football Association (SAFA) agus an Western Australian Football Association (WAFA).

Bhí imir an chéad cluichí idir-colonial ar an 2 Lúnasa 1879 idir an Astráil Theas agus Victoria.

Timpeall fiche bliain ó shin, ligeadh dhá fhoireann as an Astráil Theas (Adelaide Crows agus Port Adelaide Power) agus dhá cheann as an Astráil Thiar (West Coast Eagles agus Fremantle Dockers), isteach sa chomórtas. Chomh maith leis sin, bhog foirne ó Melbourne go dtí New South Wales (South Melbourne, anois Sydney Swans) agus go Queensland (Fitzroy, anois Brisbane Lions), cé go bhfuil rugbaí níos coitianta ná peil Astrálach sna stáit sin. Cé gur fhanadar i Melbourne, athainmníodh Footscray mar Western Bulldogs.

Sa bhliain 2009, leathnaíodh an iomaíocht ó 16 fhoirne go 18 le cuimsiú na "expansion teams" sa Gold Coast agus níos Greater Western Sydney.

Tá tuairim an Melbourne Cricket Ground (MCG) a bhfuil an staidiam is mó san Astráil, le cumas 100,000, agus baile chun an bliantúil AFL Grand Final.

Foirne

Club	Leasainm	Stáit	Staidiam	Bunaithe	Ceann Chóiste
Adelaide Football Club	Crows	An Astráil Theas	Adelaide Oval	1990	Don Pyke
Brisbane Lions	Lions	Queensland	The Gabba	1996	Chris Fagan
Carlton Football Club	Blues	Victoria	Melbourne Cricket Ground	1864	Brendon Barker
Collingwood Football Club	Magpies	Victoria	Melbourne Cricket Ground	1892	Nathan Buckley
Essendon Football Club	Bombers	Victoria	Docklands Stadium	1871	John Worsfold
Fremantle Football Club	Dockers	Iarthar na hAstráile	Subiaco Oval	1994	Ross Lyon
Geelong Football Club	Cats	Victoria	Kardinia Park	1859	Chris Scott
Gold Coast Football Club	Suns	Queensland	Carrara Stadium	2009	Rodney Eade
Greater Western Sydney Giants	Giants	New South Wales	Sydney Showground Stadium	2009	Leon Cameron
Hawthorn Football Club	Hawks	Victoria	Melbourne Cricket Ground	1902	Alastair Clarkson
Melbourne Football Club	Demons	Victoria	Melbourne Cricket Ground	1858	Simon Goodwin
North Melbourne Football Club	Kangaroos	Victoria	Docklands Stadium	1869	Brad Scott
Port Adelaide Football Club	Power	An Astráil Theas	Adelaide Oval	1870	Ken Hinkley
Richmond Football Club	Tigers	Victoria	Melbourne Cricket Ground	1885	Damien Hardwick
St. Kilda Football Club	Saints	Victoria	Docklands Stadium	1873	Alan Richardson
Sydney Swans	Swans	New South Wales	Sydney Cricket Ground	1874	John Longmire
West Coast Eagles	Eagles	Iarthar na hAstráile	Subiaco Oval	1986	Adam Simpson
Western Bulldogs	Bulldogs	Victoria	Docklands Stadium	1877	Luke Beveridge

Peileadóirí Éireannacha

Tá peil Astrálach an-chosúil le peil Ghaelach, agus cluiche gairmiúil atá ann. Mar sin, tá roinnt imreoirí Éireannacha ag imirt san AFL faoi láthair:

Ainm	Tír	Contae	Foireann	Blianta	Cluichí	Spriocanna	Iomlán	Nótaí
Rannpháirtithe Reatha
Pearse Hanley	Éire	Mhaigh Eo	Brisbane Lions	2008-Anois	129	58
Zach Tuohey	Éire	Laoise	Carlton Blues	2010-2016	120	40	120 (40)
			Geelong Cats	2017-Anois	0	0
Cian Hanley	Éire	Mhaigh Eo	Brisbane Lions
Padraig Lucey	Éire	Chiarraí	Geelong Cats
Colin O'Riordan	Éire	Thiobraid Árann	Sydney Swans
Sean Hurley	Éire	Chill Dara	Fremantle Dockers
Paddy Brophy	Éire	Chill Dara	West Coast Eagles
Iar Rannpháirtithe
Ciarán Byrne	Éire	Lú	Carlton Blues	2014-Anois	12	0
Conor McKenna	Tuaisceart Éireann	Thír Eoghain	Essendon Bombers	2014-2015	14	5
Ciarán Sheehan	Éire	Chorcaí	Carlton Blues	2014-Anois	4	0
Conor Glass	Tuaisceart Éireann	Dhoire	Hawthorn Hawks
Colm Begley	Éire	Laoise	Brisbane Lions	2006-2008	29	7	30 (7)
			St. Kilda Saints	2009	1	0
Martin Clarke	Tuaisceart Éireann	Dúin	Collingwood Magpies	2007-2013	73	19
Paul Early	Éire	Ros Comáin	Melbourne Demons	1984-1984	1	1
Tadhg Kennelly	Éire	Chiarraí	Sydney Swans	2001-2011	197	30
Niall McKeever	Tuaisceart Éireann	Aontroim	Brisbane Lions	2011-2012	17	1
Dermot McNicholl	Tuaisceart Éireann	Dhoire	St. Kilda Saints	1990-1990	3	0
Michael Quinn	Éire	Longfort	Essendon Bombers	2009-2011	8	2
Jim Stynes	Éire	Bhaile Átha Cliath	Melbourne Demons	1987-1998	264	130

Naisc sheachtracha

• AFL.com.au - Suíomh oifigiúil
• https://en.wikipedia.org/wiki/Irish_experiment_(Australian_rules_football)