Ruairí Mac Easmainn

Taidhleoir Briotanach agus náisiúnaí Éireannach ab ea Ruairí Dáithí Mac Easmainn, nó Roger Casement (1 Meán Fómhair 1864 - 3 Lúnasa 1916). Bhí ról cinniúnach aige in imeachtaí na bliana 1916, agus chuir sé Éire ar bhóthar an neamhspleáchais.

Ruairí Mac Easmainn
Dáta breithe	1 Meán Fómhair 1864
Áit bhreithe	Cuas an Ghainimh, Baile Átha Cliath, Éire
Dáta báis	3 Lúnasa 1916
	Príosún Pentonville, Londain, Sasana
Páirtí	Óglaigh na hÉireann
Gairm	Taidhleoir, gníomhaí daonnúlach, file

Saol

Roger Casement agus Mrs French Sheldon Wellcome, Congó, 1904

an tEasmannach i bPutumayo, Peiriú, 1911 b'fhédiri

Rugadh Mac Easmainn i gCuas an Ghainimh, in aice le Baile Átha Cliath. Bhí a athair ina Phrotastúnach, ach d'fhéach a mháthair chuige go bhfuair sé baiste an Chaitlicigh ar chúla téarmaí. Cailleadh an bheirt acu nuair nach raibh Ruairí ach óg, agus b'iad muintir a athara i gCúige Uladh a thóg é.

Ar dtús, bhain an tEasmannach cáil amach leis an tuairisc a thug sé ar an léirscrios a rinne anlathas Rí na Beilge, Leopold, ar an gCongó.

Ina dhiaidh sin, chuaigh Mac Easmainn le gluaiseacht an neamhspleáchais in Éirinn.

Éirí amach

Bhí an tEasmannach ina idirghabhálaí rúnda ag iarraidh armálacha Gearmánacha a sholáthar do reibiliúnaigh na Cásca.

Ar an 11 Aibreán 1916, sheol Mac Easmainn ó Wilhelmshaven ar a bhealach go hÉirinn ar bhord an fhomhuireáin U19 le súil go mbuailfeadh sé leis an long "Aud" i gContae Chiarraí, ar a raibh lastas 20,000 raidhfil, 10 meaisínghunna agus 1,000,000 urchar a bhí le tabhairt i dtír d’Éirí Amach na Cásca.

Leabhar a scríobh Mac Easmainn : The crime against Ireland and how the war may right it

Herbert Ward agus Mac Easmainn (ar dheis)

Go luath maidin Aoine an Chéasta 1916 (21 Aibreán 1916), tháinig Mac Easmainn, Robert Monteith agus Daniel Bailey i dtír ar Thrá na Beannaí tar éis dóibh an fomhuireán Gearmánach, inar thaistil siad ón Ghearmáin, a fhágáil. Theip ar a n-iarrachtaí castáil leis an Aud. D’fhan Mac Easmainn, a bhí breoite agus tnáite i ndiaidh an aistir fhada, ag Dún Mhic Cionnaith, fad a d’imigh Monteith agus Bailey go Trá Lí.

Gabhadh Mac Easmainn agus cuireadh i bpríosún i Sasana é.

Ar a chloisteáil d’Eoin Mac Néill, ceannaire Óglaigh na hÉireann, go raibh Mac Easmainn gafa agus na hairm ón nGearmáin caillte, d’ordaigh sé an tÉirí Amach, a bhí beartaithe do Dhomhnach Cásca,  a chur ar ceal.

Basú

Cuireadh an tEasmannach chun báis i bhfad i ndiaidh cheannairí eile na Cásca. Cuireadh tréas ina leith, fuarthas ciontach é agus crochadh é ar an 3 Lúnasa 1916 i bpríosún Pentonville i Londain.