Comhar

*Comhar*
Cineál	irisleabhar
Cárta innéacs
Maisiúchán	Mark Wickham
Teanga	an Ghaeilge
Am tosaigh	1942
Bunaitheoir(í)	An Comhchaidreamh
Úinéir	COMHAR Teoranta
Tréith
Eatramh foilsithe	Míosachán
Seánra	Iris liteartha
Príomhábhar	Cúrsaí Reatha, Cúrsaí Litríochta, Critic, Léirmheasanna, Filíocht, Gearrscéalta
Príomheagarthóir	Seán Tadhg Ó Gairbhí
Foilsithe i	Éire
Eagrán	84+
Formáid dáilte	I gcló agus ar líne
Aitheantóirí
ISSN	0010-2369
JSTOR	comhar
Suíomh	comhar.ie

Iris mhíosúil Ghaeilge é Comhar a bpléitear litríocht agus cúrsaí reatha ann, dírithe i gcónaí ar léitheoirí oilte. COMHAR Teoranta a fhoilsíonn é.

Baineann an t-alt seo leis an iris Ghaeilge; má tá suim agat sa bhaile fearainn i gContae an Chláir, féach Comhar, Contae an Chláir.

Ba é Breandán Ó hEithir t-eagarthóir is mó iomrá, agus i measc na scríbhneoirí aitheanta a bhfuil a shaothar le fail inti, tá Seán Ó Ríordáin, Máirtín Ó Direáin, Máirtín Ó Cadhain, Alan Titley, Tomás Mac Síomóin, Pól Ó Muirí agus Seán Mac Mathúna. Dúradh gur san iris a foilsíodh saothar le beagnach gach scríbhneoir Gaeilge a thuill clú sa 20ú haois.^[1]

Foilsíonn Comhar roinnt leabhar freisin. Fáiltíonn an iris roimh scríbhneoirí nua Gaeilge. Comhlacht carthanachta (uimhir 47559) gan scaireanna atá ann.

Stair

Bhunaigh An Comhchaidreamh, dream idir-ollscoile, Comhar sa bhliain 1942.^[2] Foilsíodh an chéad eagrán i mBealtaine na bliana 1942, tráth a raibh páipéar gann sa tír agus an dara cogadh domhanda faoi lán seoil.^[3]^[4] Go deimhin, bhí páipéar chomh gann sin ag an am go raibh ar eagarthóirí na hirise nua cead speisialta a lorg ón Aire Seán Lemass chun an iris a chur i gcló.^[1]

I Mí na Nollag 2007 fógraíodh nach bhfoilseofaí Comhar a thuilleadh ó tharla go raibh Foras na Gaeilge chun deireadh a chur leis an deontas a thug siad don iris. I Mí an Mheithimh 2008, áfach, fógraíodh go bhfoilseofaí an iris arís tar éis d'Fhoras na Gaeilge athbhreithniú a dhéanamh ar an gcinneadh sin agus an deontas a athnuachan.^[5]

Cuireadh an iris ar líne sa bhliain 2017.^[6]

Breandán Ó hEithir

LeabhairCOMHAR

Athbhunaíodh an comhlacht foilsitheoireachta a bhain le COMHAR, inphrionta "LeabhairCOMHAR" sa bhliain 2010 chun nualitríocht na Gaeilge a fhorbairt. Tá sí mar aidhm ag an gcomhlacht ó thús, scríbhneoirí úra a earcú agus a chothú ar bhonn leanúnach. Tá breis is 45 leabhar foilsithe ag "LeabhairCOMHAR" ó thús ama. Cuireann"LeabhairCOMHAR" réimse leathan leabhar ar fáil idir leabhair staire, beathaisnéisí acadúla agus úrscéalta do dhaoine fásta. Tá sé cinn de shraitheanna á bhforbairt ag "LeabhairCOMHAR" faoi láthair mar a leanas:

GUTH NUA (ficsean do dhaoine fásta atá scríofa ag scríbhneoirí nua);
DORAS FEASA (leabhair stairiúla agus fhaisnéise);
AN SAOL ÓG (leabhair phictiúr agus litríocht do pháiste);
SAOL AGUS SAOTHAIR (beathaisnéisí acadúla);
TÉAD NA FILÍOCHTA (cnuasaigh théamacha d’fhilíocht ó údair aitheanta) agus
FOGHLAIMEOIR FÁSTA (úrscéalta do dhaoine fásta atá ag foghlaim Gaeilge).

Ní gá ach sracfhéachaint a thabhairt ar an Siopa Leabhar ar líne ar an leathanach gréasáin www.iriscomhar.com le feiceáil go bhfuil neart leabhar ar fáil a bhféadfaí úsáid a bhaint astu sa seomra ranga nó leas a bhaint astu chun suim daoine óga a mhúscailt sa léitheoireacht.

Foghlaimeoir Fásta

An Gaeilgeoir Grámhar, Alan Desmond, 2011.
Samhradh an Chéasta, Catherine Foley, 2010.
An Foghlaimeoir Fásta, Alan Desmond, 2006.
Croí na Ceiste, Pól Ní Muirí, 2007 (as cló).
Gaeilge agus Grá, Alan Desmond, 2007 (as cló).
Míle Murdar! Mícheál Ó Ruairc, 2005.
Paloma, Pól Ó Muirí, 2000 (2002) (as cló).
Sorcha sa Ghailearaí, Catherine Foley, 2005 (as cló).
Teach na ngColúr,Aisling Ní Leidhin agus Liam Mac Amhlaigh, 2006 (2010).
Teifeach, Pól Ó Muirí, 2002 (2005).

Leabhar a foilsíodh idir 2010 agus 2012

Codladh Céad Bliain: Cnuasach Aistí ar Litríocht na nÓg, Ríona Nic Congáil, as an tsraith AN SAOL ÓG, 2012.
An Ghaeilge i gCéin: Pobal agus Féiniúlacht Idirnáisiúnta curtha in eagar ag Siúin Ní Dhuinn as an tsraith GUTH NUA, 2011.
Annála, Gréagóir Ó Dúill, as an tsraith TÉAD NA FILÍOCHTA, 2011.
Saol an Mhadra Bháin Ríona Nic Congáil, as an tsraith AN SAOL ÓG, 2011.
Rún an Bhonnáin Proinsias Mac a’ Bhaird, as an tsraith GUTH NUA, 2010.
Uachtaráin na hÉireann Eithne Nic Eoin, 2010.

Leabhair a foilsíodh roimh 2010

An bhfaca tú Dracula? Dialann Thrasalvánach, Aodh Ó Canainn, 1997 (as cló).
An Cailín Rua, Catherine Foley, 2004.
An Chaint sa tSráidbhaile, Breandán Ó hEithir, curtha in eagar ag Caoilfhionn Nic Pháidín, 1991 (as cló).
An dá Mháirtín, Diarmaid Ó Gráinne, 1990.
An Deoir sa Bhuidéal, S.E. Ó Cearbhaill, 1998.
An Ród seo Romham, Liam Mac Uistín 2006.
An Spealadóir Polannach, Peter Huchel, 1994.
An Stad – Croí na hAthbheochana, Seán Ó Cearnaigh, 1993.
Ar Bhruach na Laoi, Liam Ó Muirthile, 1995 (as cló).
Bás i mBaile an Ghorta, Mícheál Ó Ruairc, 2003 (as cló).
Bás san Oirthear, Lorcán S. Ó Treasaigh, 1992.
Bean Athbheochana, Mairéad Ní Chinnéide, 1993.
Brocairí Bhedlington agus Scéalta Eile, Gearailt Mac Eoin, 1996.
Caithfear Éisteacht!, Liam Prút, 1999.
Cion Fir: Aistí Thomáis Uí Fhloinn, curtha in eagar ag Liam Prút, 1997.
Clann na nÉan / Ríocht na Cailce, Gabriel Rosenstock, 2005 (as cló).
Comhar: Innéacs 50 bliain, Máire de Grás, 1992 (as cló).
Dlíthe an Nádúir, Pól Ó Muirí, 2001 (as cló).
Géaga Trí Thine, Gabriel Rosenstock, 2006 (as cló).
Ó Chómhargadh go hAontas, Maolmhaodhóg Ó Ruairc, 1994.
Oileán Rúin agus Muir an Dáin, Micheál Mac Craith, 1993.
Plumaí, Liam Prút, 1997.
Pónairí ar Thósta: Dialann Mic Léinn Ollscoile, Mícheál Ó Ruairc, 2007.
Ríomh-Scéalta chuig Bilí, Liam Mac Uistín 2007 (2010).
Scríbhneoirí na Gaeilge 1945-1995, Seán Ó Cearnaigh, 1995.
Seal sa Pholainn, Alan Desmond, 2007.
Seán agus a Chamán, Pádraig ó Giollagáin agus Mike McCarty, 2001 (as cló).
Seo Linn go Tóiceo, Iarla Mac Aodha Bhuí, 2000.
Tréigean na Cúise, Iarla Mac Aodha Bhuí, 1999.
Trasna na dTonnta, Mícheál Ó Ruairc, 2001 (as cló).
Trioblóid (leabhar agus dlúth-dhiosca), Colmán Ó Drisceoil, 2005 (as cló).
In Éadan na Gaoithe, Peter Hartling, aistrithe go Gaeilge ag Máire Mhic Eoin, 2002 (as cló).

Eagarthóirí

1942

Seán Ó Buachalla, Máirtín Ó Flathartaigh, Tomás Ó Floinn, Tomás de Bhaldraithe, Séamus Ó Néill, Dáithí Ó hUaithne, Seán Mac Réamoinn, Proinsias Mac Cana, Caoimhín Ó Góilidhe, Helen Beaumont, Mícheál Ó Cíosóig

1952

Riobard Mac Góráin, Gearóid Mac Niocaill, Mícheál Ó Riain, Eibhlín Ní Bhriain, Breandán Ó hEithir

Anna Heussaff 1962

Breandán Ó hEithir (1960-1963; 1965-1966), Caoimhín Ó Marcaigh, Eoghan Ó hAnluain, Mícheál Ó hUanacháin, Piaras Ó Gaora

1972

Seán Ó hÉalaithe, Dáithí Ó hÓgain, Cathal Mac Giolla Coille, Treasa Ní Ógáin, Rhoda Uí Chonaire, Proinnseas Ní Dhorcaí, Anna Heussaff

1982

Caoilfhionn Nic Pháidín, Mícheál Ó Cearúil, Seosamh Ó Murchú, Éamonn Ó Dónaill

1992

Eagarthóir: Tomás Mac Síomóin
Fo-eagarthóir: Vivian Uíbh Eachach
Eagarthóir Liteartha: Siobhán Ní Fhoghlú (Eanáir-Iúil); Gréagóir Ó Dúill (Lúnasa-Nollaig)

1993/1994

Eagarthóir: Tomás Mac Síomóin
Fo-eagarthóir: Vivian Uíbh Eachach
Eagarthóir Liteartha: Gréagóir Ó Dúill

1995

Eagarthóir: Tomás Mac Síomóin (Eanáir-Meán Fómhair); Vivian Uíbh Eachach (Feabhra-Nollaig)
Fo-eagarthóir: Vivian Uíbh Eachach (Eanáir)
Eagarthóir Liteartha: Gréagóir Ó Dúill (Eanáir-Meán Fómhair); Liam Prút (Deireadh Fómhair-Nollaig)

1996/1997

Eagarthóir: Vivian Uíbh Eachach
Eagarthóir Liteartha: Liam Prút

1998 ;

Pól Ó Muirí
Eagarthóir: Pól Ó Muirí (Eanáir-Iúil, Meán Fómhair-Samhain); Antain Mac Lochlainn (aoi-eagarthóir, Lúnasa); (eagarthóir, Nollaig)
Eagarthóir Liteartha: Antain Mac Lochlainn (Samhain)

1999

Eagarthóir: Antain Mac Lochlainn

2000

Eagarthóir: Antain Mac Lochlainn (Eanáir-Márta); Vivian Uíbh Eachach (Aibreán); Alex Hijmans (Bealtaine-Nollaig)

2001

Eagarthóir: Alex Hijmans (Eanáir-Meitheamh); Úna Ní Chonchúir (Iúil/Lúnasa-Nollaig)

2002

Eagarthóir: Úna Ní Chonchúir (Eanáir-Meán Fómhair); Mícheál Ó hUanacháin (Deireadh Fómhair-Nollaig)

2003-2007

Eagarthóir: Mícheál Ó hUanacháin

2008

Níor foilsíodh an iris: Eanáir-Meán Fómhair 2008
Eagarthóir: Aindrias Ó Cathasaigh (Deireadh Fómhair-Samhain); Pól Ó Muirí (Nollaig)

2009-2010

Eagarthóir: Pól Ó Muirí; Ríona Nic Congáil (aoi-eagarthóir, Meán Fómhair)

2011

Eagarthóir: Ian Ó Caoimh
Eagarthóir Liteartha: Aifric Mac Aodha

2012

Eagarthóir: Ian Ó Caoimh (Eanáir-Márta); Aifric Mac Aodha (Aibreán-anois)
Eagarthóir Liteartha: Aifric Mac Aodha (Eanáir-Márta)
Eagarthóir Cúnta: Seán Tadhg Ó Gairbhí

Féach freisin

Naisc sheachtracha

Suíomh Gréasáin 'Comhar'
Eagarthóir na hirise faoi agallamh ag BBC Thuaisceart Éireann
Comhar ar Blogspot sa bhliain 2009

Tagairtí

↑ ^1.0 ^1.1 "Ceiliúradh déanta ar bhunú Comhar ceithre scór bliain ó shin" (ga-IE). Tuairisc.ie (22 Aibreán 2022). Dáta rochtana: 2022-04-30.
↑ The Encyclopedia of Ireland, Gill & Macmillan Ltd (2003)
↑ Alan Titley (2019). "AN COMHAR SOLAIS" (ga-IE). Comhar. Dáta rochtana: 2023-05-16.
↑ Nuacht RTÉ (2022-04-21). ""Is saibhrede Éire Comhar" - iris Ghaeilge 80 bliain ar an bhfód" (as ga-IE).
↑ Liam Mac Amhlaigh (2008). "Slánaítear Comhar do ghlúin nua" (ga-IE). The Irish Times. Dáta rochtana: 2022-10-10.
↑ "Comhar le fáil ar líne agus i gcló as seo amach" (en). The Irish Times. Dáta rochtana: 2022-10-10.

[:0-1] 1.0 ^1.1 "Ceiliúradh déanta ar bhunú Comhar ceithre scór bliain ó shin" (ga-IE). Tuairisc.ie (22 Aibreán 2022). Dáta rochtana: 2022-04-30.

[2] The Encyclopedia of Ireland, Gill & Macmillan Ltd (2003)

[3] Alan Titley (2019). "AN COMHAR SOLAIS" (ga-IE). Comhar. Dáta rochtana: 2023-05-16.

[4] Nuacht RTÉ (2022-04-21). ""Is saibhrede Éire Comhar" - iris Ghaeilge 80 bliain ar an bhfód" (as ga-IE).

[5] Liam Mac Amhlaigh (2008). "Slánaítear Comhar do ghlúin nua" (ga-IE). The Irish Times. Dáta rochtana: 2022-10-10.

[6] "Comhar le fáil ar líne agus i gcló as seo amach" (en). The Irish Times. Dáta rochtana: 2022-10-10.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]