Liam Tomás Mac Cosgair

Ba é Liam Tomás Mac Cosgair, nó W.T. Cosgrave (6 Meitheamh 1880 – 16 Samhain 1965) an chéad Uachtarán ar Ard-Chomhairle Shaorstát Éireann ó 1922 go 1932.

Liam Tomás Mac Cosgair

Ainm sa teanga dhúchais	(en) W. T. Cosgrave
Beathaisnéis
Breith	(en) William Thomas Cosgrave 6 Meitheamh 1880 Baile Átha Cliath, Éire
Bás	16 Samhain 1965 85 bliana d'aois Baile Átha Cliath, Éire
Áit adhlactha	Reilig Goldenbridge
Teachta Dála
1 Iúil 1943 – 10 Bealtaine 1944 (díscaoileadh na parlaiminte) Téarma parlaiminte: 11ú Dáil Toghcheantar: Corcaigh Toghadh i: Olltoghchán na hÉireann, 1943
Teachta Dála
30 Meitheamh 1938 – 26 Bealtaine 1943 (díscaoileadh na parlaiminte) Téarma parlaiminte: 10ú Dáil Toghcheantar: Corcaigh Toghadh i: Olltoghchán na hÉireann, 1938
Teachta Dála
21 Iúil 1937 – 25 Bealtaine 1938 (díscaoileadh na parlaiminte) Téarma parlaiminte: 9ú Dáil Toghcheantar: Corcaigh Toghadh i: Olltoghchán na hÉireann, 1937
Ceannaire Fhine Gael
17 Meitheamh 1934 – 1 Meitheamh 1944 ← Eoin Ó Dubhthaigh – Risteárd Ó Maolchatha →
Teachta Dála
8 Meán Fómhair 1933 – 14 Meitheamh 1937 (díscaoileadh na parlaiminte) Téarma parlaiminte: 8ú Dáil Toghcheantar: Corcaigh
Teachta Dála
8 Feabhra 1933 – 8 Meán Fómhair 1933 (díscaoileadh na parlaiminte) Téarma parlaiminte: 8ú Dáil Toghcheantar: Corcaigh Toghadh i: Olltoghchán na hÉireann, 1933
Teachta Dála
9 Márta 1932 – 22 Nollaig 1932 (díscaoileadh na parlaiminte) Téarma parlaiminte: 7ú Dáil Toghcheantar: Corcaigh Toghadh i: Olltoghchán na hÉireann, 1932
Teachta Dála
11 Deireadh Fómhair 1927 – 17 Nollaig 1931 (díscaoileadh na parlaiminte) Téarma parlaiminte: 6ú Dáil Toghcheantar: Corcaigh Toghadh i: Olltoghchán na hÉireann, Meán Fómhair 1927
An tAire Gnóthaí Eachtracha
10 Iúil 1927 – 11 Deireadh Fómhair 1927 ← Caoimhín Ó hUiginn – Patrick McGilligan →
An tAire Dlí agus Cirt
10 Iúil 1927 – 12 Deireadh Fómhair 1927 ← Caoimhín Ó hUiginn – James FitzGerald-Kenney →
Teachta Dála
23 Meitheamh 1927 – 16 Lúnasa 1927 (díscaoileadh na parlaiminte) Téarma parlaiminte: 5ú Dáil Toghcheantar: Ceatharlach–Cill Chainnigh Toghadh i: Olltoghchán na hÉireann, Meitheamh 1927
Aire Cosanta
20 Márta 1924 – 21 Samhain 1924 ← Risteárd Ó Maolchatha – Peter Hughes →
Teachta Dála
19 Meán Fómhair 1923 – 20 Bealtaine 1927 (díscaoileadh na parlaiminte) Téarma parlaiminte: 4ú Dáil Toghcheantar: Ceatharlach–Cill Chainnigh Toghadh i: Olltoghchán na hÉireann, 1923
Teachta Dála
9 Meán Fómhair 1922 – 9 Lúnasa 1923 (díscaoileadh na parlaiminte) Téarma parlaiminte: 3ú Dáil Toghcheantar: Ceatharlach–Cill Chainnigh Toghadh i: Olltoghchán na hÉireann, 1922
Príomh-Aire na Dála
9 Meán Fómhair 1922 – 6 Nollaig 1922 ← Art Ó Gríofa
An tAire Airgeadais
17 Iúil 1922 – 21 Meán Fómhair 1923 ← Mícheál Ó Coileáin – Earnán de Blaghd →
Teachta Dála
16 Lúnasa 1921 – 8 Meitheamh 1922 (díscaoileadh na parlaiminte) Téarma parlaiminte: 2ú Dáil Toghcheantar: Ceatharlach–Cill Chainnigh Toghadh i: Olltoghchán na hÉireann, 1921
An tAire Tithíochta, Pleanála agus Rialtais Áitiúil
2 Aibreán 1919 – 9 Meán Fómhair 1922 – Earnán de Blaghd →
Teachta Dála
21 Eanáir 1919 – 10 Bealtaine 1921 (díscaoileadh na parlaiminte) Téarma parlaiminte: 1ú Dáil Toghcheantar: North Kilkenny (en) Toghadh i: Olltoghchán na hÉireann, 1918
Ball den 31ú Parlaimint sa Ríocht Aontaithe
14 Nollaig 1918 – 26 Deireadh Fómhair 1922 (díscaoileadh na parlaiminte) Téarma parlaiminte: 31ú Parlaimint na Ríochta Aontaithe Toghcheantar: North Kilkenny (en) Toghadh i: Olltoghchán na Ríochta Aontaithe 1918
Ball den 30ú Parlaimint sa Ríocht Aontaithe
10 Lúnasa 1917 – 25 Samhain 1918 (díscaoileadh na parlaiminte) Téarma parlaiminte: 30ú Parlaimint na Ríochta Aontaithe Toghcheantar: Cathair Chill Chainnigh Toghadh i: fothoghchán Pharlaimint na Breataine
Faisnéis phearsanta
Reiligiún	Caitliceachas
Gníomhaíocht
Suíomh oibre	Londain
Gairm	polaiteoir
Ball de pháirtí polaitíochta	Cumann na nGaedheal Sinn Féin Fine Gael
Teangacha	Béarla
Gairm mhíleata
Céim mhíleata	captaen
Teaghlach
Céile	Louisa Flanagan
Páiste	Liam Mac Cosgair
Siblín	Philip Cosgrave

Throid Mac Cosgair le linn Éirí Amach 1916 agus bhí sé ina aire rialtais sa Chéad agus sa Dara Dáil.

1922

Goineadh an Coileánach go marfach an 22 Lúnasa 1922 agus ceapadh Mac Cosgair ina Chathaoirleach ar an Rialtas Sealadach.

An 9 Meán Fómhair 1922, toghadh LT Mac Cosgair mar Uachtarán ar an Tríú Dáil, in éagmais na beirte príomhcheannairí ar pháirtí Shinn Féin ar thaobh an Chonartha (Art Ó Gríofa agus an Coileánach).

An 6 Nollaig 1922, bunaíodh Saorstát Éireann agus ghlac an Rialtas le forálacha an Chonartha Angla-Éireannaigh agus rinneadh tiarnas de chuid Impireacht na Breataine d’Éirinn go hoifigiúil. Ceapadh LT Mac Cosgair ina Uachtarán ar Ard-Chomhairle Shaorstát Éireann.

1923-1932

27 Lúnasa 1923: Bhuaigh Cumann na nGaedheal, an páirtí a d’eascair as eite Shinn Féin a bhí ar thaobh an Chonartha, an chéad olltoghchán i Saorstát Éireann. Ghnóthaigh páirtí LT Mac Cosgair 63 shuíochán agus Éamonn de Valéra 44. Staon ionadaithe Shinn Féin de Valéra ó shuí sa Dáil go dtí 1927.

An 10 Meán Fómhair 1923, ghlac Saorstát Éireann ballraíocht i gConradh na Náisiún. Threoraigh LT Mac Cosgair toscaireacht Éireannach sa Ghinéiv, mar a nglacadh le ballraíocht an tSaorstáit i gConradh na Náisiún. Dhearbhaigh sé sin go raibh aitheantas idirnáisiúnta ar stádas an tSaorstáit.

Rinneadh é a atoghadh ina Uachtarán ar an Ard-Chomhairle i 1927.

1933 ar aghaidh

Bhí Mac Cosgair ina cheannaire ar Chumann na nGaedheal go dtí go ndeachaigh siad le chéile leis an Lár-Pháirtí agus gluaiseacht na Léinte Gorma.

sna 1930idí ?

Ar an 8 Meán Fómhair 1933, bunaíodh an "United Ireland Party" (Fine Gael níos déanaí). Bhí Eoin Ó Dubhthaigh i gceannas ar chomhghuaillíocht de pháirtithe ar dtús (Cumann na nGael, Lár-Pháirtí Náisiúnta agus an Garda Náisiúnta nó na Léinte Gorma). D'éirigh Mac Cosgair as an uachtaránacht (ní raibh aon suim aige bheith ina uachtarán is cosúil). Bhí iontas agus díomá ar an bpobal ag an am.

Bhí Mac Cosgair ina cheannaire ar Fhine Gael tar éis dhíbirt Eoin Uí Dhubhthaigh.

Féach freisin

• Polaiteoirí i mBuirg Chorcaí (Dáilcheantar)