Ceres (abhacphláinéad)
Abhacphláinéad is ea (1) Ceres[10] nó Ceiréas[11] (siombail: ),[12] mar a thugtaí uirthi nuair ba nós í a áireamh ar ceann de na hastaróidigh. Tá sí ag timpeallú na gréine laistigh den phríomhchrios astaróideach, idir Iúpatar agus Mars, agus is í an réad is mó sa chrios sin.
![]() ![]() | |
---|---|
![]() | |
Ainmniú sealadach | 1899 OF, 1943 XB ![]() |
Cineál | abhacphláinéad agus astaróideach |
Grúpa mionphláinéid | crios astaróideach |
Cineál speictreach (astaróideach) | G-type asteroid (en) ![]() ![]() |
Fionnachtaí | Giuseppe Piazzi[1] ![]() |
Dáta fionnachtana | 1 Eanáir 1801[3], Astronomical observatory of Palermo (en) ![]() |
Eapainm | Ceres[4] |
Réad tuismitheora | An Ghrian |
Sonraí fithiseach | |
Féach ar an staid reatha | |
Apaipsis | 2.97774 AU[5] ![]() |
Pearaipsis | 2.55821 AU (arg (ω): 72.65415)[6] ![]() |
Ais mhór a | 2.7679723711437 AU[3] |
Éalárnacht e | 0.075782542139633[3] 433 |
Tréimhse fhithiseach P | 1,682.0583340857 d[3] |
Meán-Aimhrialtacht M | 138.66217 ° (27 Meitheamh 2015)[7] ![]() |
Claonadh i | 10.592304939614 °[3] |
Fad an nóid éirithigh Ω | 80.327197727157 °[3] |
Saintréithe fisiceacha agus réaltmhéadracha | |
Trastomhas | 939.4 km[7] ![]() |
Dearbhmhéid | 3.34[7] ![]() |
Méid dhealraitheach (V) | 6.79 (banda V)[8] ![]() |
Mais | 939,300,000,000,000,000,000 kg[9] ![]() |
Meándlús | 2.162 g/cm³[7] ![]() |
Ailbéideacht | 0.09 (ailbéideacht gheoiméadrach)[7] ![]() |
Catalóga réalteolaíochta | |
Aitheantóir JPL | 2000001 ![]() |
Sraith | |
• Pallas ![]() |
Airíonna Cuir in Eagar
Tá Ceres 950 ciliméadar ar trastomhas, le tréimhse fithise 4.6 bliain, agus í beagnach sféarúil, murab ionann agus an chuid is mó de na hastaróidigh. Mar sin, tá Ceres níos cosúla le pláinéad beag ná le gnáthastaróideach.
Tá Ceres beagáinín níos lú ná míle ciliméadar ar trastomhas, agus mar sin, tá sí beagáinín níos lú ná Tethys agus Dione, ach níos mó ná Mimas agus Enceladus.
Stair Cuir in Eagar
Ba é an réalteolaí Iodálach Giuseppe Piazzi a chuir an chéad sonrú riamh in Ceres, ar an gcéad lá de Mhí Eanáir sa bhliain 1801.
Bhí sé ina ábhar díospóireachta ag Aontas Idirnáisiúnta Réalteolaíochta, ar chóir dóibh Ceres agus na réada is mó i gCrios Kuiper a athaicmiú mar phláinéid, ó ghlactaí le Plútón mar phláinéad freisin. Sa deireadh thiar, bhí siad sásta catagóir an abhacphláinéid a bhunú le haghaidh réada "idir eatarthu" mar seo.
Tagairtí Cuir in Eagar
- ↑ Ráite i: JPL Small-Body Database.
- ↑ Ráite i: A Short History of Astronomy. Údar: Arthur Berry. Foilsitheoir: John Murray. Teanga an tsaothair nó an ainm: Béarla na Breataine. Dáta foilsithe: 1898.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 Ráite i: JPL Small-Body Database. Earráid leis an lua: Invalid
<ref>
tag; name "Q4026990" defined multiple times with different content Earráid leis an lua: Invalid<ref>
tag; name "Q4026990" defined multiple times with different content Earráid leis an lua: Invalid<ref>
tag; name "Q4026990" defined multiple times with different content Earráid leis an lua: Invalid<ref>
tag; name "Q4026990" defined multiple times with different content Earráid leis an lua: Invalid<ref>
tag; name "Q4026990" defined multiple times with different content - ↑ Ráite i: Dictionary of Minor Planet Names (Sixth Revised and Enlarged Edition). Leathanach: 13. Foilsitheoir: Springer-Verlag. Teanga an tsaothair nó an ainm: Béarla.
- ↑ JPL Small-Body Database SPK-ID: 2000001. Dáta rochtana: 18 Deireadh Fómhair 2015. Ráite i: JPL Small-Body Database.
- ↑ JPL Small-Body Database SPK-ID: 2000001. Dáta rochtana: 22 Deireadh Fómhair 2015. Ráite i: JPL Small-Body Database.
- ↑ 7.0 7.1 7.2 7.3 7.4 Ráite i: JPL Small-Body Database. JPL Small-Body Database SPK-ID: 2000001.
- ↑ URL tagartha: http://ssd.jpl.nasa.gov/horizons.cgi?find_body=1&body_group=sb&sstr=1.
- ↑ URL tagartha: http://www2.keck.hawaii.edu/inst//conrad/nsfGrantRef/2007-arXiv-Benoit.Carry.pdf.
- ↑ [1]
- ↑ [2]
- ↑ Tá ort na shonrú' 'teideal = agus' 'url = nuair a úsáideann {{ lua idirlín}}."".
athraigh An Grianchóras |
---|
An Ghrian · Mearcair · Véineas - an Domhan - Mars · Ceiréas · Iúpatar · Satarn · Úránas · Neiptiún · Plútón · Haumea · Makemake · Eris |
Pláinéid · Abhacphlainéid · Gealacha (Domhanda · Marsacha · Ióbhacha · Satarnacha · Úránasacha · Neiptiúnacha · Plútónacha · Haomaeacha · Eiriosacha)
|
Is síol a bhaineann leis an Grianchóras é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |