Albert Einstein

Fisiceoir teoiriciúil ab ea Albert Einstein (14 Márta 1879 - 18 Aibreán 1955). Áirítear ar an eolaí is tábhachtaí san 20ú céad é.

Albert Einstein

(1947)
Beathaisnéis
Breith	14 Márta 1879 Ulm (Impireacht na Gearmáine)
Bás	18 Aibreán 1955 76 bliana d'aois Princeton (Stáit Aontaithe Mheiriceá)
Siocair bháis	Bás nádúrtha (Ainéaras aortach abdómain)
Áit adhlactha	National Museum of Health and Medicine (en)
Ollamh
1911 –
Faisnéis phearsanta
Grúpa eitneach	Na Giúdaigh
Reiligiún	Paindiachas
Scoil a d'fhreastail sé/sí	ETH Zürich - mathematics education (en) (1896–1900) old Kantonsschule (Albert Einstein House) (en) - matura (en) (1895–1896) Luitpold-Gymnasium (en) (1888–1894) Ollscoil Zürich - fisic (–1905)
Céim acadúil	Doctor of Philosophy in Physics (en)
Tráchtas acadúil	Eine neue Bestimmung der Moleküldimensionen (1905 )
Comhairleoir dochtúireachta	Alfred Kleiner, Heinrich Burkhardt agus Heinrich Friedrich Weber
Áit chónaithe	Einsteinhaus Caputh (en) Einsteinhaus (en) München Princeton Smíchov (en) Schaffhausen
Teanga dhúchais	an Ghearmáinis
Gníomhaíocht
Réimse oibre	An fhisic theoiriciúil
Suíomh oibre	Beirlín (1914–1933) Zürich (1912–1914) Prág (1911–1912) Zürich (1909–1911) Beirn (1902–1909) Princeton Caputh
Gairm	fisiceoir
Fostóir	Ollscoil Princeton (1933–1955) Ollscoil Leiden, Professor by special appointment (en) . Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen (1920–1946) Cumann Kaiser Wilhelm, stiúrthóir (1917–1933) Deutsche Physikalische Gesellschaft, uachtarán (1916–1918) Ollscoil Humboldt Bheirlín, ollamh (1914–1933) Acadamh Ríoga na Prúise um Eolaíocht (1914–1933) ETH Zürich, ollamh (1912–1914) German University in Prague (en) , ollamh (1911–1912) Ollscoil Zürich, ollamh (1909–1911) Ollscoil Bern, múinteoir (1908–1909) Swiss Federal Institute of Intellectual Property (en) (1902–1909) an Institiúid Ard-Léinn Ollscoil Leiden Ollscoil Shéarlais i bPrág Beirn Ollscoil California, Berkeley
Ball de pháirtí polaitíochta	Páirtí Daonlathach na Gearmáine (–1933)
Ball de	Acadamh Náisiúnta na nEolaíochtaí (Ball d'Acadamh Náisiúnta Eolaíochtaí na Stát Aontaithe) (1942–) Acadamh Náisiúnta na nEolaíochtaí (comhalta iasachta de chuid Acadamh Náisiúnta na nEolaíochtaí) (1922–) Acadamh Eolaíochtaí na Rúise (1917–25) (1922–) Acadamh Ealaíona agus Eolaíochtaí Mheiriceá Acadamh Ríoga Ealaíon agus Eolaíochtaí na hÍsiltíre Acadamh Náisiúnta Eolaíochta na hIndia Acadamh Eolaíochtaí na Brasaíle Accademia Nazionale delle Scienze detta dei XL An Cumann Ríoga Acadamh Ríoga na Sualainne um Eolaíocht Acadamh Eolaíochtaí APSS Acadamh Eolaíochtaí na Gearmáine, Leopoldina Acadamh Ríoga na Prúise um Eolaíocht Acadamh na nEolaíochtaí Accademia dei Lincei Acadamh Eolaíochtaí agus Daonnachtaí na Baváire Cumann Meiriceánach na Fealsúnachta Acadamh na nEolaíochtaí, Göttingen Centre international de synthèse (en)
Mac/iníon léinn de chuid	Heinrich Friedrich Weber agus Hermann Minkowski
Mac/iníon léinn	Ernst G. Straus
Faoi thionchar	Fyodor Dostoyevsky, Hermann Minkowski, Benedictus de Spinoza, Mahatma Gandhi, Arthur Schopenhauer, Hendrik Lorentz, George Bernard Shaw, Isaac Newton, Riazuddin, David Hume, Thomas Young, Georg Friedrich Bernhardt Riemann, Moritz Schlick, James Clerk Maxwell, Paul Valéry, Karl Pearson, Henry George agus Ernst Mach
Teangacha	An Ghearmáinis
Ghlac sé/sí páirt i
1927	5th Solvay Conference on Physics (en)
1911	1st Solvay Conference on Physics (en)
Saothar
Saothar suntasach stimulated emission (en) tairiseach Planck Einstein field equations (en) teoiric an aonréimse coibhéis maise is fuinnimh teoiric choibhneasachta Einstein iarmhairt fhótaileictreach (1900) meicnic chandamach (1905) special relativity (en) (1905) theory of Brownian Motion (en) (1916) teoiric ghinearálta na coibhneasachta
Mac léinn dochtúireachta	Leo Szilard
Suíomh a chartlainne	Cartlann Litríochta na hEilvéise Albert Einstein Archives (en) Cartlann ETH Zürich Sammelbestand_Einstein_Albert Leabharlann Louis Round Wilson 3048-z
Teaghlach
Céile	Mileva Marić (1903–1919) Elsa Einstein (1919–1936)
Páiste	Hans Albert Einstein  ( Mileva Marić) Eduard Einstein  ( Mileva Marić) Lieserl Einstein  ( Mileva Marić)
Athair	Hermann Einstein  agus Pauline Koch
Siblín	Maja Einstein
Duine muinteartha	Lina Einstein (col ceathrair baineann) Elsa Einstein (col ceathrair baineann)
Croineolaíocht
	Nobel Prize winner (en)
Gradam a fuarthas (2009)  Great Immigrants Award (en) (1949)  honorary doctor of the Hebrew University of Jerusalem (en) (1942)  Ball d'Acadamh Náisiúnta Eolaíochtaí na Stát Aontaithe (1935)  Bonn Franklin (1934)  Josiah Willard Gibbs Lectureship (en) (1931)  Prix Jules Janssen (1929)  Bonn Max Planck (1928)  doctor honoris causa from the University of Paris (en) (1926)  Bonn Óir Chumann Ríoga na Réalteolaíochta (1925)  Bonn Copley (1923)  dochtúireacht oinigh ó Ollscoil Mhaidrid Complutense (5 Bealtaine 1921)  Ball Eachtrach den Chumann Ríoga (1921)  Bonn Matteucci (1921)  Duais Nobel san Fhisic (1920)  Barnard Medal for Meritorious Service to Science (en)  dochtúireacht oinigh ó Ollscoil na Ginéive  dochtúireacht oinigh ó Ollscoil Princeton  Pour le Mérite  Honorary Fellow of the Royal Society Te Apārangi (en)  Pour le Mérite für Wissenschaften und Künste
Ainmnithe do (1922) Duais Nobel san Fhisic (1921) Duais Nobel san Fhisic (1920) Duais Nobel san Fhisic (1919) Duais Nobel san Fhisic (1918) Duais Nobel san Fhisic (1917) Duais Nobel san Fhisic (1916) Duais Nobel san Fhisic (1914) Duais Nobel san Fhisic (1913) Duais Nobel san Fhisic (1912) Duais Nobel san Fhisic (1910) Duais Nobel san Fhisic
Síniú
Veu de Albert Einstein (Béarla)

Físeán: Einstein ina óige

Saothar

D'oibrigh Einstein amach teoiric na coibhneasachta agus bhí lámh aige i bhforbairt na meicnice candamaí, na meicnice staitistiúla agus na cosmeolaíochta freisin.

Einstein agus a bhean chéile, Mileva Maric

Bronnadh Duais Nobel na Fisice air sa bhliain 1921 mar gheall ar an míniú a thug sé ar an iarmhairt fhótaileictreach agus ar a raibh déanta aige leis an bhfisic theoiriciúil a fhorbairt go ginearálta.

Albert Einstein mar Indiach Dearg, 1931

Saol

Rugadh Einstein in Ulm i réigiún Württemberg sa Ghearmáin sa bhliain 1879. B'iad a thuismitheoirí Hermann Einstein, innealtóir agus díoltóir leapacha, agus Pauline Hermann (dioltóir leapacha) agus Pauline Koch. Giúdaigh a bhí iontu, ach mar sin féin, chuir siad an buachaill i mbunscoil Chaitliceach.

Nuair a shealbhaigh na Naitsithe an chumhacht sa Ghearmáin, b'éigean d'Einstein an tír sin a thréigean. Ar turas sna Stáit Aontaithe, i mí Feabhra 1933, shocraigh Albert Einstein fanacht ansin in áit filleadh go dtí an Ghearmáin. Ach d'fhill sé go Eoraip aon uair amháin eile, ag teacht chuig Antwerp ar 28 Márta 1933.

Tháinig Einstein go dtí Nua Eabhrac ar bord an SS Westernland ar 17 Deireadh Fómhair 1933 agus shocraigh sé síos i Princeton, NJ.

Fuair sé bás ar 18 Aibreán 1955, in aois 76 dó. Dhiúltaigh sé dul faoi scian ag an am.