Meiningíteas

Buaileann an galar meiningíteas daoine, daoine óga go háirithe, de bharr galrú le víris nó baictéir.

Meiningíteas

Cineál	encephalomyelitis (en) , central nervous system disease (en) , galar agus pandemic and epidemic-prone diseases (en)
Speisialtacht leighis	néareolaíocht agus galair thógálacha
Cóireáil chliniciúil
Comharthaí	tinneas cinn, fiabhras, masmas, fótafóibe, meningeal syndrome (en) agus urlacan
Scrúduithe	scrúdú néareolaíoch, polladh lumbach, micreascópacht solais, imoibriú slabhrúil polaiméaráise, cultúr mhicribhitheolaíochta agus saothrán víreasach
Cóireáil	pharmacotherapy (en) , stéaróideach, antaibheathach agus antiviral drug (en)
Cógais 5-fluorocytosine (en) , minocycline (en) , flucloxacillin (en) , ceftriaxone (en) , amikacin (en) agus DL-ofloxacin (en)
Pataigineas
Suíomh	meiningí
Buaileann sé	duine
Tarchur pataigineach	ionfhabhtú braoiníneach agus tras-seoladh aeriompartha
Cúis	streptococcus pneumoniae, neisseria meningitidis, haemophilus influenzae, listeria monocytogenes, víreas agus cranial leak of cerebrospinal fluid (en)
Aicmiú
ICD-10	G03.9 agus G03
ICD-9	322 agus 322.9
CIAP	N71
Acmhainní seachtracha
Enciclopèdia Catalana	0193742 agus 0122716
DiseasesDB	22543
MedlinePlus	000680
eMedicine	232915 agus 972179
Patient UK	meningitis-pro
MeSH	D008581
UMLS CUI	C0025289 agus C0030167
DOID	DOID:9471

Is marfaí ar fad an galrú le baictéir ná an galrú le víris. Bíonn baictéir éagsúla ciontach as.

Diagnóis

Tógann na trialacha diagnóise an-chuid uaireanta an chloig, rófhada d'othair óga. Ó am go chéile faigheann páiste óg bás taobh istigh de 12 uair i ndiaidh tús na siomptóm: urlacan, teocht ard, tinneas géar cinn, dolúbthacht muiníl, col le solas geal (fótafóibe), codlatacht, taomanna, is cóma.

Meiningíteas baictéarach

Tá an-iarracht ar siúl triail nua á fhorbairt chun an diagnóis a bhrostú. Tógtar sampla fola ón othar, agus measctar páirteagail an-bheaga laitéise, atá clúdaithe le hantasubstaintí meiningítis, ann. Bíonn antashubstantaí éagsúla in úsáid ar shamplaí éagsúla fola.

Cóir leighis

Má bhíonn meiningíteas baictéir sa bhfuil, imoibríonn an hantasubstaintí leis an antaigin chuí sna baictéir, fiú má tá frithbheathaigh tógtha ag an othar. Greamaíonn na páirteagail laitíse a bhfuil antaigin orthu le chéile.

Polladh lumbach sa bhliain 1913

Úsáidtear tonn ultrafhuaime a sheoltar tríd an sampla fola chun an greamú is an teacht le chéile seo a dheifriú. Muna mbíonn aon antaigin sa bhfuil, ní tharlaíonn aon teacht le chéile. Leis an triail seo, tá dóchas ann gur féidir an saghas meiningítis a aithint taobh istigh de nóiméid. Chuirfeadh sé seo le héifeacht na gcóracha míochaine agus laghdódh marfacht an ghalair.

In Éirinn

In Éirinn mhéadaigh an líon cásanna de mheiningíteas baictéir ó 131 i 1990 go dtí 241 i 1995 agus 380 i 1996. Sa bhliain sin bhuail an galar 6.9 duine as gach 100,000 den daonra, i gcomparáid le 3 as gach 100,000 sa Bhreatain.