Joseph Louis Lagrange
Matamaiticeoir is réalteolaí Francach a saolaíodh i dTorino na hIodáile ab ea Joseph Louis Lagrange (Giuseppe Luigi Lagrangia, 25 Eanáir 1736 - 10 Aibreán 1813). Rinne sé staidéar ar nádúr is forleathadh fuaime is creathanna sreangán, feidhmeanna an chalcalais dhifreálaigh i dteoiric na dóchúlachta is réiteach cothromóidí, gealach is satailítí Iúpatair, agus gluaisní na bpláinéad. Ceannasach maidir le glacadh leis an gcóras méadrach deachúil meáchain is tomhais sa bhFrainc. Is é Mécanique analytique (Meicnic Anailíseach, 1788) a phríomhshaothar. Chuir sé síos ar phointí Lagrange, 5 phointe i bplána rothlaithe dhá rinn spéire (mar shampla, an Domhan is an Ghealach, nó an Ghrian is Iúpatar) mar a mbíonn na fórsaí imtharraingthe cothromaithe, ionas gur féidir leis an 3ú rinn a bheith i gceann ar bith díobh is é cothromaithe. Mar shampla, tá na hastaróidigh Thraíocha i bhfithisí seasmhacha ag pointí L-4 is L-5, a dhéanann triantáin chomhshleasacha leis an nGrian agus Iúpatar.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |