Madeleine Albright

Taidhleoir Meiriceánach ab ea Madeleine Korbel Albright, a rugadh mar Marie Jana Korbelová ar 15 Bealtaine 1937 i bPrág, sa tSeicslóvaic, agus a fuair bás ar 23 Márta 2022 sna Stáit Aontaithe. Ó 1997 go 2001 bhí sí ina rúnaí stáit sna Stáit Aontaithe, an chéad bhean sa phost sin. Ba bhall den Pháirtí Daonlathach í.

Madeleine Albright

Beathaisnéis
Breith	(cs) Marie Jana Körbelová 15 Bealtaine 1937 Prág (an tSeicslóvaic)
Bás	23 Márta 2022 84 bliana d'aois Washington, D.C.
Siocair bháis	Bás nádúrtha (Ailse)
Áit adhlactha	Reilig Oak Hill
64 Rúnaí Stáit na Stát Aontaithe
23 Eanáir 1997 – 20 Eanáir 2001 ← Warren Christopher – Colin Powell →
20 Ambasadóir na Stát Aontaithe chun na Náisiúin Aontaithe
27 Eanáir 1993 – 21 Eanáir 1997 ← Edward J. Perkins – Bill Richardson →
Faisnéis phearsanta
Grúpa eitneach	Na Giúdaigh
Reiligiún	Eaglais Easpagóideach
Scoil a d'fhreastail sé/sí	Coláiste Wellesley - Baitsiléir Ealaíon Paul H. Nitze School of Advanced International Studies (en) Kent Denver School (en) Ollscoil Johns Hopkins Ollscoil Columbia - Máistir Ealaíon, céim dochtúireachta School of International and Public Affairs, Columbia University (en)
Gníomhaíocht
Réimse oibre	Eolaíocht pholaitiúil, polasaí eachtrach, taidhleoireacht agus iriseoireacht tuairimíochta
Suíomh oibre	Washington, D.C.
Gairm	taidhleoir, múinteoir ollscoile, iriseoir tuairime, aire rialtais, ambasadóir, scríbhneoir, eolaí polaitiúil, polaiteoir, aire eachtrach
Tréimhse oibre	1972 –  2012
Fostóir	Ollscoil Georgetown
Ball de pháirtí polaitíochta	an Páirtí Daonlathach
Ball de	Acadamh Ealaíona agus Eolaíochtaí Mheiriceá
Teangacha	Béarla agus an tSeicis
Teaghlach
Céile	Joseph Albright (1959–1983), colscaradh
Páiste	Alice Albright, Anne Korbel Albright, Katie Albright
Athair	Josef Korbel  agus Anna Spiegelová
Gradam a fuarthas (2019)  Silver Medal of the Chairman of the Senate (en) ../... 29+
Síniú

1988

Beathaisnéis

Jerusalem, 1995.

Muintir

Taidhleoir Seicslóvach ab ea athair Madeleine, Josef Korbel; ní ba dhéanaí bhí sé ina ollamh le polaitíocht in Ollscoil Denver i Meiriceá. Nuair a thit an tSeicslóvaic as a chéile roimh ionsaí Ghearmáin na Naitsíoch bhí ar an teaghlach teitheadh. Chuir siad fúthu i Londain. Is cuimhin léi bord trom miotail sa teach mar chosaint ar an mbuamáil a bhí trom sa chomharsanacht in raibh cónaí orthu ar dtús agus tá Madeleine le feiceáil sa ghrianghraf ar phóstaer bolscaireachta ar son páistí sa Bhreatain Mhór.

1998

I 1945 agus an cogadh thart, d'fhill Josef Korbel, mar bhall de rialtas ar deoraíocht na Seicslóvaice, go Prág lena chlann. In fhómhar na bliana 1945 ceapadh Josef ina ambasadóir Seiceach in Belgrade, san Iúgslaiv. Sa bhliain 1948 ghabh na cumannaigh an chumhacht sa tSeicslóvaic agus fuair an teaghlach tearmann in ambasáid na Stát Aontaithe. Thug siad a n-aghaidh ar an tír sin agus sa bhliain 1957 ghlac ise agus a hathair araon saoránacht Mheiriceánach.

2011

Tógadh Madeleine mar Chaitliceach Rómhánach ach chuaigh sí leis an Eaglais Anglacánach nuair a phós sí sa bhliain 1959. Ní raibh a fhios aici go raibh sí ina duine fásta gur Giúdaigh iad a tuismitheoirí ar dtús agus gur iompaigh siad ina gCaitlicigh. Cailleadh triúr dá seantuismitheoirí san Uileloscadh.

Bhí Béarla, Fraincis, Seicis agus Rúisis líofa aici; bhí labhairt agus léamh na Polainnise agus Seirbea-Chróitise aici chomh maith.

Taidhleoir

Ba mhór léi leathnú na heagraíochta ECAT sna 1990idí. Bhí baint aici le bunú Bhínse Fiosraithe na gCoireanna Cogaidh atá faoi choimirce na Náisiún Aontaithe. Thacaigh sí leis an bpróiseas síochána i dTuaisceart Éireann chomh maith.

Cuimhneachán, Sarajevo

Leabhair

• Madam Secretary (2003)
• The Mighty and the Almighty: Reflections on America, God, and World Affairs (2006)
• Memo to the President Elect: How We Can Restore America's Reputation and Leadership (2008).
• Read My Pins (2009).