Contae Thír Eoghain

contae in Éirinn
(Athsheolta ó Thír Eoghain)

Is í Contae Thír Eoghain[1] an contae is mó i dTuaisceart Éireann agus atá suite i lár chúige Uladh. Achar: 3,155 km² (1,218 mílte cearnacha).

Bosca Geografaíocht PholaitiúilContae Thír Eoghain
Tír Eoghain (ga) Cuir in eagar ar Wikidata

Suíomh
Map
 54° 37′ N, 7° 10′ O / 54.61°N,7.16°W / 54.61; -7.16
Stát ceannasachan Ríocht Aontaithe
Comhthír na Ríochta AontaitheTuaisceart Éireann Cuir in eagar ar Wikidata

PríomhchathairAn Ómaigh Cuir in eagar ar Wikidata
Daonra
Iomlán177,986 (2011) Cuir in eagar ar Wikidata
• Dlús56.41 hab./km²
Tíreolaíocht
Cuid deTuaisceart Éireann Cuir in eagar ar Wikidata
Achar dromchla3,155 km² Cuir in eagar ar Wikidata
Suite i nó in aice le limistéar uisceLoch nEathach Cuir in eagar ar Wikidata
Ar theorainn le
Aitheantóir tuairisciúil
Lonnaithe i gcrios ama
Logainm.ie100030

Tá teorainneacha ag an chontae le cúig chontae eile; Doire sa tuaisceart, Ard Mhacha san oirdheisceart, Muineachán sa deisceart, Fear Manach san iardheisceart, agus Dún na nGall san iarthuaisceart. Ar a bharr sin, tá teorainn ag Tír Eoghain le hAontroim i lár Loch nEathach san oirthear.

Tíreolaíocht

cuir in eagar

Is contae sléibhtiúil í Tír Eoghain den chuid is mó, cé go bhfuil ceantair machairí sa chontae fosta, go háirithe ar bhruach Loch nEathach, i gceantar na hAbhann Móire i ndeisceart an chontae, agus san iarthuaisceart, ar an Fheabhail. Tá na Speiríní suite i dtuaisceart an chontae, ar an teorainn le contae Dhoire. Is iad an tríú sliabhraon is airde i gCúige Uladh, i ndiaidh na Beanna Boirche agus na Sléibhte Dhoire Bheatha, agus tá an sliabh is airde i dTír Eoghain, an Mullach Clochach (634m), suite ansin. Is é Loch nEathach, an loch is mó sna hOileáin Bhriotanacha (388 km²/150 mílte cearnacha) an phríomhghné in oirthear an chontae, agus comhdhéanann sé teorainn thoir an chontae. Is í an Fheabhail agus a craobh-aibhneacha, an Mhorn, Abhainn na Deirge, Abhainn Coille, agus an Shruthail, na príomhaibhneacha in iarthar an chontae. Is í an Abhainn Mhór an phríomhabhainn sa deisceart, agus comhdhéanann sé an teorainn le Muineachán agus Ard Mhacha sula sruthaíonn sí isteach i Loch nEathach.

Bailte i gcontae Thír Eoghain

cuir in eagar

Barúntacht

cuir in eagar

Tíreolaíocht

cuir in eagar

Bailte fearainn

cuir in eagar

Polaitíocht

cuir in eagar

Roinntear Tír Eoghain i gceithre Chomhairí Ceantair:

Ní leanann teorainneacha na comhairlí ceantair teorainneacha an chontae go hiomlán, áfach. Tá roinnt de Chontae Dhoire i gComhairle Ceantair an Choirr Chríochaigh, roinnt d'Ard Mhacha i gComhairle Bhuirg Dhún Geanainn agus Thír Eoghain Theas, agus tá roinnt de Thír Eoghain i gComhairle Ceantair Fhear Manach. Is í Tír Eoghain an chontae is náisiúnaí i dTuaisceart Éireann; toghadh 47 gcomhairleoir náisiúnacha sna ceithre chomhairle le chéile sa toghchán sa bhliain 2005, i gcomparáid le 26 chomhairleoir aontachtacha agus beirt chomhairleoirí neamhspleácha. I dtoghchán don pharlaimint Westminster agus Tionól Thuaisceart Éireann, roinntear Tír Eoghain i dtrí thoghlach; Fear Manach agus Deisceart Thír Eoghain, Iarthar Thír Eoghain, agus Meán-Uladh. Toghadh iarrthóirí Sinn Féin sna trí thoghlach seo sna toghcháin Westminster sna blianta 2001 agus 2005; Martin McGuinness i Meán-Uladh, Michelle Gildernew i bhFear Manach agus Deisceart Thír Eoghain, agus Pat Doherty in Iarthar Thír Eoghain. Sa toghchán do Thionól Thuaisceart Éireann i 2007, toghadh na hiarrthóirí a leanas;

Fear Manach agus Deisceart Thír Eoghain:

Iarthar Thír Eoghain:

Meán-Uladh: