An tOrd Oráisteach

Mórshiúl Oráisteach i mBéal Feirste (2007)

Is eagraíocht deartháiriúil Phrotastúnach é an tOrd Oráisteach (Béarla: Orange Order nó Loyal Orange Institution). Eagraíocht atá ann go bunúsach a bhfuil cosc ar Chaitlicigh bheith mar bhaill ann, agus í ag gníomhú i dTuaisceart Éireann thar aon áit eile. Tugtar Oráistigh agus fir bhuí orthu siúd atá mar bhaill.

Stair

Bunaíodh an tOrd Oráisteach (An t-Ord Buí agus An t-Ord Oráiste go minic) sa bhliain 1795 le cur in aghaidh na gCaitliceach.

Ar an 21 Meán Fómhair 1795 fearadh Cath na Cearnóige i gContae Aontroma. Bunaíodh an tOrd Oráisteach mar thoradh air, i Loch gCál, Contae Ard Mhacha, i gcuimhne ar an Rí Liam Oráisteach agus ar an Réabhlóid Ghlórmhar (1689).