Is í an Áise an ilchríoch is mó ar domhan, cuid den mór-roinn Eoráise.[1] Go geolaíoch agus go tíriúil, ní mór-roinn nó fo-mhór-roinn í an Áise. Tá thart ar 60 faoin gcéad de dhaonra an domhain ina gcónaí san Áise. Tá timpeall 30% de thalamh an domhain inti.

Bosca Geografaíocht PholaitiúilAn Áise

Cuir in eagar ar Wikidata

Ainmnithe in ómósAsia (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Suíomh
Map
 43°40′52″N 87°19′52″E / 43.6811°N 87.3311°E / 43.6811; 87.3311
Daonra
Iomlán4,164,252,000 (2011) Cuir in eagar ar Wikidata
• Dlús93.34 hab./km²
Tíreolaíocht
Cuid deAn Domhan
an Afrai-Eoráise
An Eoráise
Ostfeste (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Achar dromchla44,614,500 km² Cuir in eagar ar Wikidata
Pointe is airdeSliabh Everest (8,848.86 m) Cuir in eagar ar Wikidata
Pointe is ísleAn Mhuir Mharbh (−437 m) Cuir in eagar ar Wikidata
Ar theorainn le
Aitheantóir tuairisciúil
Lonnaithe i gcrios ama
Fearann Idirlín barrleibhéil.asia (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
An Áise

Teorainneacha cuir in eagar

Tá sé deacair sainmhíniú cinnte a thabhairt ar na teorainneacha beachta, go háirithe idir an Áise agus an Eoraip. Idir an Áise agus an Afraic, is í an caol talún Suez an teorainn. Idir an Áise agus an Eoraip, ritheann an teorainn cois na Dardenelle, na mara Marmara, an Bhosphorus, na mara Duibhe, na droime an Caucasus (de réir daoine eile, tríd an ísliú Kuma-Manych), na mara Chaispí, na mara Ural (de réir daoine eile, na mara Emba) agus na sléibhte Ural go dtí Novaya Zemlya.

Tíortha cuir in eagar

Tá timpeall 60% de mhuintir an domhain ina gcónaí san Áise. Is iad an tSín agus an India an dá thír is mó daonra ar domhan. Tá níos mó ná billiún duine ina gcónaí i ngach ceann acu.

An Meánoirthear a thugtar ar an gcuid sin den Áise atá taobh leis an Eoraip agus an Afraic araon.

Is í an Rúis an tír is mó ar domhan. San Áise atá 75% den Rúis. Tá an chuid eile di san Eoraip.[1]

Tíortha cuir in eagar

Tagairtí cuir in eagar

  1. 1.0 1.1 forasnagaeilge.ie. "Ilchríocha an domhain". Dáta rochtana: 2023.
Mór-ranna an Domhain

 
An Afraic
 
An Aigéine
 
An Áise
 
Antartaice
 
An Eoraip
 
Meiriceá Theas
 
Meiriceá Thuaidh