Caiseoipé (réaltbhuíon)

Caiseoipé
gliogáil le híomhá níos mó a fheiceáil
Ainm Laidine	Cassiopeia
Ginideach Laidine	Cassiopeiae
Nod	Cas
Siombalaíocht	an Bhanríon ina suí
Dronairde	1 h
Diallas	+80°
Achar	598 céim cearnach Rangú: 25ú
Líon na réaltaí (amharcmhéid < 3)	4
Réalta is gile	α Cas (Schedar) (méid 2.23)
Dreigecheathanna	Peirsidí
Réaltbhuíonta ar theorainn leis	an Sioráf Ceiféas an Laghairt Andraiméide Peirséas
Infheicthe sna leithid idir +90° agus −20° Sárfheicthe i rith na míosa seo: Samhain

Tá Caiseoipé ar cheann de na 88 réaltbhuíon nua-aimseartha a nglacann an tAontas Réalteolaíoch Idirnáisiúnta leo; tá sí ar cheann chomh maith de na 48 réaltbhuíon a d'aithin Tolamaes sa dara aois. Is é Cassiopeia an t-ainm Laidine a thugtar uirthi.

Príomhghnéithe

• γ Cas: réalta athraitheach chorr agus fréamhshamhail na réaltaí Gamma Cassiopeiae (.i. B-réaltaí atá ag rothlú go mear agus ag cailleadh maise óna gcreasa meánchriosacha); méid 1.3 – 3.0. Is réalta dhúbailte optúil chomh maith í γ Cas (BU 1038): méid 2.20 agus 10.90; deighilt 2.3"; uillinn suímh 252° (sa bhliain 1961). Tá comhbhall eile le feiceáil freisin (BU 499): méid 12.90; deighilt 53.2"; uillinn suímh 346° (sa bhliain 1999).

• η Cas: ilréalta le hocht chomhbhall (STF 60); tá an AB-péire ar cheann de na déréaltaí is cáiliúla sa spéir; William Herschel a d'aimsigh sa bhliain 1779 í; méid 3.52 agus 7.36; deighilt 12.9"; uillinn suímh 319° (2005). Is comhbhaill optúla iad na sé chomhbhall eile agus iad ar méid 8.41 go 11.75.

• ι Cas: ar cheann de na tríréaltaí is áille sa spéir (STF 262); tá na trí chomhbhall ar méid 4.63, 6.92 agus 8.40; deighilt 2.9" agus 7.6"; uillinn suímh 230° agus 115° (2004); is réalta athraitheach an phríomhréalta den saghas Réalta Alpha Canum Venaticorum, agus is déréalta speictreascópach í chomh maith.

• ρ Cas: hipearfhathach buíbhán atá níos mó ná 500 000 uair chomh lonrúil leis an nGrian; athraíonn sí ón gceathrú go dtí an séú méid gach 10 nó 11 mí.

• R Cas: réalta Mira Ceti (saghas M) agus tríréalta optúil (ES 37). Tá an phríomhréalta ar méid 4.70 go 13.50; tréimhse 430.46 lá. Tá na comhbhaill B agus C ar méid 14.50 agus 11.00; deighilt 18.1" agus 30.3"; uillinn suímh 269° agus 321° (sna blianta 1962 agus 1991 faoi seach).

• RZ Cas: réalta athraitheach uraitheach den saghas EA/SD (.i. cosúil le hAlgol ach leathscoite); ar méid 6.18 go 7.72; tréimhse 1.195247 lá. Tá an tréimhse ag dul chun síneadh le tamall anuas!

• AO Cas: réalta athraitheach cháiliúil, agus ar cheann de na córais réaltacha is mórmhaise dá bhfuil ann; den saghas ELL/KE (.i. réalta athraitheach rothlaithe éileapsóideach agus déréalta theagmhála atá ann); méid 6.07 go 6.24; tréimhse 3.523487 lá.

Réada suntasacha domhainspéire

• M52: réaltbhraisle oscailte atá infheicthe le déshúiligh.

• M103: réaltbhraisle oscailte bheag is fhadaithe atá sárfheicthe le teileascóp beag seachas déshúiligh.

Naisc sheachtracha

• Yale Bright Star Catalog
• Caiseoipé ar shuíomh Robin Gatter
• Ian Ridpath's Star Tales
• Caiseoipé agus miotaseolaíocht an Domhain
• Caiseoipé ar shuíomh Richard Dibon-Smith
• Peoria Astronomical Society: Caiseoipé
• The Deep Photographic Guide to the Constellations: Caiseoipé

Tagairtí

• Burnham, Robert Jr. (1966, 1978). Burnham's Celestial Handbook: An Observer's Guide to the Universe Beyond the Solar System, v.1. General Publishing Company, Ltd., Toronto. ISBN 0-486-23673-0.